Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BritanniaRomana
47
BritanniaRomana
Podbój
PozdobyciuGaliiJuliuszCezarpostanowiłdodaćdowieńcaswejchwałynowylistek,
wyprawiającsięnapodbójwyspy,którejbiałeskałyznalazłysięwzasięgujegowzroku,gdy
zjawiłsięnawybrzeżumorskimwokolicydzisiejszegoCalais.DwiewyprawyCezarazakoń-
czyłysięjednakkompletnymfiaskiem,coztrudemmaskowałwswympamiętnikach,wktórych
opisomzarównosamejwyprawy,jakiBrytaniipoświęciłobszerneksięgiIViV
.Podczaspierw-
szejpróbypodbojuBrytaniiw55r.p.n.e.burzarozpędziłamustatki,skutkiemczego,dyspo-
nujączdekompletowanąarmią,niemógłosiągnąćzamierzonychcelów.Rokpóz
·niejwylądował
wprawdziewBrytaniibezprzeszkódiodniósłnawetpierwszezwycięstwo,alegdyruszyłwgłąb
lądu,otrzymałodposłańcówinformację,żetymrazemburzazniszczyłaiwyrzuciłanabrzeg
zacumowaneuwybrzeżastatki,osłabiającmożliwościzaopatrzeniowe.Ponadto,zGalii
nadeszływiadomościobuntachantyrzymskich.WtejsytuacjiCezarpospiesznieprzyjął
hołdodjednegozlokalnychwładcówceltyckich,Kasywelaunusa,iwróciłnakontynent.
ZpoczątkiemnowegowiekuRzymianiezaczęlinanowoplanowaćpodbójwyspy.
Powodówbyłokilka.PrzedewszystkimwBrytaniipojawiłsięutalentowanywładcaCunobe-
lin,znanypotemzszekspirowskiejsztukijakoCymbeline,królluduCatuvellaunów,re-
zydującywjednymzpierwszychbrytońskichmiastCamulodunum(dziśColchester).
Cunobelinrozpocząłprocesjednoczeniaceltyckichpaństewekplemiennych,tworzącsilną
monarchię.RosnącepodbokiemImperiumsilnepaństwoceltyckieniebyłowsmakrzym-
skiemusenatowi.Wdodatkubrytońscydruidzizaczęliszkolićagitatorów,którzyudawalisię
doGaliiibuntowaliswychceltyckichziomków,wciążniedokońcapogodzonychzrzymską
okupacją.SprawapodbojuBrytaniibyłaprzezkilkadziesiątlatkilkakrotniedyskutowana
wrzymskimsenacie.DowyprawynaBrytanięzachęcałcesarzaAugustawielkipoetaHoracy,
piszącwjednejzeswychpieśni,żestaniesięonprawdziwieboskimdopierowtedy,gdy
DprzyłączydoImperiumBrytówisrogichPersówn
14
.
UmiejętnapolitykaCunobelinasprawiała,żezajegożycianiedoszłodowiszącej
ustawicznienawłoskuinwazji.Cowięcej,rozwijałsięhandel,aBrytaniapodwpływemRzy-
mupoczęłaulegaćpierwszymwpływomromańskim.Wdomachbrytońskichkupców
ilokalnejarystokracjipojawiłysięrzymskiewina,sprzętydomoweiszaty.Cobardziejza-
palnemomentyCunobelinłagodził,wysyłającdorezydującychwGaliinamiestnikówrzym-
skichposłówzbogatymipodarkami.Jednakżepodkoniecpanowaniajegowłasnysyn
Adminiuswywołałw40r.n.e.buntskierowanyprzeciwojcuizostałprzezniegowydalony
zBrytanii.UdałsiędoGalii,gdzieprzebywałakuratzeswąarmiącesarzGajuszKaligula.
TenpowiadomiłrzymskisenatohołdziezłożonymmuprzezsynaCunobelinaioficjalnej
aneksjiBrytaniiprzezImperium.OdbyłztejokazjiuroczystywjazddoRzymu,zwanyowacją
(uroczystośćojedenstopieńniższaodtriumfu).AleinnesprawyImperiumpochłonęłyce-
11
E.Dwelly,TheIllustratedGaelic-EnglishDictionary,Glasgow1973,s.25.
12
13
Ibid.
AvieniOraMaritima,s.56.
14
Q.HoratiFlacci,CarminaIII,ed.L.Mueller,Lipsiae1899,s.62.
