Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIV.MyślpodatkowaDavidaRicardo
69
DlaSmithajestoczywiste,żeprocesprzerzucaniapodatkówprowadziprzedewszystkim
dododatkowegoobciążeniawłaścicieliziemskich.Tylkowniewielkimzakresiedotyczy
onkapitalistów(przemysłowców).Ricardonatomiasttwierdzi,żeprocesprzerzucania
podatkusprawia,właścicieleziemscy,zuwaginaswojąpozycjęekonomiczną,stają
sięszczególnymbeneficjentempaństwa.Wykorzystująmechanizmrynkowydotego,by
odrzucićodsiebiepodatek,dozapłaceniaktóregozobowiązani.Podatektenobciąża
kapitalistów(przemysłowców).
TezySmithadotycząceprzerzucalnościpodatkówdoprowadziłygodowniosku,że
ciężarutrzymaniapaństwaspoczywaprzedewszystkimnawłaścicielachziemskich.
NatomiastRicardouważa,żefinansowyciężarutrzymaniapaństwawrzeczywistości
ponosząkapitaliści(przemysłowcy).
WieledziesiątkówlatpóźniejE.R.A.Seligmanuznał,żezarównoSmith,jakiRicardo
byliprekursoraminaukioprzerzucalnościpodatków7.Usystematyzowaliposzczególne
zagadnieniadotycząceprzenoszeniaciężarówpodatkowychiumieścilijenatleme-
chanizmurynkowego.
2.2.Przerzucaniepodatkuodrentygruntowej
Ricardouważa,żepodatekodrentygruntowejnieobciążawłaścicielaziemskiego,albo-
wiemponosigokonsument8.Twierdzeniaswojeopierananastępującychprzesłankach:
1)cenaproduktówrolnychjestokreślanaprzezwszystkieelementy,którestanowią
jegokoszt,apodatekjestjednymznich;
2)podniesieniepoziomucenyokwotępodatkujestnaturalnymnastępstwemopo-
datkowania;
3)wliczeniepodatkudocenygwarantujezachowaniezakładanegopoziomuzysku;
4)cenaproduktówrolnychmusibyćustalonazgodniezwymogamimechanizmu
rynkowego,atooznacza,żepodatekmusibyćponoszonyprzezkonsumenta.
Natymjednakprocesprzerzucaniasięniekończy.Oznaczatobowiem,żepodniesione
zostająkosztyutrzymaniarobotnikówprzemysłowychiichrodzin,cozkoleipoprzez
presjęnazwiększeniepoziomupłacprowadzidozmniejszeniazyskówkapitalisty(prze-
mysłowca).PowyższerozumowanieprowadziD.Ricardodokonkluzji,żemechanizm
rynkowyprzenosiciężarpodatkugruntowegoostatecznienakapitalistę.
7E.R.A.Seligman,DieLehrevonderSteuerüberwälzung,Jena1927,s.1-13;por.H.C.Recktenwald,
Steuerüberwälzungslehre,Berlin1966,s.40-51.
8Z.Fedorowicz,Historiapodatków...,s.B/66:nPodatekgruntowywobectego,żecenyzbóżwyznaczają
kosztyprodukcjinanajmniejurodzajnychgruntach,będzieprzerzucanynaspożywców,awostatecznym
rachunkunakapitałibogatewarstwyspołeczeństwa,gdyżrobotnicywynagradzaninapoziomieminimum
egzystencji,przywzrościecenproduktówzbożowychmusząotrzymaćwyższepłaceminimalne”
.