Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIII.Podstawowewspółczesnepojęciawprawiekarnymwogólności
65
żepokrzywdzonyprzestępstwembędzierównocześniepostrzeganyjakoposzkodowany
zperspektywyprawacywilnego.
7.Kryminalizacja,penalizacja,dekryminalizacja,
depenalizacjaikontrawencjonalizacja
Dlafunkcjonowaniaprawakarnegowokreślonejrzeczywistościspołecznejkluczowe
znaczeniemajądecyzjeustawodawcydotyczącekształtukataloguczynówzabronionych.
Opisowitychdecyzjisłużykilkazwrotów,którychznaczeniewartodoprecyzować.
Kryminalizacja(złac.crimen-przestępstwo)oznaczaprzedewszystkimuznanie
określonegozachowaniazaczynzabronionyjakoprzestępstwo.Kiedywięcusta-
wodawcauznaje,żedanakategoriazachowańpowinnazostaćzabronionapodgroźbą
kary,dokonujekryminalizacji,wprowadzająckategoriędokataloguprzestępstw.
Kryminalizacjatotakżeutrzymywanieprzestępnościdanejklasyzachowań.
W2011r.ustawodawcadokonałkryminalizacjiuporczywegonękania(stalkingu)iobecnie
kryminalizujetakiezachowaniewart.190ak.k.
Penalizacja(złac.poena-kara)oznaczazagrożenieklasyczynówkarąlubutrzy-
mywanietakiegostanurzeczy.Jeślimamynamyśliwyłączniekarękryminalną,to
penalizacjazawszeidziewparzezkryminalizacją.Czynzabronionyjakoprzestępstwo
znaturyrzeczyzagrożonyjestkarą.Ztejprzyczynynazwynkryminalizacja”inpena-
lizacja”częstostosowanezamiennie.Jeślijednaknakarępatrzymyniecoszerzej,
penalizacjabędzieobejmowałatakżenp.wykroczenia.
Wzależnościodwartościrzeczykradzieżpenalizowanajestjakoprzestępstwozart.278k.k.
lubwykroczeniezart.119k.w.
Różnicamiędzypenalizacjąikryminalizacjąwidocznajestniecobardziejwprzy-
padkuprocesówprzeciwnych:dekryminalizacjiidepenalizacji.Dekryminalizacja
towyłączeniedanejkategoriiczynówzkataloguprzestępstw.Zabiegtenniejeststop-
niowalny-wprzeciwieństwiedodepenalizacji.Depenalizacjacałkowitatouchylenie
karalnościklasyzachowań,natomiastdepenalizacjaczęściowaoznaczazłagodzenie
zagrożeniakarą.
Niektóreorganizacjepozarządowepostulujądekryminalizacjęicałkowitądepenalizacjęaborcji
dokonywanejzazgodąkobietyciężarnej.
Kontrawencjonalizacja(złac.contraventio-wykroczenie)toterminoznaczający
wprowadzeniedanejklasyczynówdokataloguwykroczeń.Kontrawencjonalizacją