Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
70
Częśćpierwsza.Zarysteoriipodatku
2.3.Przerzucaniepodatkuodzysku
AnalizęprzerzucaniapodatkuodzyskuprowadziRicardowkontekścieekonomicznych
przesłanektowarzyszącychzagranicznejwymianietowarów.Przyjmujezałożenie,że
dobrzeprzemyślanypodatekodzyskówpowiniendoprowadzićzarównotowarykrajowe,
jakizagranicznedotakichsamychcen.Twierdzi,żepodatekodzyskumusiponosić
konsument,albowiempowodowanyracjamiekonomicznymikapitalistaodrzucaod
siebiepodatek.Poprostuporównujezysk,jakimógłbyotrzymaćprzednałożeniem
podatkuiponim,ataróżnicauwidaczniasięwceniesprzedawanychtowarów.
ZdaniemRicardozazłenależyuznaćtakiewarunki,wktórychnwzamianzaprzywożo-
netowaryniemożnawywozićtowarówdroższych”
.Dlategocenapowinnaobejmować
nietylkokwotęrównąwysokościpodatkuodzysku,lecztakżepewiendodatek,natyle
wysoki,abymożnabyłowywozićtowarydroższe.
2.4.Przerzucaniepodatkuodpłac
Ricardowskazujerelacje,którezachodząmiędzypoziomempłacyroboczejapoziomem
zyskukapitalisty(przemysłowca)9.Jegozdaniempodatekodpłaczawszepowoduje
zwiększeniepłacyidlategozmniejszazyskzkapitału.Zwiększeniepłacyjestnastęp-
stwemuleganiaprzezkapitalistę(przemysłowca)finansowymżądaniomrobotników
idlategokapitalistajestzmuszonydodaćdostarejpłacynowączęść.
Uzasadniająctezę,żepodatekodpłacponosikapitalista(npodatekodpłacpozostaje
przyzyskach”),Ricardoużywanastępującegoargumentu:nGdybykażdyhandlowiec
ikażdyproducentpodnosiłswojącenęosumę,którąmusizapłacićzapodatek,to
trwałobytownieskończoność”
.
3.Regułaedynburskaijejznaczenie
Zło,którewopodatkowaniudostrzegaRicardo,niejestzwiązanezideąpodatku(funk-
cjadochodowa),alezmożliwyminegatywnyminastępstwami(skutkami)podatku,
przedewszystkimwsferachgospodarczejispołecznej.Takwięczłoopodatkowania
trzebaoceniaćprzezpryzmatzakresupodatkowejingerencjiwtenpodziałdochodu
imajątku,któryzostałukształtowanywwynikufunkcjonowaniaprawmechanizmu
rynkowego.Oskutkachzławopodatkowaniunieprzesądzajedenpodatek,alensuma
9
Z.Fedorowicz,Historiapodatków...,s.B/66:nPłacaniemożebyćzredukowanaponiżejminimum
egzystencji,gdyżspowodowałobytowymarcie,awnajlepszymrazieemigracjęklasyrobotniczej.Wobec
tegobezpośrednipodatekodpłac,powodującyichobniżeniewstosunkudominimumegzystencji,musi
byćprzerzuconynapracodawców,nakapitał”
.