Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIII.MyślpodatkowaAdamaSmitha
49
RozdziałIII
MYŚLPODATKOWAADAMASMITHA
1.Wprowadzenie
nGenialnySzkot”-takwspółcześnieokreślasięAdamaSmitha1.Sława,zaszczyty
ilegendatowarzyszyłymujużzażycia2.Twórcaliberalnejkoncepcjiekonomicznej,
wktórąwpisałkoncepcjępodatkową,byłpierwszym,któryoproblematycepodatków
rozprawiałwsposóbkompleksowy,łączączasadypodatkowezgospodarkąispołecz-
nymiuwarunkowaniami.Jegokoncepcjapodatkowaniepowstawaławpróżni,miała
wyraźnekorzeniewprzeszłościiczasachmuwspółczesnych.Odswoichpoprzedników
zapożyczyłonwielemyślidotyczącychpodatków.RozważaniaSmithakoncentrująsię
przedewszystkimna:zasadachpodatkowych,koncepcjiprzerzucalnościpodatków,
przesłankachkształtowaniapolitykifiskalnej,uwarunkowaniachpolitycznych,
gospodarczychispołecznychopodatkowania.
Możnawskazaćtrzyzasadniczemotywy,którewpłynęłynamyślpodatkowąSmitha.
Popierwsze,negatywne-nawarstwioneprzezlatadoświadczeniawynikającezkoncepcji
oparciawymiarupodatkównapoborcachpodatkowych.
1
OkreśleniezapożyczoneodW
.Łączkowskiego,Graniceopodatkowania,nActaUniversitatisLodziensis.
FoliaIuridica”1992/54,s.121;natematrozwojuteoriipodatkowychzob.N.Gajl,Teoriepodatkowewświecie,
Warszawa1992orazN.Gajl,Zasadyiteorieopodatkowaniawokresiereformgospodarczych[w:]Koncepcje
współczesnychreformpodatkowych.Europanadrodzedowspólnejwaluty,red.J.Małecki,Poznań1998;
N.Gajl,Teorieizasadypodatkowe[w:]Encyklopediapodatkowa,red.C.Kosikowski,Warszawa1998;
Z.Fedorowicz,Historiapodatków...,s.B/1in.
2A.Smithżyłwlatach1723-1790.ByłprofesoremnauniwersyteciewGlasgow,gdziepowierzonomu
pełnienieobowiązkówdziekana;w1778r.zostałkomisarzemcelnymwEdynburgu,apodkoniecżyciawy-
branogonastanowiskolordarektorauniwersytetuwGlasgow.nCzłowiekodwiedzającyAnglięwlatach60.
XVIIIwiekunajprawdopodobniejusłyszałby,żenauniwersyteciewGlasgowjestniejakidrAdamSmith.
Byłonczłowiekiembardzoznanym,jeśliniesławnym.SłyszałonimWolter.DawidHumebyłmubliski.
StudenciprzyjeżdżalizRosji,bysłuchaćjegowypracowanychientuzjastycznychrozpraw”(R.L.Heil-
broner,Wielcyekonomiści...,s.37).