Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Schyłekstaregoświata:
„Labelleepoque”1871–1914
39
Bismarckowskisystemsojuszy
ZdaniemBismarcka,zawarciedwuprzymierzawżadnymrazienieoznaczałoze-
rwaniazPetersburgiem.Wdniu18czerwca1881r.doszło–jakpamiętamy–dopod-
pisaniatajnegoukładutrójcesarskiego,mającegotrwaćprzeztrzylata.Wszystkie
stronyzobowiązywałysiędożyczliwejneutralności,gdybyjedenzsygnatariuszyzna-
lazłsięwstaniewojnyzmocarstwemspozaukładu:RzeszazFrancją,Austro-Węgry
zWłochami,aRosjazWielkąBrytanią.Drugimelementembyłyustaleniadotyczą-
cePółwyspuBałkańskiego.OtóżPetersburgprzyzwalałnaaneksjęBośniiHercego-
winyprzezAustro-Węgry,wstosownymdlaWiedniamomencie.WrewanżuWiedeń
przyrzekłnieoponowaćprzeciwprzyłączeniuRumeliiWschodniejdoBułgarii,
jeślidokonasięonoDsiłąrzeczy”.TraktatdzieliłwięcBałkanyponownienadwie
sferywpływów:zachodnią–austriackąiwschodnią–rosyjską.Owoformalneodro-
dzenietrójcesarskiegoprzymierzaprzypieczętowałowpaździerniku1881r.spot-
kanieWilhelmaIiAleksandraIIIwGdańsku.W1884r.układówbezoporów
przedłużono,apropagandowądlaniegooprawęstanowiłowrześniowespotkanie
trzechwładcówwSkierniewicach.Wzamyśletwórcytraktatu,Bismarcka,miałon
nietylkotonowaćaustriacko-rosyjskieantagonizmy,aleprzedewszystkimnie
dopuścićdojakiegokolwiekporozumieniamiędzyPetersburgiemaParyżem.
Naprzeszkodzieponownemuprolongowaniuukładutrójcesarskiegostanąłkryzys
bułgarski.Władającykrajemks.AleksanderHessen-Battenbergpopadłwkonflikt
zcaremAleksandremIII.Wkonsekwencjiwsierpniu1886r.grupamłodychofice-
rów–zawiedząiwoląprzedstawicielaRosji–zdjęłaksięciaztronuiusunęłazkraju.
PowróciłondoBułgariicoprawdawpierwszychdniachwrześnia,alerychłozdał
sobiesprawę,żebezprzyzwoleniaRosjannieutrzymasięuwładzy,ijuż7września
1886r.abdykował.Formalnenastępstwomiałoodpowiedziećnapytanieoutrzyma-
niebądźobaleniedotychczasowychwpływówrosyjskich.Nadicheliminacjąenergicz-
niepracowałyWiedeńiLondyn.Wrezultacie7lipca1887r.zebranewTyrnowie
WielkieZgromadzenieNarodoweobrałowładcąFerdynandazdynastiisasko-kobur-
sko-gotajskiej.ByłonpoddanymHabsburgówazarazemoficeremwojskwęgierskich.
WypadkiwBułgariizablokowałymożliwośćprzedłużeniaukładutrójcesarskie-
go.Wygasłon18czerwca1887r.Bismarckzawszelkącenęjednak–zwłaszcza
wobliczuponownegowzrostunapięciawstosunkachzFrancją–dążyłdoutrzy-
maniaścisłychwięzizPetersburgiem.Wkonsekwencji,wtajemnicyprzedswoim
austro-węgierskimsprzymierzeńcem,kanclerzdoprowadził–właśnie18czerwca
–dopodpisaniawBerlinieniemiecko-rosyjskiegoukładureasekuracyjnego,który
miałpozostawaćwmocyprzeztrzylata.Każdazestronzostałazobligowanado
życzliwejneutralnościwsytuacji,gdybydrugaznalazłasięwwojniezmocarstwem
trzecim.Przyrzeczenietonieodnosiłosięjednakdosytuacji,wktórejjednazestron
dopuściłabysięagresji:RosjawobecMonarchiiAustro-WęgierskiejlubNiemcy
wobecFrancji.PozatymRzeszauznawałahistoryczneprawaRosjinaPółwyspie
Bałkańskim,azwłaszczarolę,którąodgrywałaonadotądwBułgariiiRumelii
Wschodniej.Obiestoliceprzyrzekały,żeniedopuszczą–bezuprzedniegoporozu-
mienia–dozmianterytorialnychwtymrejonie.PonadtoNiemcywyraziłygotowość
