Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Schyłekstaregoświata:
„Labelleepoque”1871–1914
25
wrazieniesprowokowanejnapaścitrzeciegomocarstwawesprzeją200tys.żołnie-
rzy.Zarazemjednakobiestronyzastrzegły,żekonwencjatamajedyniecharakter
odporny,copozbawiałojąantyfrancuskiegoostrza.Torowałotodrogędoporo-
zumieniaocharakterzepolitycznym.Już6czerwca1873r.–wtrakciewystawy
powszechnejwWiedniu–cesarzeAustriiiRosjipodpisalikonwencjępolityczną,
natomiast22październikaprzystąpiłdoniejcesarzniemiecki.Stronymiałyodby-
waćkonsultacjewraziezagrożeniapokoju.Spotkaniatrzechwładcówkontynuowa-
nowPetersburguw1874r.orazwIschl,SalzburguiwCzechachwlatach1874–1876.
Nazjeździeberlińskimniedoszłowszakżejakwspomnianodopodpisaniażad-
negoformalnegoukładu.ZarazemiAustriacy,iRosjaniewspominaliokoniecz-
nościzapewnieniaFrancjimożliwościdalszegorozwoju.Akcentowalitozwłaszcza
Rosjanie.AleksanderIIzapewniałambasadoraAnneGontaut-Birona,żewBerli-
nieniepowziętożadnychdecyzji,którychkonsekwencjebyłybywymierzonewin-
teresyFrancji.ZkoleiministerGorczakowpodkreślał–zwyraźnymsentymentem
–zbliżeniemiędzyobomapaństwami,doktóregodoszłopowojniekrymskiej.Uty-
skiwałwtymkontekścienarozłam,któregoprzyczynąstałasięw1863r.kwestia
polska.TakwięcRepublikaFrancuskabyłacoprawdaosamotnionadyplomatycz-
nie,alebynajmniejnieizolowanojejmoralnie.Europaniezamierzałapozwolić
nadalszepodważaniejejpozycji.
„Alarmwojenny”1875roku
Wlutym1875r.BismarckwyprawiłdoPetersburga–podnieobecnośćambasa-
doraks.HenrykaReussa–ambasadoranadzwyczajnegoJosefaM.Radowitza.
Kanclerzzmierzałdorozluźnieniasojuszuaustriacko-rosyjskiegopoprzezpobu-
dzeniesprawywschodniej.ZbliżeniemiędzyPetersburgiemaWiedniembyłodla
Rzeszytymgroźniejsze,żejużwkwietniu1874r.pojawiłysięsygnałyświadczące
otym,iżFrancuziszukająporozumieniazRosjąnaterenieTurcji.Jednocześnie
Bismarckstwarzałwrażenie,żeRosjanie,wbrewsojuszowitrzechcesarzy,także
skłonnisądoposzukiwaniakontaktówzParyżem.Wtymstanierzeczyambasador
RadowitzproponowałRosjiwolnąrękęnawschodzie,czylinaBałkanach.Wza-
mianzatoNiemcydomagałysiędlasiebieswobodydziałanianaZachodzie,awięc
defactoprzedewszystkimwstosunkachzFrancją.Byłatomisternaintryga,stano-
wiącadowódnielojalnościRzeszywobecAustro-Węgier,albowiemwmyślsojuszu
trzechcesarzypropozycjategorodzajupowinnabyćwysuniętanaforumtrójstron-
nym.ByłotozarazemnakłanianieCesarstwaRosyjskiegodonierzetelnościwzglę-
demAustro-Węgier.Rosjaniemogłatejpropozycjiprzyjąć,wyeliminowaniebowiem
Francjizgronawielkichmocarstwzagrażałobyjejżywotnyminteresom.Sam
Radowitzkomentowałswojeniepowodzenieipowstałąwzwiązkuztymsytuację
wtensposób,żeBismarcktraktowałsojusztrzechjakoinstrumentdyplomatycznej
izolacjiFrancji,podczasgdyministerGorczakowdążyłdotrzymanianadystans
WielkiejBrytanii.
WpostępowaniuBerlinaobjawiałasiępozornasprzeczność.Zjednejbowiem
stronypodkreślanopowielekroć,żeistnienieMonarchiiAustro-Węgierskiejleży
