Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przejściowymiałtrwaćdoukonstytuowaniasięnowychorganówwładzy
przewidzianychwustawiezasadniczej,cooznaczało,żejeszczeprzez
prawierok,donowychwyborówparlamentarnychiprezydenckich,bez-
pośredniwpływnafunkcjonowaniepaństwautrzymałJózefPiłsudskijako
NaczelnikPaństwa.
2.2.Układsiłpolitycznychwdobie
kształtowaniasięIIRP
2.2.1.Endecja
WpierwszychlatachkształtowaniasięodrodzonejRzeczypospolitej
systempartyjnydopieropowstawał.Przedewszystkimdoszłodoin-
tegracjirozproszonychdotejporynurtówpolitycznych,działających
wtrzechzaborach,wróżnychwarunkachpolitycznych,ponadtoczęś-
ciowonielegalnie.
NaprawicydominacjętradycyjniezachowałaNarodowaDemokracja.
Podkoniec1918r.,wmomenciezbliżającychsięwyborówparlamen-
tarnychdoSejmuUstawodawczego,podjejkierownictwemutworzono
NarodowyKomitetWyborczyStronnictwDemokratycznych,wktórego
składzieswojemiejsceznalazłyrównież,opróczStronnictwaNarodowo-
Demokratycznego,ugrupowaniachadeckie.OpróczendecjiKomitetsku-
piał:PolskąPartięPostępową,ZjednoczenieNarodoweiChrześcijańskie
StronnictwoRobotnicze.Wmaju1919r.zorganizowanozjazdzałoży-
ZwiązekLudowo-
cielskinowejpartii,którejnadanonazwęZwiązekLudowo-Narodowy.
-Narodowy
Utrzymaniefederacjizchadekamiokazałosięjednakniemożliwepood-
dzieleniusięwSejmieodrębnegoChrześcijańsko-NarodowegoKlubuRo-
botniczego.Skłoniłotodziałaczyendeckichdoodejściaodformułyfe-
deracyjnejinaIIZjeździeZLN,wpaździerniku1919r.,zaakceptowano
stworzeniejednolitejorganizacjipartyjnej,opierającejsięnaprzyjętym
natymzjeździeprogramienacjonalistycznym
Głównąrolęwobozienarodowychdemokratówodgrywaliposłowie
doSejmu.Dominującyprzed1914r.wpływnadziałalnośćstronnictwa
Dmowskiego,przebywającegood1915r.stalezagranicą,zmalał.Czoło-
pozycjęzajęliodtejporywZLNbraciaStanisławiWładysławGrabscy.
„grabszczyzna”
Ukutonawetpejoratywnestwierdzenieo„grabszczyźnie”dominującejod
tejporywklubieendeckim,którejcechąszczególnąmiałobyćuwikła-
niewparlamentarnesporyioddaleniesięodtradycyjnegoprogramutej
orientacji,optującejzautrzymaniemsolidaryzmunarodowego.
Obóznarodowymiałdużeproblemyzutrzymaniemspoistości,jego
zapleczeróżniłosięznaczniepodwzględemspołecznymizawodowym.
86