Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałVI.Zasadyprawakarnego
79
stanowiłyczynzagrożonykarąwedługogólnychzasaduznanychprzeznarodycywili-
zowane”(podobniewart.15ust.2MPPOP).
3.Zasada
nullumcrimensinepericulosociali
(niemaprzestępstwabezspołecznegoniebezpieczeństwa)
izasadaproporcjonalności
Ustawodawcaumieszczanaliścieprzestępstwopisyczynów,którenaruszająbądź
narażająnaniebezpieczeństwopowstaniaujemnychskutkówdobraprawneistotne
dlaspołeczeństwanaokreślonymetapiejegocywilizacyjnegorozwoju.Wtensposób
zostajewyrażonaujemnaocenatychczynów.Jesttoocenaabstrakcyjna,odnoszącasię
docałejklasyczynówdanegorodzaju,pozostajeonawścisłymzwiązkuzwartością
dobraprawnego,jegomiejscemwhierarchiidóbrspołecznych.Hierarchiatapodlega
zmianomwokresachhistorycznych.
dobraprawne,którychwartośćniepodlegawiększymwahaniomwzależnościod
epokihistorycznej.Dotakichdóbrprawnychnależyżycieludzkie.Mimotozakresjego
ochronypodlegałróżnicowaniu.Współcześniekażdeżycieludzkiestanowiwartość
najwyższą,życiemiliarderazatrudniającegowswychfabrykachtysiąceludziijego
niewykształconegopracownikamajązatemjednakowąwartość,podczasgdywokresie
niewolnictważyciewłaścicielaniewolnikamiałowartośćznaczącowyższąniżżycie
niewolnika.
Równocześnieistniejądobraprawneściślezwiązanezetapemrozwojustosunków
społeczno-gospodarczych.NaprzykładwKodeksiekarnymz1969r.tzw.spekulacyjny
obróttowarowypodlegałsankcjikarnej,jakożeproblememspołecznymbyłybrakito-
warowe,Kodekskarnyz1997r.-wkonsekwencjizmianysytuacjirynkowejzwiązanej
ztransformacjąspołeczno-gospodarczą-takichprzestępstwniezna.
Wobecnymstanieprawnymdowyrażeniaujemnejocenyzamachównadobraprawne
używasięokreślenianspołecznaszkodliwość”
.Poprzedniowykorzystywanebyłowtym
celupojęcienspołecznegoniebezpieczeństwa”
,którezostałouznanezanieodpowiednie
zewzględówjęzykowych,ponadtozmianaaparaturypojęciowejbyłapodyktowana
dążeniemdozerwaniazdotychczasowymikryteriamisłużącymiokreślaniustopnia
ujemnościczynu.
Powyżejbyłamowaodokonywanejprzezustawodawcęoceniespołecznejszkodliwości.
Czymśinnymjestocenakonkretnegoczynuodpowiadającegoustawowemuopisowi.
Polskieprawokarnenakładanasędziegoobowiązekdokonaniaocenyujemnejzawar-