Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI.Opojęciudoktrynpolitycznychiprawnych
niaporównawcze,analizakrytyczna,atakżeichgenezawsensiematerialnymoraz
faktyczne,społeczneoddziaływanienaotoczenie.Towłaśniespołeczneuznanielub
dezaprobataorazrzeczywista,trwałaobecnośćpoglądówwżyciunarodówpozwalają
uznaćjakieśdoktrynyzaspołecznieipolitycznieważne,istotne.
Takszerokierozumieniedoktrynpowoduje,żezpunktuwidzeniaprzedmiotuzasięg
historiidoktrynpolityczno-prawnychjestznaczący.Wtejsytuacjiwypadazauważyć,że:
(...)gdyidzieohistoriędoktrynpolitycznychiprawnych,toprzedmiotjej,acozatym
idzieikonturpolabadawczego,musibyćformułowanywsposóbnaderelastycznyiściśle
uzależnionyodmożliwości,jakiestwarzabadanamateria
8.
7
8
Jeślizaśchodziozasięgczasowy,torównieżwtymprzypadkugraniceprzedmiotu
sąobszerne.Przedmiotembadańsądoktrynyzawartezarównownajwcześniejszych
źródłach,jakite,któreocierająsięowspółczesność.Granicemiędzydoktrynami
współczesnymiahistorycznymisązresztąpłynneitrudnedozdefiniowania.Zwykła
chronologiamożebyćniewystarczająca.Wielutakzwanychdoktrynwspółczesnych
niemożnazrozumiećbezodwołaniasiędohistorii,aleteżznacznaliczbadoktryn
typowohistorycznychstaniesięjasna,gdybędąpostrzeganezużyciemwspółcze-
snychosiągnięćmetodologii,anawetzodwołaniemsiędowspółczesnejpraktyki
prawnejipolitycznej.Współczesnośćihistoriałącząsięnierozerwalnieprzyopisie
przeszłości,jejinterpretacjiikrytyce.Częstokroćrzeczywistośćopisywanajestmniej
lubbardziejprostąkontynuacjąprzeszłości.Przeszłośćdostarczaczęstoinspiracjido
zrozumieniaiinterpretowaniawspółczesności.Przykłademmożebyćchoćbystała
obecnośćwnauceiciągłeodczytywaniepoglądówArystotelesazarównowinterpre-
tacjiawerroistów,jakiśw.TomaszazAkwinu,atakżeszerokorozumianegotomi-
zmu9.Przykładymożnazresztąmnożyć.Granicemiędzydoktrynamihistorycznymi
awspółczesnymisąwięcteżwdużejmierzezłożoneiniejednoznaczne.
Naokreślenieprzedmiotudoktrynpewienwpływwywierałazmieniającasięna-
zwadyscypliny.Początkowookreślanojąjakohistorięfilozofiiprawa.Tymsamym
przedmiotembadaństawałysięjedynietepoglądy,którezmierzałydowyjaśnienia
genezyistotyprawa.Musiałyoneznaleźćodpowiedzinapytaniadotyczącegenera-
liów(ontologiczneiepistemologiczneproblematykiprawa).Poszerzeniepolazainte-
resowaniaoproblemybardziejszczegółowepowodowało,żeokreśleniendoktryna”,
atymsamymjegoprzedmiot,stałosiębardziejpojemne.Używaneobecnie,naj-
bardziejpowszechneokreślenienhistoriadoktryn”,anienhistoriafilozofiiprawa”,
wskazuje,żezakrestegopojęciazwiększyłsięnietylkoozagadnieniapolityczne,lecz
8M.Jaskólski,Szkice...,s.28.
9Por.K.Chojnicka,M.Jaskólski,Tomizm[w:]Słownikhistoriidoktrynpolitycznych,t.6,
red.M.Jaskólski,Warszawa2015,s.144-147.
