Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIII.Podstawowewspółczesnepojęciawprawiekarnymwogólności
63
Wskazaneśrodkimajązróżnicowanycharakterifunkcje,większośćznichłączyjednak
to,żemogąbyćwymierzanetylkowobecsprawcyprzestępstwa,awięczawinionego
czynuzabronionego.Natymtlewyróżniająsięm.in.środkizabezpieczające,któreba-
zująnazupełnieodmiennejfilozofii.Celemichstosowanianiejestzadaniedolegliwości
sprawcyanipotępieniejegoczynu,tylkoochronaspołeczeństwaprzedzachowaniami
osóbstwarzającychzagrożeniedladóbrprawnych.Ztegowłaśniewzględuniestosuje
sięwobecnichnazwynśrodkipenalne”
.
5.Sprawca
Pojęciensprawca”niezostałozdefiniowaneustawowo,alenależydoaparatury
pojęciowejKodeksukarnego.Ogólnie,sprawcąjestosobafizyczna,którapo-
pełniłaczynzabroniony.Istotne,żeosprawcymówisięzarównowodniesieniudo
przestępstwa,jakiniezawinionegoczynuzabronionego.Osobanieletnialubniepo-
czytalnateżmożebyćsprawcą,choćniebędzieprzestępcą.
Niemniejpojęciesprawcyjestsilniezwiązanezpojęciemczynuzabronionegoiprzestęp-
stwa.Jeśliustawodawcaniepodjąłdecyzjiokryminalizacjijakiegośzachowania,to
osobarealizującatakiezachowanieniejestsprawcąwrozumieniuprawakarnego.
Ustawodawcaniezdecydowałsięzabronićpodgroźbąkaryuprawianiaprostytucji,azatem
osobatrudniącasiętakimzajęciemniejestsprawcą.
Nazwansprawca”występujewKodeksiekarnymwdwóchznaczeniach.Wąskie
znaczenieobejmujetylkotego,ktosam(sprawcapojedynczy)lubwrazzco
najmniejjednąinnąosobą(np.współsprawca)realizujetypczynuzabronionego.
Wwąskimznaczeniusprawcąkradzieżyzwłamaniemjestten,ktowłasnoręczniewyważył
drzwi,bydostaćsiędomieszkaniaizabraćzniegobiżuterię.Sprawcąkradzieżyzwłamaniem
jestjednaktakżeten,ktowyważyłdrzwimieszkania,byumożliwićkoledzedokonaniezaborubiżuterii
zlokalu,anastępniepodzieliłsięznimłupem.
Kodekskarnyposługujesiępojęciemsprawcyrównieżwszerszymznaczeniu,obej-
mującympodżegaczaipomocnika.
Wszerokimznaczeniusprawcąprzestępstwabędzieteżten,ktoskutecznienamówiłinną
osobędodokonaniakradzieżyzwłamaniem,choćsamniebrałwniejudziału,orazten,kto
np.pożyczyłwytrychpoto,byinnaosobamogładokonaćkradzieżyzwłamaniem.