Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wanyprzekazaćCzytelnikowiwiedzędotyczącąostatniegostuleciapolskiejhistorii,zgod-
nązobecnymstanembadań.
Postulatprzystępnościpublikacji,równieżdlaCzytelnikabezfachowegoprzygoto-
waniahistorycznego,codlaautorabyłoniezwykleważne,wpłynąłzarównonaogra-
niczenieczęścifaktograficznej,jakizawężeniemożliwychdoprzyjęciainterpretacji
historycznych.Językiemwykładujestwprawdzienarracjanapoziomieakademickim,
alepozbawionawarsztatuhistorycznego:odsyłaczyźródłowych,przypisówbibliogra-
ficznychielementówkrytykiźródłoznawczej.Dziękitemuwykładpowinienbyćprzy-
stępnyzarównodlaCzytelnikówprzygotowanychdoodbioruopracowańhistorycznych,
jakidlatych,którzydopierozaczynająinteresowaćsięhistoriąnajnowszą.Wzwiązku
ztym,żewielefaktówhistorycznychjestzamieszczanychwyłączniewspecjalistycznych
periodykachnaukowych,aichmnogośćuniemożliwiaprzywoływaniewszystkichprzy-
kładów,nakońcupracyzamieszczonobibliografięwybranychksiążkowychopracowań
historycznychzostatnichkilkudziesięciulat.Takisposóbpodejściajestważnyzarówno
dlastudentów(mogąonidotrzećdobardziejszczegółowychbadańmonograficznych),
jakidlatylkozainteresowanychhistoriąCzytelników.Pozwalaimzorientowaćsię,ja-
kiekontrowersjebadawczesądzisiajobecnewdyskusjachhistoriograficznychiczego
wistocie,zarównonapoziomiefaktograficznym,jakiwyjaśniającym,dotycząspory
naukowe.Podobnąrolę,chociażbardziejedukacyjnąiinformacyjną,odgrywająmapy,
tabeleiuproszczonetablicesynchroniczne,atakżeindeksnazwisk.
Przyjęcietychwstępnychzałożeńspowodowałokoniecznośćzredukowaniamateriału
faktograficznego,którymusiałzostaćdostosowanydozgóryprzyjętychzałożeńsyntezy.
Ograniczeniatepodporządkowanodwómzasadom:przyjętymcezuromchronologicznym
orazogólnejkoncepcjipracy,opartejnateziedominacjiwdziejachXX-wiecznejPolski
dążeniadouzyskaniaiutrzymaniasuwerennościkraju.
Historycypolscy,definiująccezuryhistoryczneXXw.,odrzucilimożliwośćpro-
stegoujęciategostuleciadatamikrańcowymi1901–2000.Dośćzgodnieprzyjęłosię
uważać,żemówiącodziejachtejepoki,obracamysięumowniewgranicachod1914–
–1918do1989/1990r.Cezurapoczątkowazostałaokreślonazewzględunazmiany
wywołaneIwojnąświatową.WielkawojnaokazałasiękluczowadladziejówEuropy,
dającpocząteknowemuładowinanaszymkontynencie.Zapoczątkowałajednocześ-
niezaangażowanieStanówZjednoczonychwzorganizowaniesystemuzbiorowego
bezpieczeństwa,wówczastylkoprzejściowo,orazprocesrozkładusystemukolonial-
negoipoczątekprocesuglobalizacji.Ostatniocorazczęściejwskazujesięrównieżna
innądatępoczątkowąhistoriinajnowszej–rok1945.Zmianyzwiązanezprzekształ-
ceniamipolitycznymiicywilizacyjnymipoIIwojnieświatowejpozwalająnaprzyję-
cietakiejpropozycji.WówczasXXw.jawiłbysięjakoepokadwóchhistorycznych
podokresów:postnowożytnego(od1914–1918do1945)itzw.historiinajnowszej
(1945–1989/1990).ZmianywywołaneIIwojnąświatowąbyłyzpewnościądlaPolski
równiegłębokieitrwałejaktew1918r.Stałysięnietylkocezurąistotnąwhisto-
riipolitycznej,zpowoduukształtowaniasystemudwubiegunowego,aletakżezapo-
czątkowałyinternacjonalizacjężyciaspołecznego,któreporozpadzieZwiązkuRa-
dzieckiegoirewolucjinaukowo-technicznejbyłyjużdeterminowaneprzezstandardy
„globalnejwioski”.
18
