Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałII.Historiaodpowiedzialnościkarnej-jejzałożeniaisposobyrealizacji
47
obfite,zarostrzadki,wystającezatokiczołowe,wielkieżuchwy,podbródekkwadratowy
isterczący,łukijarzmowerozszerzone,częstągestykulację”3.
ŚmiałetezyLombrosaniewytrzymałypróbyczasu.Cieniemnabadaniachantropo-
metrycznychkładąsięXX-wiecznedoświadczeniaeugenikiczyeksperymentówobo-
zowych.Biologiczneuwarunkowaniaokazująsiętylkoelementembardzokomplekso-
wegozagadnienia,jakimjestetiologiakryminalna(dyscyplinanaukowazajmującasię
badaniemczynnikówkryminogennych).Określenieprostegozwiązkuprzyczynowego
międzyczynnikamibiologicznymiaznaczącymprawdopodobieństwempopełniania
określonychprzestępstwjestprawdopodobnieniemożliwe.Dostrzegałtozresztąna
swójsposóbjużsamLombroso,którywskazywał,żeoboknprzestępcówzurodzenia”
występująteżinni(np.przestępcyznamiętności,przestępcyprzypadkowi).Podnosiłteż,
żeniewszyscynprzestępcyzurodzenia”musząprzestępstwapopełniać,odpowiednie
wychowanieczyzajęciemożebowiemzahamowaćlubwinnysposóbzaspokoićich
zbrodniczypopęd.
Mimożeustaleniaszkołyantropologicznejdziśraczejprzedmiotemżartówniż
naukowegodyskursu,wieleimzawdzięczamy.Nietylenapolurozwiązań,ileraczej
wyznaczeniaprzedmiotubadań,którygodnyjestnaukowejrefleksjidlapotrzebszeroko
rozumianychnaukpenalnych.Dziełaprzedstawicieliszkołyantropologicznejstanowią
począteknaukowejrefleksjinadetiologiąprzestępczości,upatrujesięwięcwnichpo-
czątkówkryminologii.Badaniaantropometrycznewykorzystywanewspółcześnie
przezkryminalistykędobadaniaśladówprzestępstwa.Badanieosobowościsprawcy
madużeznaczeniewkryminologii,kryminalistyce(profilowaniekryminalne),atakże
wsamymprawiekarnym,gdziewpływanaocenęstopniawinyidobórwłaściwego
środkapenalnegodlasprawcy(zgodniezzasadąindywidualizacji).
2.3.Szkołasocjologiczna
Szkołyopartenafilozofiipozytywistycznejwcentrumzainteresowaniaprawa
karnegolokująbardziejsprawcęniżjegoczyn.Systemprawnokarnejreakcjinależy
raczejdostosowaćdotego,kimjestsprawca,niżkierowaćsiętym,cozrobił.Rozwijająca
siępodkoniecXIXw.inapoczątkuwiekuXXszkołasocjologicznazwróciłaprzytym
uwagę,żesprawcakształtowanyjestprzezczynnikibiologiczneorazprzezstosunki
społecznegootaczające.Jestwięcpodwójniezdeterminowany:nietylkoprzezczyn-
nikibiologiczne,jakchciałaszkołaantropologiczna,lecztakżeprzezuwarunkowania
społeczne.
3C.Lombroso,Człowiek-zbrodniarzwstosunkudoantroplogii,jurysprudencyiidyscyplinywięziennej.
Zbrodniarzurodzony,obłąkanieczmysłumoralnego?t.1,tłum.J.L.Popławski,Warszawa1891,s.39in.