Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
Częśćpierwsza.Wiadomościwstępne
awpolskiejmyśliprawniczejRomualdHubeiEdmundKrzymuski.Szkołaklasyczna
zdominowałanaukęprawakarnegodolat80.XIXw.Późniejpojawiłysięwpływowe
nurtywobecniejkrytyczne,alemyślklasycznanigdynieprzestałabyćobecnawdys-
kursieprawniczym.OdradzałasięnajpierwnaprzełomieXIXiXXw.wNiemczech
jakotzw.pozytywizmprawniczy(normatywizm),którym.in.pogłębiłrefleksjęnad
istotączynuistrukturąprzestępstwa,aobecniejakoneoklasycyzm,któryopowiada
sięzaretrybutywnąracjonalizacjąkary.
Współczesnanaukaoprzestępstwie,wtymsiatkanajważniejszychpojęćiinstytucji
prawakarnego,zbudowanazostałanapodstawiedorobkuszkołyklasycznej.
Krytycyszkołyklasycznejzarzucalijejoderwanieodrzeczywistościspołecznej.Wska-
zywali,żeklasycyporuszająsięwświecieabstrakcyjnychpojęćikonstrukcjiprawnych,
którychsensuniesposóbnawetskonfrontowaćzobiektywnąrzeczywistością.Wich
miejscenależy-zgodniezpostulatamifilozofiipozytywistycznej,opierającsięnado-
robkunaukempirycznych-skonstruowaćinstytucje,niekoniecznienawetzwiązane
zprzestępstwemczywogólezczynemsprawcy,którerealniepozwoliłybyograniczyć
zachowaniaspołecznieniepożądane.Pozytywiściżywiliprzekonanie,żeinstytucjete-
lepiejniżklasycznierozumianeprawokarne-uporająsięzrosnącąwdrugiejpołowie
XIXw.przestępczością.
2.2.Szkołaantropologiczna
Podstawowymzałożeniemnurtówopartychnafilozofiipozytywistycznejwprawie
karnymbyłoprzekonanieotym,żeczłowiekwswychwyborachjestzdetermi-
nowany,aniewolny.OpierałosięononadominującymwnaukachspołecznychXIXw.
ewolucjonizmie,wmyślktóregowszystkiespołeczeństwa,awrazznimiichwartości,
moralnośćirelacjajednostkiwzględemgrupy,rozwijająsięwpodobnysposób,zde-
terminowanypostępem.
TwórcaszkołyantropologicznejCesareLombroso,wykorzystujączałożeniaewolucjoni-
zmu,przyjął,żeprzestępcajestzapóźnionywewolucjimoralnej,bliżejmudoczłowieka
pierwotnegoniżwspółczesnego.Zapóźnieniewewolucjimoralnejskutkujetakżeza-
późnieniemwewolucjiantropologicznej,dlategourodzonyprzestępcazperspektywy
antropologicznejbliższyjestczłowiekowipierwotnemuniżwspółczesnemu.Lombroso
prowadziłbadaniaantropometrycznenadośćlicznej,kilkutysięcznejpopulacjiina
ichpodstawiewskazałcechyantropologiczne,którejegozdaniempredestynowałydo
popełnianiaokreślonychrodzajówprzestępstw.Drobiazgowoopisywałwynikiswoich
badań,wskazującnp.,żenzbrodniarzeurodzeniczęstomająuszysilnieodstające,włosy