Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Twórcysocjologii
83
interpretacjisprzecznązpotocznymsposo-
bempojmowaniadanegozjawiska.Pozwala
tospojrzećnanieznowejperspektywy.Przed
Weberemuczeninaogółniebralipoduwa-
gętego,żeideereligijnemogłyodegraćfun-
damentalnąrolęwpowstaniukapitalizmu.
Podrugie,teoriataumożliwiazrozumienie
czegoś,cowcześniejbyłoniezrozumiałe:dla-
czegoludzie,którzyzewszystkichsiłdążyli
dogromadzeniamajątku,samiżyliskromnie.
Potrzecie,teoriaWeberarzucaświatłonaoko-
liczności,którychobjaśnienieniebyłopier-
wotniecelemjejpowstania.Weberpodkreślał,
żejegocelemjestjedyniewyjaśnienienaro-
dzinnowoczesnegokapitalizmu.Niemniej
możnasądzić,żetakżewinnychprzypadkach
czynnikiemkapitalistycznegosukcesugospo-
darczegookazywałysięwartościpodobnedo
naukizaleceńpurytanizmu.Wreszcie,dobra
teoriatonietylkoteoria,któraokazujesiętraf-
na.Takateoriamusiteżbyćowocna,tozna-
czymusigenerowaćnoweideeistymulować
dalszepracebadawcze.Podtymwzględem
teoriaWebera–takjakianalizakapitalizmu
Marksa–jestniewątpliwieteoriązewszech
miarudaną,gdyżzainspirowałaogromnąlicz-
bęnowychbadańianalizteoretycznych.Po-
dejścieWeberadosocjologiistanowirównież
podstawętradycjiznanejjakointerakcjonizm.
tateoriawzbogacanaszerozumienienatury,
wyszczególnioneprzezWebera.Podjakimi
charakteruiprawdopodobnychkierunków
średniegozasięgu”proponowanąprzez
Wymieńwszystkieelementykapitalizmu
wychodzidalekopozakoncepcję„teorii
kiedykolwiekskutecznieprzetestować
Weberowskateoriaźródełkapitalizmu
względami(jeżelipodjakimikolwiek)
rozwojuwspółczesnegokapitalizmu?
Mertona.Aleczymożnabyłobyją
zapomocądostępnychdanych?
ZaSTaNÓWSIĘ
Interakcjonizmsymboliczny,
fenomenologiaietnometodologia
Zatwórcępodstawogólnegopodejściadoso-
cjologii,zwanegointerakcjonizmem,uważa
się-obokWebera-amerykańskiegobehawio-
rystęspołecznegoGeorge’aHerbertaMeada.
Interakcjonizmtoogólnanazwawszystkich
podejść,któreanalizująinterakcjespołeczne
międzyjednostkami,zamiastprzyjmowaćza
punktwyjściaspołeczeństwojakocałośćlub
składającesięnaniestruktury.Interakcjoni-
ściczęstoodrzucająsampogląd,żestruktury
społeczneistniejąniezależnie,albowogóle
sięniminiezajmują.HerbertBlumer(który
ukułterminUinterakcjonizmsymboliczny”)
twierdził,żeniemasensumówićostruktu-
rachczysystemachspołecznych,ponieważ
tylkowodniesieniudojednostekiichinterak-
cjimożnapowiedzieć,żeistniejąnaprawdę.
Interakcjonizmsymboliczny
skupiasięna
interakcjachzpoziomumikrooraznatym,
wjakisposóbczłonkowiespołeczeństwa
tworząiprzekazująznaczenia.GeorgeHer-
bertMeadwpracyUmysł,osobowośćispołe-
czeństwo(1934;wyd.pol.1975)twierdził,że
jaźńjednostkijest
jaźniąspołeczną
,ukształ-
towanąwprocesieinterakcji,niezaśdaną
biologicznie.TeoriaMeadaśledzipowstanie
irozwójjaźninakilkuetapachdzieciństwa,
ajegokoncepcjedotyczącejaźnispołecznej
ległyupodłożawielubadańinterakcjoni-
stycznych(szerszeomówienieideiMeada
znajdzieszwrozdziale1).Przezmniejwię-
cejtrzydzieścilat–ażdolatpięćdziesiątych
XXwieku–zapleczeminstytucjonalnymtej
tradycjibyłWydziałSocjologiiUniwersytetu
Chicagowskiego(znanyjakoszkołachica-
gowska),chociażniewszyscysocjologowie
zChicagobyliinterakcjonistamisymboliczny-
mi.Natymsamymwydzialepracowalitakże
LouisWirth,RobertE.ParkiErnestBurgess,
kojarzeniraczejzpodejściemUekologicznym”
(omówionymwrozdziale6UMiastaiżycie
miejskie”).Niemniejinstytucjonalnabaza
dlanajważniejszychinterakcjonistów,wtym
równieżsamegoMeada,odegraławażnąrolę
wrozpowszechnianiutegopodejścia.
Zewszystkichinterakcjonistówsymbo-
licznychnajwiększysukcesodniósłzapewne
ErvingGoffman.Jegobadanianadszpitalami
psychiatrycznymi,procesamipiętnowania
orazsposobami,wjakieludzieprezentują
