Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIII
DZIEDZICTWOARTURAIHENGESTA
IntermareetBarbaros
Brytania,pozbawionalegionów,znalazłasięwcałkowicienowejsytuacjicywilizacyj-
nej.Brakwojskaoznaczałniedostateksiłpozwalającychutrzymywaćporządekwewnętrzny.
Tymczasemkrajzostałrozdartymiędzydwierodzimefrakcje,któremożnanazwaćumownie
romańskąiceltycką.Pierwsząreprezentowałyporzymskieelity,zapewnemiejscowaarysto-
kracjaizasobnikupcy,świadomiswejłacińskiejkulturyiokreślaniwtraktatachłacińskich
mianemobywateli(cives).Widzielioniprzyszłośćkrajuwkontynuowaniurzymskiejtradycji,
zjegodawnymipodziałamiadministracyjnymi,korzyściamihandlowymiwynikającymi
zpowiązańzkontynentalnączęściąImperium,zeswymipierwszymipisarzamiłacińskimi
(Fastidiusz,Pelagiusz).Byłyzapewnespory,codocharakterutejkontynuacji,stopnianieza-
leżnościBrytaniiodImperium,całkowitejczytylkoczęściowejautonomii.AleImperium,
choćrozrywanenajazdamibarbarzyńców,wciążistniałoiwciążstwarzałonadzieję,że
odzyskawszysiływez
·mieponownieBrytaniępodsweskrzydła.Do427r.Brytaniawidniała
jakoprowincjarzymskawspisiestanowiskizobowiązańwobecImperium,znanymjakoNo-
titiadignitatum.
Wtymsamymczasiepojawiłasiędrugaopcjapolityczna,reprezentowanaprzez
zwolennikówreceltyzacjiBrytanii.Okazujesię,żeprzezprawie400latpanowaniarzymskie-
gopełniejszalatynizacjatutejszejkulturyobjęłatylkogórnewarstwyludności,ajejpodsta-
wowemasybyływciążceltyckie.Wystarczyłterazjedenimpuls,byodżyłynadziejena
stworzeniekrólestwa,przypominającegobardziejpaństwoCunobelinasprzedrzymskiego
podboju,niżstrukturęopartąnarzymskichpodstawach.Opcjętęuosabiałwładca,którego
imienianieznamy.Występujeupierwszychpiszącychpołaciniekronikarzyceltyckich,Gil-
dasaiNenniusa,jakoGuorthigirnus(Guorthigirn),odpowiednikstarowalijskiegoGwrthr-
coniejestimieniem,aleokreśleniemsamodzierżcy,władcybezwzględnego.Imiętozostało
wczasachpóz
·niejszychzmienioneprzezautorówanglosaskichnaVortigernijakotakiejest
odczasówśredniowieczaużywanewwiększościopracowańhistorycznych.Nieznaczyto,że
należybezkrytyczniekontynuowaćtętradycję.
Guorthigirn,jakwynikazzachowanychdokumentów,dążyłdoreceltyzacjiBrytanii,
wtymdoodrzuceniaistniejącegotuodponadstuleciachrześcijaństwa.Utrzymywałkilka
żon,korzystałzusługiraddruidów.Jegoracjidobrytyjskiegotronuniktniekwestionował,
alecivesniechcielipowrotupogaństwa.Powstawałwięccorazwiększyrozdz
·więkmiędzy
władcąuznawanymzaprawowitegoaspołecznościąpostromańską.JednakżeGuorthigirn
