Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przekształconaw1918r.wdwuletniąSzkołęNaukPolitycznych.Stałasię
onapóźniejmiejscemkształceniaznaczącejgrupypolskichurzędników
idziennikarzy.
1.11.4.Odkryciaiwynalazkipolskichnaukowców
Mimowojnyniebrakowałownaukachprzyrodniczychosiągnięć,których
autoramibylipolscyuczeni,pracującywtychtrudnychwarunkachnazie-
miachpolskichiwpaństwachzaborczych.Nazapleczufrontuwschod-
niegoudawałosięzrealizowaćprzedsięwzięciakładącepodwalinypod
późniejszyrozwójnaukiwodrodzonympaństwiepolskim.Najbardziej
I.Mościcki
spektakularnymprzykładembyłowykorzystanieprzezIgnacegoMości-
ckiegorezultatówwłasnychbadańelektrochemicznych,zapoczątkowa-
nychjeszczepodczasjegopobytuzagranicą.WeLwowiew1916r.za-
łożył,zajmującjużstanowiskodziekanawydziałuchemicznego,Instytut
BadańNaukowychiTechnicznych„Metan”,gdzieprowadziłzpowodze-
niemposzukiwanianadnowymimożliwościamidestylacjiropynaftowej.
Brakzasobnejkasymecenatupaństwowegopowodował,żekariery
naukowePolakównajczęściejprzebiegałyjednakpozagranicamikraju.
MariaSkłodowska-
Jedynadodzisiajnoblistkapolskaznaukprzyrodniczych–MariaSkło-
-Curie
dowska-Curie–wczasieIwojnyświatowejzorganizowaławeFrancjimo-
bilnepogotowiezłożonezkilkunastupojazdówwyposażonychwaparaty
rentgenowskiesłużącedoprześwietlaniarannychżołnierzywlazaretach,
anazapleczucałąsiećstacjiradiologicznychsłużącychdobadańrannych.
DalejteżprowadziławParyżueksperymentyfizyczneichemiczne.
Zapowiedziąpowstaniapolskiejszkołymatematycznejijejmiędzy-
W.Sierpiński
wojennychsukcesówbyłypraceWacławaSierpińskiego.Ewakuowany
przezwładzerosyjskienajpierwdoWiatki,apotemdziękiwspółpracy
zrosyjskimmatematykiemMikołajemŁuzinem,mającszansepracyjuż
wMoskwie,skonstruowałjedenzpierwszychfraktali(tzw.obiektysamo-
podobne),którynazwano„dywanemSierpińskiego”.Pracenadbadaniem
właściwościfraktaliznalazłypóźniejszerokiezastosowanie,szczególnie
wbadaniachnadzachowaniemdanychwróżnychnaukachszczegółowych
(m.in.wtomografiikomputerowej).
WielkimechemwPolsceodbijałysięsukcesyinżynierskieodnoszo-
G.Narutowicz
neprzezGabrielaNarutowiczawSzwajcarii.WspółpracujączfirmąLui-
saKürsteineraiwykorzystującnajnowszewówczasosiągnięcianaukowe
wdziedzinieelektrotechniki,związanezmożliwościąprzesyłanianaduże
odległościenergiielektrycznejzwykorzystaniemtransformatorów,od
początkuXXw.byłjużuznanymspecjalistąangażowanymprzybudowie
elektrowniwodnych.Wlatach1917–1920zrealizowałnajwiększątego
rodzajuinwestycję–elektrownięwodnąMühlebergnarzeceAarekoło
Berna,omocy48MW
.JegodokonaniabyłyogólnieznanewcałejEuropie,
70
