Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SCHYŁEKSTAREGOŚWIATA:
„LABELLEEPOqUE”1871–1914
32
dolin,stanowiącychdogodnedrogikuMezopotamiiiPersji.Rządjejkrólewskiej
mościzobowiązałsięniekwestionowaćtychklauzulpokojuzSanStefano,które
zostałyuzgodnionewtymporozumieniu.
Następnie4czerwcawStambuleWielkaBrytaniazawarłaprzymierzezTurcją.
Pierwszazobowiązywałasiędoochronyazjatyckichposiadłościdrugiej.Wzamian
okupowałaiadministrowałaCyprem,któryodtądstałsięjednązistotniejszychbaz
nagłównymszlakuimperialnymwiodącymkuIndiom.Angielskaadministracja
miałapozostaćnaCyprzedopóty,dopókiRosjaniebędązajmowaćdwiestrate-
gicznetwierdzenaZakaukaziu:KarsiArdahan.NominalnymsuwerenemCypru
pozostałjednak,ażdo1914r.,sułtan.SalisburypopierałwięcnaBałkanachteczyn-
niki,któredawałynadziejęnazablokowaniepostępówRosjiwregionie.
Zkolei6czerwcaWielkaBrytaniazawarławWiedniukonwencjęzAustro-Wę-
grami.Obiestronyzobowiązałysiędozgodnegopopieraniaswoichstanowisk
nanadchodzącymkongresie.WielkaBrytaniamiałaprzedewszystkimwesprzeć
Austro-WęgrywichzabiegachootrzymanieBośni.WrewanżuWiedeńmiałudzie-
lićLondynowidyplomatycznejpomocywrealizacjijegoazjatyckichplanów.
Należypodkreślić,żemówiącoBośni,niewspomnianooHercegowinie.Obamo-
carstwazamierzałydoprowadzićdopodziałuBułgariinadwieczęściiograniczyć
obecnośćwojskrosyjskichnajejterytoriumdopółrokuodmomentupodpisania
traktatupokoju.
KongresobradowałwBerlinieod13czerwcado13lipca1878r.Brałownim
udziałsześćmocarstweuropejskichorazTurcja.DelegaciRumuniiiGrecjimieli
jedynieprawoprzedstawieniawłasnychpostulatów.Zasadnicząrolęodegrało
współdziałanieWielkiejBrytaniiiAustro-Węgier;mocarstwatekonsekwentniefor-
sowałyzasadęrewizjitraktatuzSanStefano.CenęzwycięstwRosjipłaciłaPorta.
PróczCypruwtraktaciez13lipcagodziłasięonanabezterminowąokupacjęBo-
śniiHercegowinyprzezAustro-Węgry.RzeczywiściedoszłodopodziałuBułgarii.
MacedonięiTracjęzwróconoTurcji.PowstałoksięstwoBułgariipołożonepomię-
dzyłańcuchemBałkanów(StarąPłaniną)napołudniuaDunajemnapółnocy,ze
stolicąwSofii.Stanowiłoonookoło1/3ziemzSanStefanoidefactoodpowiadało
dawnejProwincjiNaddunajskiejwramachImperiumOsmańskiego.Pozostawało
onowlennejzależnościodStambułu.Miałwnimpanowaćksiążęwybranyprzez
przedstawicielstwonarodowe,ajegoosobę–oczywiściezazgodąmocarstw–za-
twierdzałformalniesułtan.Natomiastnaterenachleżącychnapołudniepowołano
dożycianiewielkąprowincjęRumelięWschodnią.Zarządzałniągubernatorwy-
znaniachrześcijańskiego.Wyznaczałgo,takżezazgodąmocarstw,sułtan.
RumuniiprzyznanojedyniepółnocnąDobrudżę,utrzymującwarunekprzeka-
zaniawzamianRosjinaddunajskiejBesarabii.SerbiizagwarantowanoUranje,Nisz
(Niż),PirotiziemienadToplicą,CzarnogórzejedynieskrawkiHercegowiny,
PodgoricęzokolicąorazwąskipasziemdającydostępdomorzazportemAntivari
(Bar).Dyplomacjaaustro-węgierskaniezgodziłasięnapowiększenieterytorium
SerbiiiCzarnogórywkierunkunaNowyPazar,sandżaktenmiałbowiemrozdzie-
laćterytoriatychdwupaństwizarazemzapewnićWiedniowidostępdoSalonik.
Należyjednaknadmienić,żeRumunia,SerbiaiCzarnogórauzyskałyzupełną,
