Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Opojęciudoktrynpolitycznychiprawnych
23
wetspełniaćpostulatujasności.Pewneideologiemogąchciećzzałożeniaukryć
swetreściwmałozrozumiałymjęzyku,jakimprzemawiajądoodbiorcy.Nie-
zrozumiałośćjęzykajakiejśideologiimożenaprzykładsłużyćdowykazania
sensownościistnieniaelity,jejpolitycznejprzewagi,ponieważrzekomotoona
jedyniejestzdolnapojąćzłożonetreściskomplikowanejideologii,odczytaćje
autorytatywnie.Jestpowodemistnieniastanunkapłanów-ideologów”.Zwiesię
ichczasamiklasąpolityczną,elitąitp.Ichprzeciwieństwato:nprzypadkowe
społeczeństwo”,nwyborca”,anawetnprostyczłonekpartii”;
2)teorie(lubichelementy),którezawierająnaukoweprawidłowości.Ichcelem
bezpośrednimjestpoznanierzeczywistości,następczymzaśracjonalnejej
przekształcaniebądźjejkonserwowanie.Teorienadajądoktrynomiideom
walorracjonalności.Samateoriajestzbioremzdańuporządkowanychwsensie
logicznym.Takizbiórzdańniemożezawieraćzdańsprzecznych.Zezdańna-
czelnychwynikająlogicznieinnezdaniasystemu.Teoriemająznaturyopisowy
charakter.Podobniemożebrzmiećjęzykdoktrynynaukowej;
3)programypolityczne,którestanowiąmniejlubbardziejsformalizowanewy-
tyczneokreślającekierunkiimetodydziałaniapartiiiruchówpolitycznych,
awichnastępstwiepaństwa.Totakżezbiórdyrektywuznającychzaefektywne
postępowanieprzyjęteprzywprowadzaniuogłoszonegoprogramu.
Doktrynazatemtozzasadyzbiórwzględnieusystematyzowany,coświadczyopew-
nymstopniuświadomościmetodologicznejtwórcyczytwórcówdoktryny,choćnie
możnawykluczyćistnieniadoktrynzasadniczowewnętrzniesprzecznych,eklektycz-
nych,niespójnych.Nawetonejednakmogączasemnporuszyćmasy”.
Termindoktryna,łączącpowyższeelementy,zawieraelementstatyczny:nideeiteo-
rie”,orazelementdynamiczny:nprogrampolityczny”.Elementstatycznyjestzarazem
ontologicznieźródłemprogramu,zbioremuzasadnieńokreślonychzachowańpoli-
tycznych,szczególnieważnymwwarunkachpluralizmupolitycznego.Terminndok-
tryna”narzucanamjejujęcienormatywne,anieopisowe.Słowonhistoria”,dodane
doterminundoktryna”,takokreślonegoprzedmiotowo,wskazujenamnakoniecz-
nośćzastosowaniametodyhistorycznejdobadaniajakiejśdoktrynybądźkompleksu
doktryn.Dołączonyprzymiotnik:nprawne”,npolityczne”,nmoralne”,określaprzed-
miotdanejdoktryny,conieoznacza,żeustalaabsolutne,nieprzekraczalnegranice
badawcze.
Przedmiotemhistoriidoktrynpolitycznychiprawnychsązatemprawo
(wróżnychjegoaspektach)orazwładzaipaństwo(takżewróżnychaspek-
tach);obokmożemy,awzasadziemusimybadaćpoglądyekonomiczne,etyczne,
anawetestetyczne.
Należyzaznaczyć,żeprzedmiotbadańnaszejdyscyplinynależyujmowaćszeroko.
Sąnimsamedoktrynypolityczneiprawne,ichrekonstrukcja,systematyzacja,bada-
5
6
