Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
Rozdział3
Bakteriofagi
GenomybakteriofagówzazwyczajsązbudowanezpojedynczejcząsteczkiDNA,wzasadziepozbawionejbiałek.
Naprzykładgenombakteriofagalambda(λ)stanowidwuniciowa,liniowacząsteczkaDNA.Pozakażeniukomór-
kigospodarza,DNAλzamykasiętworząccząsteczkękolistą.TaformabakteriofagowegoDNAjestszerokowy-
korzystywanajakonarzędziewbiologiimolekularnej(zob.rozdz.8).Wprzeciwieństwiedofagalambda,innybak-
teriofagpowszechniewykorzystywanyprzezbiologówmolekularnych,M13,magenomzbudowanyzjednonicio-
wej,kolistejcząsteczkiDNA.Wszystkiebakteriofagimajązdolnośćdoupakowaniawyjątkowodługichcząsteczek
DNAwformyzajmującebardzomałomiejsca.Przykłademmożebyćbakteriofaglambda,którywykorzystujeen-
zymterminazę,byupakowaćswójDNAodługości17Mmwgłówkęzbudowanązbiałek(kapsyd),mającąwe
wszystkichkierunkachdługośćniewiększąniż0,1Mm.Poupakowaniugenomudogłówkiwirusaprzyłączonyzo-
stajetzw.ogonek.
WirusyDNAssaków
WirusyDNAssakówinfekująkomórkissakówiwykorzystująmaszynerięreplikacyjnągospodarza,bypowie-
lićswójmateriałgenetyczny.Ztegopowoduwszczególnościpapowawirusy(nazwapochodziodpierwszych
litertrzechgłównychwirusówtejgrupy:papilloma,polyomaivacuolatingagent-wakuolizujący,wirusSV40)
stałysięjednymznajbardziejważnychmodeliwbadaniachnadzrozumieniemmolekularnychigenetycznych
cecheukariotów.Genomytychwirusówprzyjmująbardzoróżneformy.Naprzykładwirusbrodawczakaludz-
kiego(HPV),będącyprzyczynąrakaszyjkimacicy,atakżeinnychraków(zob.rozdz.16),magenomzbudowa-
nyzdwuniciowej,kolistejcząsteczkiDNA.PodobniewirusSV40zakażającygłównierezusymagenomzbu-
dowanyzdwuniciowej,kolistejcząsteczkiDNA.Wprzeciwieństwiedowymienionychprzykładówadenowi-
rus,wiruswykorzystywanyjakowektorwterapiigenowejczłowieka(zob.podrozdz.17.3),magenomzbudo-
wanyzdwuniciowej,aleliniowejcząsteczkiDNA.
NiewielewiemynatematpakowaniagenomuwirusówDNAssakówdowirusowegokapsydu(otoczkibiałkowej
kodowanejprzezgenywirusa).Niektórewirusykodująswojewłasne,podstawowebiałka,innenatomiastwykorzy-
stująbiałkagospodarza.Naprzykładpapowawirusywykorzystująhistonykomórkigospodarza-H2A,H2B,H3
iH4dopakowaniaswojegogenomu.HistonH1niewystępujewcząstkachprzypominającychnukleosomy.Mi-
krografieelektronowewirusaSV40ukazujązamkniętykowalencyjnie,kolistydwuniciowyDNA,zorganizowany
wsposóbprzypominającychromatynę;strukturętęnazywasiętakżeminichromosomem(ryc.3.8).
Ryc0308PowstawaniechromatynywwirusieSV400(A)MikrografiaelektronowacząstekwirusaSV40.(Fotografiadzięki
uprzejmości:NormOlson,TimothyBaker,UniversityofCalifornia,SanDiego.)(B)DNAwirusaSV40.(C)Upakowany
minichromosomSV40.(D)RozciągniętyminichromosomSV40zasocjowanyzhistonamikomórkigospodarza.(CzęściB-D
reprodukowanozazgodąz:Singer,M.andBerg,P.1997.ExploringGeneticMechanisms,UniversityScienceBooks,Sausalito,CA,
Copyright©1997byUniversityScienceBooks.)
