Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałII.Historiaodpowiedzialnościkarnej-jejzałożeniaisposobyrealizacji
53
3.3.Kodyfkacjakarnaz1969roku
KodeksMakarewiczabyłwokresiePRLcorazbardziejwypieranyprzezustawy
szczególne.Prawokarnebyłoniespójneicorazbardziejniedostosowanedorealiów
stabilizacjiokresuzaawansowanegoPRL,borykającegosięzprzestępczościąkryminalną
iróżnorodnymipatologiamiżyciagospodarczego.Pojawiłasięideanowejkodyfikacji,
któramiałauporządkowaćstanprawny,uchylićniektórewczesnopowojenneaktypraw-
neiwprowadzićsystemowezmianywzakresiepolitykikarnej.Ideatazmaterializowała
sięwKodeksiekarnymuchwalonym19.04.1969r.10GłównymtwórcąkodeksubyłIgor
Andrejew-odjegonazwiskakodekstenbywanazywanyKodeksemAndrejewa.
Jednymznajważniejszychzałożeńnowegokodeksubyłapolaryzacjaodpowie-
dzialności.Poważneprzestępstwamiałybyćkaranebardzosurowo.Dlategojed-
nymzcelówtegokodeksubyłowyeliminowaniekrótkoterminowychkarpozbawienia
wolności.Kodekszachowywałkaręśmierci,któragroziław10przypadkach.Zamiast
karydożywotniegopozbawieniawolnościwprowadzonokarę25latpozbawieniawolno-
ści.Zastosowanodrakońskierozwiązaniawobecrecydywistówisprawcówprzestępstw
ocharakterzechuligańskim.Jednocześniejednakpromowanoideękarwolnościowych
wodniesieniudodrobniejszychprzestępstw.Wwieluwypadkachmożnabyłoorzec
grzywnę.Wprowadzonodoporządkuprawnegokaręograniczeniawolności,warunkowe
umorzeniepostępowaniakarnego.
NapraktycefunkcjonowaniaKodeksuAndrejewanegatywnieodcisnęłysięuwarun-
kowaniaustrojowePRL.Wprokuraturzenaszerokąskalęfunkcjonowałyinstrumenty
prawapowielaczowegosprowadzającesiędoróżnegorodzajuwytycznychwiążących
prokuratorówodnośniedozałatwianiaokreślonychkategoriispraw,domaganiasię
określonychkaritd.Wsprawachkarnychjednoznacznienegatywnąrolęodegraływy-
dawaneprzezSądNajwyższywytycznewymiarusprawiedliwościipraktykisądowej.
Byłtoinstrument,któryzapewniałzgodnośćorzecznictwasądówpowszechnychzpoli-
tycznymi,partyjnymioczekiwaniami.Wpraktyceczęstoichtezybyłyprzygotowywane
przezwładzępolityczną,aSądowiNajwyższemupozostawałaredakcjaiuzasadnienie.
Nagruncieprawnokarnymwytyczneprzyczyniłysiędowzrosturepresyjności.
Perspektywaczasupokazuje,żenawetgdybyodrzucićbagażepokiPRL,założenia
kryminalno-polityczneKodeksuAndrejewabyływadliwe.Długotrwałekarypozbawie-
niawolnościdoprowadziłydoprzeludnieniawięzień.Konieczneokazałosięstosowanie
dośćczęstychamnestii.Surowegrzywnyniebyływykonywaneiwefekciezamieniane
byłynazastępcząkarępozbawieniawolności.Znaczącabyłapowrotnośćdoprzestęp-
stwa.Międzyinnymiwreakcjinaopresyjnysystempenitencjarnyrozkwitłozjawisko
więziennejsubkultury.
10
Dz.U.Nr13,poz.94.