Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dowąpolskojęzycznychGórnoślązaków,jednocześniejednakpolskiobóz
narodowystarałsię,odwołującsiędotychsamychkryteriówjęzykowych
ikonfesyjnych,kształtowaćpropolskiepostawy.Takzwanyprocespol-
skiegoodrodzenianarodowegonapruskimGórnymŚląskurozpocząłsię
jużwpołowieXIXw.,zostałtylkoprzyspieszonypoutworzeniuIICesar-
stwaNiemieckiegonaskutekantypolskiejpolitykiBismarckawokresie
kulturkampfu.Reprezentantempolskichinteresówpolitycznychstałasię
najpierwniemieckakatolickaPartiaCentrum,którąwspieralipolscydu-
chowniidziałaczenarodowi,mimojejugodowejpostawywobecpaństwa
niemieckiego.SytuacjazmieniłasięradykalnienapoczątkuXXw.,kiedy
woboziepolskimdoszlidogłosuprzedstawicieleobozunacjonalistycz-
nego,naktórychczelestanąłWojciechKorfanty,żądającyzerwaniazdys-
kryminacjąnarodowąiekonomicznąPolakównaGórnymŚląsku.
SzokwywołanyklęskąwojennąNiemiecorazgwałtownyrozpadIICe-
sarstwaNiemieckiegospowodowałw1918r.zajęcieprzezNiemcówna
GórnymŚląskupozycjidefensywnej.Nieprzypuszczanozresztą,żere-
windykacjepolskiemogądotyczyćrównieżrejencjiopolskiej.Władze
administracyjneprowincjiśląskiejzostałypodporządkowane,podobnie
jakwPoznaniu,rewolucyjnejwrocławskiejRadzieRobotniczejiŻołnier-
skiej.WOpolupowstałaponadtonowaorganizacjaniemiecka,mająca
reprezentowaćNiemcówgórnośląskich,któraostatecznieprzyjęłanazwę
ZwiązekWiernychOjczyźnieGórnoślązaków(VerbandHeimattreuerObers-
chlesier).GłównąpartiąpolitycznąreprezentującąinteresyNiemcówpozo-
stałajednakkatolickaPartiaCentrum.
Organizacjepolskiereaktywowałysiępogłośnymprzemówieniu,
któreW
.KorfantywygłosiłwparlamencieRzeszy.Zażądałwnimwłącze-
niawgraniceodrodzonejPolskitakżeGórnegoŚląska.WzoremWielko-
polskiutworzonoPodkomisariatNRLwBytomiu.ReprezentanciGórne-
goŚląskabylitakżeobecninaSejmieDzielnicowymwPoznaniu,który
zgromadziłdelegatówzcałejtzw.dzielnicypruskiej.Aktywnościąwy-
kazywałysięjużodjesieni1918r.TowarzystwoGimnastyczne„Sokół”,
różnorodnepolskieorganizacjekulturalno-oświatoweikatolickie,od-
radzałysiętakżepolskiepartiepolityczne(PPSorazchadecja),atakże
związkizawodowe(ZjednoczenieZawodowePolskie).Zczłonkówtych
organizacjirekrutowałysiękadryzałożonejwstyczniu1919r.polskiej
konspiracyjnejorganizacjiwojskowejPolskiejOrganizacjiWojskowej
GórnegoŚląska(POWG.Śl.).
Wtympierwszymokresieukształtowałsiętakże,obokpolskichinie-
separatyści
mieckichorganizacji,obózseparatystyczny,dążącydostworzeniaodręb-
negopaństwaśląskiego.Wstyczniu1919r.separatyścizałożyliwtym
celuwRaciborzuZwiązekGórnoślązaków(BundderOberschlesier).
Pierwszapróbasiłtychtrzechobozówpolitycznych:polskiego,nie-
mieckiegoiseparatystycznego,miałanastąpićpodczaswyborówdonie-
mieckiegoZgromadzeniaNarodowego.Ichbojkotprzezugrupowania
98