Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
68
Częśćpierwsza.Zarysteoriipodatku
Ponadtowbrewtemu,cotwierdziłSmith,wolnyrynekwcaleniegwarantuje,żewszyscy
mogąnpiąćsięwgóręposchodachpostępu”
.Ricardotwierdzi,żezewzględunazwal-
czającesięgrupyspołecznenschodypostępuróżniesłużąróżnymklasom;niektórzy
triumfalniedochodzilidoszczytu,podczasgdyinnipokilkukrokachbylistrącanina
dół”4.
Powyższetezywskazują,żeRicardoprzyjąłodmienneodSmithazałożeniadotyczące
koncepcjirozwojuspołecznegoigospodarczego.Wpłynęłyonenagłoszoneprzez
niegopoglądydotycząceopodatkowania.
RezultatypracbadawczychSmithaiRicardoróżniąsię,gdychodziowynikiizaryso-
wanetendencjerozwojupodatków,natomiastwspólnajestprzyjętametodabadawcza.
Opierasięonanazasadziewolnejkonkurencji,którąRicardouznajezadoskonałą
wswoichskutkach.
2.Koncepcjaprzerzucalnościpodatków
2.1.RóżnicemiędzypoglądamiAdamaSmithaiDavidaRicardo
PodstawowympunktemodniesieniadlaRicardowjegokoncepcjiprzerzucalności
podatkujestwskazaniewyjątkowejpozycjiwprocesieprodukcyjnymiwprocesie
społecznymtrzechgeneralnychgrup,tj.robotników,kapitalistów,właścicieliziem-
skich5.Otrzymująoniztytułuprowadzonejdziałalnościodpowiednio:płacęroboczą,
zysk,rentęgruntową.
Robotnikprzemysłowypracuje,alezuwaginapoziompłaczregułyskazanyjestna
minimumegzystencji,akażdauzyskanapodwyżkapłacyjestniweczonazewzględuna
pozostającąnautrzymaniurodzinę.
Kapitalista(przemysłowiec)prowadziinteresy,ryzykujefinansowo,inwestuje,azatem
naturalnejest,żemusimuprzypadaćgodziwyzysk.
Właścicielziemski,dlaktóregorentagruntowajestszczególnymrodzajemdochodu,
odnosikorzyścizarównokosztemrobotnika,jakikapitalisty,albowiemnnierobini-
czegopozapobieraniemswoichczynszów,siedzisobiebezczynnieipatrzy,jakjego
rentawzrasta”6.
4R.L.Heilbroner,Wielcyekonomiści...,s.69.
5D.Ricardo,Zasadyekonomiipolitycznej...,s.194in.;Z.Fedorowicz,Historiapodatków...,s.B/66.
6R.L.Heilbroner,Wielcyekonomiści...,s.86.