Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Częśćpierwsza.Wiadomościwstępne
kariśrodków,atakżeprawaiobowiązkiskazanego.Szczególnieistotnączęściąprawa
karnegowykonawczegojestprawopenitencjarne,ustanawiającezasadywykonywania
karypozbawieniawolności,zewzględunaspecyfikęidolegliwośćtejkary.
Tetrzyzdefiniowanegałęzieprawabardzoczęstookreślanemianemprawakarnego
sensulargo.
Pozatymgłównympodziałemczęstodokonujesiępodziałuprawakarnegoma-
terialnego.Napodstawiekryteriumpodmiotowo-przedmiotowegowyróżnia
sięprawokarne(materialne)powszechneiszczególne.Powszechneprawokarne
adresowanejestdowszystkich-zakazy,aczasemnakazyodnosząsiędowszystkich
ludziznajdującychsiępodjurysdykcjąpolskiegoprawakarnego.Szczególneprawo
karneodnosisiędowybranychkategoriiludzi,najczęściejłącząccechępodmiotową
zrodzajemdziałalności,którąciludziesięzajmują.Wramachszczególnegoprawakar-
negowyróżniamyzatem:prawokarneskarbowe,prawokarnewojskowe,prawokarne
gospodarcze.Prawokarneskarboweustalazasadyodpowiedzialnościosób,naktórych
ciążyobowiązekpodatkowy,dewizowy,celnyorazwzakresiegierlosowych,zaczyny
popełnionewzwiązkuztymiobowiązkamifiskalnymi.Prawokarneskarboweuregulo-
wanezostałowKodeksiekarnymskarbowym.CzęśćwojskowaKodeksukarnego-co
dozasady-adresowanajestdożołnierzyitylkoonimogąpopełnićczynyzabronione
znajdującesięwtejczęściKodeksu.Wliteraturzekarnoprawnejikryminologicznej
wyróżniasiętakżeprawokarnegospodarcze,będącenormatywnymrefleksemprzestęp-
czościgospodarczej,chociażtowyodrębnienieniejestjużtakpopularne.Przepisykarne
odnoszącesiędotegorodzajuzachowańznajdująsięm.in.wrozdzialeXXXVIKodeksu
karnego,wKodeksiespółekhandlowychorazwwieluustawachdodatkowych.
Wnaszympodręcznikuzostanąomówioneodrębniezagadnieniaprawakarnego
wojskowegoorazwybraneprzepisynależącedoprawakarnegogospodarczego
(te,któreznajdująsięwKodeksiekarnym).
Wsystemiepolskiegoprawajeszczeinneaktyprawnewykazującedużyzwiązek
przedmiotowylubfunkcjonalnyzprawemkarnymsensustricto.
Przedewszystkimsilnepowinowactwozprawemkarnymwykazujeprawowykro-
czeń,któreregulujezasadyodpowiedzialnościzawykroczenia(czynyogeneralnie
mniejszymstopniuspołecznejszkodliwości),formułującjednocześniekatalogtakich
zachowańikarzaniegrożących.Materialneprawowykroczeń,nazywanemłodszą
siostrąprawakarnego,skonstruowanejestnabardzopodobnychzasadachcoprawo
karne(materialne).Niektóreinstytucjeprawnewręczidentyczniesformułowane.