Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Schyłekstaregoświata:
„Labelleepoque”1871–1914
49
odWielkiegoMuru,aRosjanie–wdolinierzekiJangcy.Wkrótcejednakdoszło
dopoważnegokonfliktuinteresówwMandżurii,którąwtrakciewalkzbokserami
zajęliRosjanie.Gdyniepowiodłysiębrytyjskiepróbyskłonieniaichdoopuszcze-
niategoterytorium(kwiecień–październik1901r.),WielkaBrytaniazdecydowała
sięnasojuszzTokio,któryzawarto30stycznia1902r.
WLondyniewiązanoztymukłademspecyficznenadzieje.Liczono,żesprawi
on,iżPetersburgstaniesiębardziejskłonnydoporozumienia.Sugestietegorodza-
juwysuwałDTheTimes”.WbrewnadziejomBrytyjczykówRosjanieusztywnili
jednakswojestanowisko.ZarazemjednakzawarliporozumieniezChinami8kwiet-
nia1902r.TymczasemDelcasséwdalszymciągupracowałnadzbliżeniemtrój-
stronnym.DałtemuwyrazwtrakciewizytywPetersburguwdniach22–27kwiet-
nia1901r.RosjaniecenilisobiesojuszzFrancją,alerównocześniepragnęlizacho-
waćpoprawnestosunkizNiemcami.Delcassézdawałsobiesprawę,żeewentualne
porozumienieblokująrównieżzłestosunkimiędzyParyżemaLondynem.
Latem1903r.doszłodowspólnychangielsko-francuskichstarańoporozumie-
nieLondynuzPetersburgiem.Prowadzonojerównoleglezrokowaniamimiędzy
AngliąaFrancją.Atmosferapolitycznabyłaszczególna.Wiosnązałamałysięroko-
waniamiędzybankamibrytyjskimiiniemieckimiwsprawiewspółfinansowania
koleibagdadzkiej.SprawętęzamknęłooświadczenieministramarkizaHenry’ego
Lansdowne’awparlamencie23kwietnia1903r.Wrezultacie23października1903r.
analogicznądecyzjępowzięłarównieżfrancuskaRadaMinistrów.Natowszystko
nakładałasięnapiętasytuacjanaDalekimWschodzie,zwłaszczazasprawąRosji,
któranierealizowałapostanowieńwspomnianegowyżejukładuwsprawieMandżu-
rii.GdybydoszłodokonfliktuRosjizJaponią,toistniałorealneniebezpieczeństwo,
żebędąwnimmusiaływziąćudziałrównieżFrancjaiWielkaBrytania.
Niebagatelnieznaczeniedlarokowańangielsko-francuskichmiałooświadczenie
dworupetersburskiegozkońcapaździernika1903r.,żeRosjaniezgłaszazastrze-
żeńwobecplanówzbliżeniamiędzyParyżemaLondynem.Wtymstanierzeczy
Francuzizaczęlidziałaćnarzeczporozumieniaanglo-rosyjskiego.Wtrakciewspo-
mnianejrewizytyprezydentaLoubertawLondynieustalono,żeWielkaBrytania
byłabygotowauznaćwpływyRosjanwMandżuriiwzamianzawyłącznośćwdoli-
nieJangcy.Rosjanieniewykazalijednakgotowościdorozmów.Niezależałoim
natym,abyAnglicywjakikolwieksposóbaprobowaliichwpływywMandżurii.Po-
stępunieprzyniosłarównieżwizytaministrasprawzagranicznychRosjiWładi-
miraLamsdorfawParyżuwdniach28–31października1903r.Delcassénalegał
nauregulowaniekwestiiMandżurii,aleLamsdorfniemiałżadnychkonkretnych
propozycji.NiezrażonyLansdowneprzedłożyłjednak25listopada1903r.projekt
ugodyzRosją,wktórymzakładanoprzyznanieAfganistanuiTybetuWielkiejBry-
tanii,atakżepodziałstrefwpływówwPersji.Rosjaniezwlekalizodpowiedzią.
Pewnamożliwośćzacieśnieniawięzówpojawiłasiępozawarciuententecordiale.
Obustronomzależałonatym,abyRosjaakceptowałapostanowieniadekretukedy-
wa,zmocyktóregozarządzanieKasąDługuEgipskiegomiałobyznaleźćsięwgestii
dwustronnejkomisjibrytyjsko-egipskiej.Osiągnięcietegostanurzeczywymagało
jednakzgodypaństwstronkonwencjisueskiejz29października1888r.Francuzi
