Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
E.Nowicka,
Ś
wiatcz
ł
owieka–
ś
wiatkultury,Warszawa2009
ISBN978-83-01-15936-8,©byWNPWN2006
36
Rozdział1.Przedmiotantropologii
nezy(1989:30–47),opublikowanymjużwroku1901,Kroeberstwierdzał
wręcz,żeżycieludzkiejakocałośćjestwłaściwymprzedmiotemantropologii.
StanowiskoKroebera,dośćreprezentatywnedlaantropologiiamerykań-
skiej,nieróżnisięzasadniczoodpodejściaantropologóweuropejskich,na
przykładClaude’aLévi-Straussa,któregozdaniem,wantropologiizbiegająsię
różnenaukiszczegółowe:„Widziona[antropologia–przyp.E.N.]wżyciu
społecznymsystem,któregowszystkieaspektysąorganiczniezesobązespolo-
ne”(1970:466).
Specjalizacja,ustalonajużwśródnaukszczegółowychzajmującychsię
różnymidziedzinamiżyciaczłowieka,wpływanegatywnienaichrozwój,gdyż
nawetwybitniuczeniczęstopomijającałośćpowiązańiszerszykontekstzja-
wisk,takważnyichdlazrozumienia.Dlategotonieżadnawyspecjalizowana
nauka,leczwłaśnieantropologiamożebyćtraktowanajakobazarozwojuzin-
tegrowanejwiedzyoczłowieku.Różnicęmiędzyspojrzeniemantropologii
iróżnychdyscyplinszczegółowych,takichjakekonomia,literaturoznawstwo
czysocjologia,możnazauważyćszczególniewyraźniewtedy,gdyantropolo-
gia,jaktoostatniomacorazczęściejmiejsce,przystępujedobadaniaspołe-
czeństwrozwiniętychczy,ściślej,ichwybranychfragmentów.Wtedywłaśnie
najłatwiejdostrzeccałościowy,wieloaspektowycharakterjejujęcia.Robito
czasamiwrażeniepewnejstaroświeckości,choćzarazemwnosiświeżośćspoj-
rzeniaponaddyscyplinarnegoiumożliwiatakpożądanepowiązaniepunktów
widzeniarozmaitychwyspecjalizowanychdyscyplin.Groźbęizolacjiwiedzy
różnychszczegółowychnaukoczłowiekumożeoddalićwłaśnieantropologia,
któraczłowiekatraktujejakointegralnącałość.
Całościowycharakterspojrzeniaantropologiinaczłowiekajakoistotę
kulturowąwynikaztrzechpowiązanychzesobąprzyczyn.
Historiaantropologii
Popierwsze,jesttowpewnejmierzerezultat
historiitejdyscypliny,która,jakojednaznajmłodszychnauk,ukształtowała
sięwtedy,gdyrozmaitenaukiszczegółoweoczłowieku,takiejakhistoria,
archeologiaczybiologia,byłyjużrozwinięte,zaistniaławięckonieczność
wkraczaniaantropologiinapoledyscyplinjużukształtowanychlubwłaśnie
kształtującychsięikorzystaniazichdoświadczeń.Wchodzącnajużzajętepo-
lazainteresowań,stwarzałaznichpewnąosobliwądziedzinęwłaśniedzięki
całościowemuichujęciu.Antropologia,jeślinawetzajmujesięzagadnieniami
badanymiprzezinnenauki,zachowujezawszewłasnąspecyfikę.Jesttoten-
dencjadoposzukiwaniawopisywanychzjawiskachokreślonychproblemów,
stosowaniadobadaniatychzjawiskspecyficznychpojęć,metoditechnikba-
dawczych.
Badaniesłaboznanychspołeczeństw
Podrugie,antropologiawyrosła
zbadańnadspołeczeństwamisłaboznanymiiwzwiązkuztymbudzącymiza-
interesowaniezkażdegopunktuwidzenia.Stądwzięłasiępewnapowierz-
