Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
Częśćpierwsza.Zarysteoriipodatku
MaksymaSmithadotyczącaterminupłatnościpodatkuprzekładasięnaregułę:„płać
podatki,gdywpływająpieniądze”12.Takwięcdogodnyterminpoborupodatkujest
odnoszonydosytuacji,wktórejnistniejenajwiększeprawdopodobieństwo,żepodatnik
magoczymzapłacić”
.TasekwencjawywodówSmithawyraźniewskazuje,żeterminpłat-
nościpodatkuniemożebyćustalanyarbitralnie.Racjonalnejesttakiejegoujmowanie,
któreuwzględniaprzesłankiekonomicznedotycząceprocesupowstawaniadochodów
podatkowych.Aprocestenwiedzieodprzychoduprzezzysk,majątek,podochód
wydatkowany.Nakażdymztychetapówkształtowaniasiędochodujestpewnaswoista
specyfikaitoonawyznaczawłaściwydlapodatnikaterminzapłatypodatku.Przepisy
dotyczącewymiarupowinnytakustalaćterminpoboru,abydotyczyłydochodu
realnegobędącegowposiadaniupodatnika.Podatnikniezapłacibowiem,ngdyma
pustąkieszeń”
.Takwięcprawanatury(rynek)określająnaturalneiobiektywnieuza-
sadnionedlaposzczególnychrodzajówdochodówpodatkowychterminyichpłatności.
Sposóbpoborujestrównieważnyjaktermin,ztymjednak,żeinnereguływyznacza-
sposóbpoborupodatkówbezpośrednich,ainnepodatkówpośrednich.
Przypodatkachbezpośrednich,takichjak:podatekodzysku,odpłacy,odczynszu
zziemi,odczynszuzdomów,odrentygruntowej-wymiarupodatkówdokonujesię
przyudzialeadministracjiskarbowej.Wynikatozistotytychpodatków,doktórych
musibyćdostosowanatechnikawymiaru.
Inaczejjestprzypodatkachpośrednich.Tubowiemtechnikawymiaruuwzględnia
przerzucalnośćpodatkuito,żejestonpłaconywceniedóbrkonsumpcyjnych(towary
iusługi).Możnauznać,żewodniesieniudopodatkówpośrednichdogodnośćsposobu
zapłatywiążesięztym,iż:
1)płacisięjestopniowo,wmałychilościach,awięcwmiarętego,jakdokonujesię
zakupów;
2)możnazmniejszyćciężarpodatkowycałkowicielubczęściowowówczas,gdystaje
sięonzbytuciążliwy,gdyżpodatnikmożewedługwłasnegouznaniaalbokupo-
wać,alboniekupować.
2.2.Zasadapewnościopodatkowania
Podatnikmusimiećpewnośćcodotego,jakiejegoobowiązki,aleteżjakiejego
uprawnieniawzwiązkuzustaleniemizapłatąpodatku.Takąpewnośćzagwarantować
musipaństwo.Zasadapewnościmazapobiegaćdowolnościdziałaniaaparatuskar-
bowegoigwarantowaćpodatnikowipobórpodatkuwtakiejwysokości,którawynika
12
Z.Fedorowicz,Historiapodatków...,s.B/64:nZgodniezzasadątechnikawymiarupodatków,jak
iterminyichpłatnościpowinnybyćdyktowaneprzezpodatników,aorganyskarbowemusiałybypogodzić
sięztymiwymaganiamiidostosowaćdonichcałąsferęfinansówpublicznych”
.