Historia Polski 1914-1989

Ryszard Kaczmarek

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-17687-7

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2010

Liczba stron:

994

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kaczmarek, Ryszard. Historia Polski 1914-1989. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, 994 s. ISBN 978-83-01-17687-7

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kaczmarek, R.

T1 Historia Polski 1914-1989

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2010

SN 978-83-01-17687-7

Bibliografia BibTex:

@Book{ 2278, author = "Kaczmarek, Ryszard", editor = "", title = "Historia Polski 1914-1989", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2010", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-17687-7" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kaczmarek, Ryszard

ED -

TI - Historia Polski 1914-1989

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2010

SN - 978-83-01-17687-7

ER -

Netografia (standard APA):

Kaczmarek, Ryszard. Historia Polski 1914-1989 [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010 [dostęp: 01 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/historia-polski-1914-1989-ryszard-kaczmarek-2278.

historia Polski

Najnowsza synteza dziejów Polski od czasów I wojny światowej, kiedy naród walczył o odzyskanie niepodległości po latach zaborów, aż do przemian politycznych, gospodarczych i społecznych, zapoczątkowanych w 1989 roku. Autor – wieloletni wykła...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-17687-7

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2010

Liczba stron:

994

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp18
Rozdział 1. Drogi do niepodległości (VIII 1914-XI 1918)26
1.1. U progu wojny26
1.1.1. Świadomość narodowa Polaków na początku XX w26
1.1.2. Kwestia polska w polityce międzynarodowej27
1.1.3. Lojaliści28
1.1.4. Koncepcje powstańcze30
1.1.5. Nacjonalizm polski31
1.1.6. Socjaliści a niepodległość Polski32
1.2. I wojna światowa na ziemiach polskich. Działania militarne (sierpień-grudzień 1914)33
1.2.1. Wybuch wielkiej wojny33
1.2.2. Odezwy głównodowodzących34
1.2.3. Nieudana rosyjska ofensywa 1914 r35
1.2.4. Okupacja Zagłębia Dąbrowskiego i Częstochowy37
1.3. Naczelny Komitet Narodowy i Legiony Polskie w Galicji38
1.3.1. Komisja Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych38
1.3.2. Centralny Komitet Narodowy39
1.3.3. Pierwsza kompania kadrowa39
1.3.4. Naczelny Komitet Narodowy41
1.3.5. Legiony Polskie41
1.4. Endecja i orientacja prorosyjska42
1.3.6. POW42
1.4.1. Orientacja prorosyjska42
1.4.2. Legion Puławski43
1.4.3. Komitet Narodowy Polski43
1.5. Austriacka i niemiecka okupacja Królestwa Polskiego44
1.5.1. Kontrofensywa państw centralnych i zajęcie Królestwa Polskiego44
1.5.2. Niemieckie i austriackie władze okupacyjne46
1.5.3. Aktywiści47
1.5.4. Legiony na froncie wschodnim47
1.5.5. Pasywiści48
1.5.6. Akt 5 listopada 1916 r48
1.5.7. Polnische Wehrmacht50
1.5.8. Kryzys przysięgowy50
1.5.9. Rząd Jana Kucharzewskiego51
1.6. Komitet Narodowy Polski52
1.6.1. Roman Dmowski w Szwajcarii52
1.6.2. KNP w Lozannie52
1.6.3. Armia Polska we Francji53
1.7. Wojska polskie w Rosji i konsekwencje pokoju brzeskiego54
1.6.4. Orędzie prezydenta Woodrowa Wilsona z 8 stycznia 1918 r54
1.7.1. I Korpus Polski w Rosji54
1.7.2. II i III Korpusy Polskie w Rosji55
1.8. Polskie organy władzy u schyłku wojny56
1.7.3. Pokój w Brześciu w 1918 r56
1.8.1. Rada Regencyjna56
1.8.2. Naczelna Rada Ludowa59
1.8.3. Polska Komisja Likwidacyjna i Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego59
1.9. Społeczeństwo polskie po I wojnie światowej61
1.8.4. Rząd lubelski61
1.9.1. Zmiany demograficzne61
1.9.2. Podziały narodowościowe i wyznaniowe62
1.9.3. Zmiany w strukturze zawodowej64
1.10. Straty wojenne w gospodarce na ziemiach polskich65
1.10.1. Straty w przemyśle65
1.10.2. Załamanie w rolnictwie66
1.10.3. Katastrofa zaopatrzeniowa66
1.10.4. Próby przeciwdziałania skutkom wojny w Królestwie Polskim67
1.11. Oświata, nauka, kultura68
1.11.1. Inteligencja68
1.11.2. Szkolnictwo powszechne i średnie69
1.11.3. Polskie szkoły wyższe70
1.11.4. Odkrycia i wynalazki polskich naukowców71
1.11.5. Literatura72
1.11.6. Sztuki piękne72
Rozdział 2. Polska odrodzona (1918-1922)74
2.1. Od rządu Jędrzeja Moraczewskiego do Konstytucji marcowej74
2.1.1. 11 listopada 1918 r74
2.1.2. Rząd Jędrzeja Moraczewskiego75
2.1.3. Dekret z 22 listopada 1918 r77
2.1.4. Powołanie rządu Ignacego Paderewskiego77
2.1.5. Sejm Ustawodawczy80
2.1.6. Mała Konstytucja82
2.1.7. Gabinet Leopolda Skulskiego83
2.1.8. Rządy pozaparlamentarne83
2.1.9. Konstytucja marcowa84
2.2. Układ sił politycznych w dobie kształtowania się II RP87
2.2.1. Endecja87
2.2.2. Ruch chrześcijańsko-demokratyczny88
2.2.3. Konserwatyści88
2.2.4. Ruch ludowy89
2.2.5. Narodowy ruch robotniczy90
2.2.6. Socjaliści91
2.2.7. Komuniści91
2.3. Ukształtowanie się granicy z Niemcami93
2.3.1. Koncepcje federalistyczna i inkorporacyjna93
2.3.2. Powstanie wielkopolskie94
2.3.3. Polski obóz narodowy na Górnym Śląsku98
2.3.4. Konferencja wersalska100
2.3.5. Plebiscyt i powstania na Górnym Śląsku103
2.3.6. Plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu107
2.4. Konflikt z Czechosłowacją o Śląsk, Spisz i Orawę108
2.4.1. Wojna polsko-czechosłowacka 1919 r108
2.4.2. Podział Śląska Cieszyńskiego109
2.4.3. Spisz i Orawa109
2.5. Granica wschodnia i wojna polsko-bolszewicka110
2.5.1. Walki o Lwów110
2.5.2. Wojna polsko-ukraińska 1919 r112
2.5.3. Walki na Litwie 1919 r114
2.5.4. Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920115
2.5.5. Bitwa warszawska119
2.5.6. Bitwa nad Niemnem i walki na Wołyniu i Podolu121
2.5.7. Wileńszczyzna121
2.5.8. Pokój w Rydze w 1921 r122
2.5.9. Rozwiązanie sprawy Wileńszczyzny124
2.6. Ukształtowanie się sojuszów polityczno-wojskowych126
2.6.1. Sojusz polsko-francuski126
2.6.2. Sojusz polsko-rumuński127
2.7. Zjednoczone państwo polskie128
2.7.1. Symbole jedności128
2.7.2. Terytorium128
2.7.3. Ludność130
2.7.4. Administracja terenowa i odrębności regionalne131
Rozdział 3. Demokracja parlamentarna (1922-1926)135
3.1. Wybory do Sejmu i Senatu w 1922 r135
3.1.1. Rząd Antoniego Ponikowskiego135
3.1.2. Kryzys rządowy136
3.1.3. Wybory do Sejmu 1922 r137
3.1.4. Prezydent Gabriel Narutowicz138
3.2. Rząd "Chjeno-Piasta"140
3.1.5. Stabilizacja polityczna140
3.2.1. Pakt lanckoroński140
3.2.2. Rząd Wincentego Witosa141
3.3. Próba stabilizacji politycznej 1924-1926143
3.3.1. Pozaparlamentarny rząd Władysława Grabskiego143
3.3.2. Stabilizacja polityczna143
3.3.3. Załamanie rządów parlamentarnych144
3.4. Stronnictwa polityczne w dobie demokracji parlamentarno-gabinetowej146
3.3.4. Trzeci rząd Wincentego Witosa146
3.4.1. Prawica polska146
3.4.2. Stronnictwa centrowe149
3.4.3. Ruch ludowy150
3.4.4. PPS152
3.4.5. Komuniści153
3.4.6. Mozaika polityczna154
3.5. Mniejszości narodowe155
3.5.1. Sprawa ukraińska155
3.5.2. Białorusini159
3.5.3. Litwini161
3.5.4. Niemcy w Polsce162
3.5.5. Żydzi polscy164
3.6. Polska polityka zagraniczna169
3.6.1. Po traktacie ryskim169
3.6.2. Rewizjonizm niemiecki171
3.6.3. Sojusznicy174
3.6.4. Konkordat176
3.7. Integracja państwa polskiego po I wojnie światowej177
3.7.1. Integracja administracji177
3.7.2. Samorząd terytorialny178
3.7.3. Ujednolicenie prawa i sądownictwa181
3.7.4. Kościoły i wyznania181
3.8. Gospodarka odrodzonej Rzeczypospolitej183
3.8.1. Powojenna inflacja183
3.8.2. Reformy skarbowa i walutowa Władysława Grabskiego185
3.8.3. Inwestycje przemysłowe187
3.8.4. Komunikacja191
3.8.5. Reforma rolna191
3.8.6. Handel194
3.8.7. Kartelizacja195
3.8.8. Polityka społeczna196
Rozdział 4. Od zamachu majowego do II wojny światowej (1926-1939)198
4.1. Zamach majowy198
4.1.1. Od "obozu belwederskiego" do zamachu majowego198
4.1.2. Nowy rząd Wincentego Witosa200
4.1.3. Zamach majowy202
4.1.4. Bilans zamachu majowego206
4.2. Sanacja i opozycja parlamentarna 1926-1930207
4.2.1. Pierwszy rząd Kazimierza Bartla207
4.2.2. Prezydent Ignacy Mościcki207
4.2.3. "Bartlowanie"209
4.2.4. Zmiany konstytucyjne - "nowela sierpniowa"209
4.2.5. Unifikacja prawa i sądownictwa211
4.2.6. Generalny Inspektor Sił Zbrojnych212
4.2.7. Kryzys polityczny jesienią 1926 r213
4.2.8. Rząd Józefa Piłsudskiego214
4.2.9. Nieśwież215
4.2.10. Sanacja i BBWR216
4.2.11. Spory na lewicy220
4.2.12. Ludowcy221
4.2.13. Prawicowa opozycja222
4.2.14. Wybory do Sejmu i Senatu 1928 r225
4.2.15. Opozycja polityczna w Sejmie RP II kadencji227
4.2.16. Centrolew231
4.2.17. Kongres Obrony Prawa i Wolności Ludu w Krakowie234
4.2.18. Drugi rząd Józefa Piłsudskiego235
4.3. Od wyborów "brzeskich" do uchwalenia Konstytucji kwietniowej236
4.3.1. Wybory "brzeskie" 1930 r236
4.3.2. Proces brzeski239
4.3.3. Bereza Kartuska240
4.3.4. "Rządy pułkowników" w czasach kryzysu241
4.3.5. Reformy samorządowe243
4.3.6. Konstytucja kwietniowa244
4.4. Od maja 1935 do września 1939 r248
4.4.1. Śmierć Józefa Piłsudskiego248
4.4.2. Następcy Marszałka249
4.4.3. Wybory 1935 r251
4.4.4. Ignacy Mościcki i Edward Rydz-Śmigły253
4.4.5. Dekompozycja obozu władzy255
4.4.6. Wybory 1938 r259
4.4.7. Rząd Felicjana Sławoja-Składkowskiego259
4.5. Opozycja polityczna w latach 30260
4.5.1. Obóz narodowy260
4.5.2. Stronnictwo Ludowe265
4.5.3. Lewica269
4.5.4. Front Morges273
4.6. Polska polityka zagraniczna275
4.6.1. Kontynuacja i aktywizacja275
4.6.2. Konflikt z Litwą277
4.6.3. Stosunki polsko-radzieckie278
4.6.4. Nominacja Józefa Becka na ministra spraw zagranicznych279
4.6.5. Normalizacja stosunków z Niemcami280
4.6.6. Zbliżenie z Trzecią Rzeszą285
4.6.7. Międzymorze286
4.6.8. Monachium288
4.7. Społeczeństwo II RP290
4.7.1. Stosunki demograficzne290
4.7.2. Struktura zawodowa291
4.7.3. Mniejszości narodowe292
4.7.4. Konflikt polsko-ukraiński293
4.7.5. Białorusini297
4.7.6. Mniejszość niemiecka298
4.7.7. Kościół katolicki301
4.7.8. Żydzi w Polsce304
4.7.9. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny308
4.7.10. Kościół greckokatolicki309
4.7.11. Kościół ewangelicki310
4.8. Sytuacja gospodarcza Polski po 1926 r311
4.8.1. Koniunktura lat 1926-1929311
4.8.2. Kryzys gospodarczy312
4.8.3. Plan Kwiatkowskiego i COP315
4.8.4. Polityka finansowa317
4.8.5. Inwestycje przemysłowe i komunikacyjne319
4.8.6. Zbrojenia322
4.8.7. Warunki materialne życia codziennego324
4.9. Edukacja i nauka326
4.9.1. Szkolnictwo powszechne i reforma jędrzejewiczowska326
4.9.2. Szkolnictwo wyższe328
4.9.3. Nauki humanistyczne330
4.9.4. Nauki matematyczne i przyrodnicze333
4.10. Kultura polska w niepodległej Rzeczypospolitej334
4.10.1. Zmiany kulturowe334
4.10.2. Literatura336
4.10.3. Teatr341
4.10.4. Muzyka343
4.10.5. Sztuka344
4.10.6. Kultura masowa347
4.11. Polska w przededniu wojny356
4.11.1. Propozycje niemieckie356
4.11.2. Upadek Czechosłowacji359
4.11.3. Gwarancje brytyjskie360
4.11.4. Wystąpienie ministra Józefa Becka 5 maja361
4.11.5. Pakt Ribbentrop-Mołotow361
4.11.6. Przygotowania wojskowe363
4.11.7. Sierpień 1939 r365
4.12. 20 lat niepodległej Polski368
Rozdział 5. II wojna światowa (1939-1945)373
5.1. Wojna obronna 1939 r373
5.1.1. Niemieckie plany wojskowe373
5.1.2. Radzieckie plany wojskowe376
5.1.3. Polskie plany wojskowe377
5.1.4. Prowokacje niemieckie380
5.1.5. Bitwa graniczna 1-6 września381
5.1.6. Przystąpienie do wojny Wielkiej Brytanii i Francji384
5.1.7. Bitwa nad Bzurą385
5.1.8. Wojna ze Związkiem Radzieckim387
5.1.9. Klęska Polski - wrzesień/październik 1939 r389
5.1.10. Starania o zachowanie ciągłości państwa polskiego391
5.2. Polityka okupacyjna na obszarach wcielonych do ZSRR393
5.2.1. Rozgraniczenie stref okupacyjnych393
5.2.2. Wileńszczyzna395
5.2.3. Administracja na obszarze okupacji radzieckiej 1939-1941397
5.2.4. Polityka radziecka na obszarze okupowanym398
5.2.5. Aresztowania i deportacje400
5.2.6. Katyń402
5.2.7. Współpraca radziecko-niemiecka403
5.2.8. Stosunki polsko-ukraińskie404
5.2.9. Postawy obywateli polskich wobec okupanta radzieckiego405
5.3. Niemiecka polityka okupacyjna407
5.2.10. Wkroczenie Niemców do strefy radzieckiej w 1941 r407
5.3.1. Sposoby i zakres okupacji407
5.3.2. Polityka niemiecka na terenach wcielonych do Rzeszy Niemieckiej409
5.3.3. Niemiecka Lista Narodowościowa410
5.3.4. Wysiedlenia412
5.3.5. Polityka niemiecka w GG414
5.3.6. Codzienność na terenach okupowanych415
5.3.7. Eksterminacja narodu polskiego417
5.3.8. Od getta do obozu zagłady - Żydzi pod okupacją niemiecką422
5.4. Polskie Państwo Podziemne: życie polityczne, administracja cywilna, struktury wojskowe426
5.4.1. Pierwsze struktury polityczne426
5.4.2. Początki konspiracji wojskowej428
5.4.3. Delegatura Rządu RP na Kraj428
5.4.4. Komuniści434
5.4.5. Kierownictwo Walki Cywilnej439
5.4.6. Służba Zwycięstwu Polski - Związek Walki Zbrojnej - Armia Krajowa440
5.4.7. Ruch narodowy446
5.4.8. Konspiracja żydowska448
5.4.9. Powstanie w getcie warszawskim449
5.4.10. Postawy kolaboracyjne450
5.5. Rząd polski na uchodźstwie452
5.5.1. Powstanie i organizacja władz RP we Francji452
5.5.2. Sojusze wojskowe454
5.5.3. Przeniesienie rządu polskiego do Londynu455
5.5.4. Układ Sikorski-Majski458
5.5.5. W koalicji antyhitlerowskiej461
5.5.6. Śmierć premiera Władysława Sikorskiego w Gibraltarze462
5.5.7. Sprawa polska na konferencji w Teheranie463
5.6. Udział Polaków w walkach na frontach II wojny światowej464
5.6.1. Polskie formacje wojskowe we Francji464
5.6.2. Polskie Siły Zbrojne467
5.6.3. Armia Polska w ZSRR471
5.6.4. II Korpus PSZ472
5.6.5. Armia Polska w ZSRR w 1943 r473
5.7. Wyzwalanie ziem polskich476
5.7.1. Działania militarne styczeń-sierpień 1944 r476
5.7.2. Stosunki polsko-ukraińskie - mordy na Wołyniu476
5.7.3. Akcja "Burza"479
5.7.4. PKWN482
5.7.5. "Polska lubelska"483
5.7.6. Powstanie warszawskie486
5.8. Polska pod dyktatem mocarstw koalicji antyhitlerowskiej490
5.8.1. Rozmowy Stanisława Mikołajczyka w Moskwie490
5.8.2. Konferencja w Jałcie494
5.9. Ziemie polskie pod koniec II wojny światowej495
5.9.1. Działania militarne styczeń-maj 1945 r495
5.9.2. Rząd Tymczasowy497
5.9.3. Polskie Państwo Podziemne po klęsce powstania warszawskiego497
Rozdział 6. Iluzja niepodległości (1945-1947)499
6.1. Armia Czerwona i NKWD na ziemiach polskich499
6.1.1. Armia Czerwona w "Polsce lubelskiej"499
6.1.2. Armia Czerwona 1945-1947500
6.1.3. NKWD w Polsce502
6.1.4. Radzieckie obozy i deportacje503
6.2. Komunistyczny obóz władzy504
6.2.1. Konferencja moskiewska504
6.2.2. Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej506
6.2.3. Partie koncesjonowane508
6.2.4. Aparat bezpieczeństwa514
6.2.5. Sądownictwo specjalne517
6.2.6. System obozowy519
6.3. Opozycja polityczna521
6.3.1. Społeczeństwo wobec nowej władzy521
6.3.2. Legalna opozycja polityczna: PSL i SP525
6.3.3. Komitet Porozumiewawczy Organizacji Polski Podziemnej528
6.3.4. Podziemie zbrojne530
6.3.5. Kościół katolicki535
6.4. Rząd Polski na emigracji537
6.4.1. Cofnięcie uznania rządowi polskiemu537
6.4.2. PSZ na Zachodzie538
6.5. Kampanie polityczne540
6.4.3. Rząd polski 1945-1947540
6.5.1. Referendum540
6.5.2. Wybory do Sejmu Ustawodawczego543
6.6. Polska w nowych granicach - konsekwencje demograficzne i społeczne546
6.6.1. Granice546
6.6.2. Podziały administracyjne551
6.6.3. Ziemie Odzyskane552
6.6.4. Transfery ludności - wysiedleni, przesiedleni, repatriowani553
6.6.5. Problem żydowski559
6.6.6. Bilans wojennych i powojennych migracji560
6.7. Odbudowa gospodarcza561
6.7.1. Straty wojenne561
6.7.2. Reforma rolna562
6.7.3. Nacjonalizacja przemysłu565
6.7.4. Izolacja gospodarcza565
6.7.5. Plan trzyletni566
6.7.6. Współzawodnictwo pracy i przymus pracy568
6.7.7. "Bitwa o handel"569
Rozdział 7. Stalinizm w Polsce (1948-1956)571
7.1. Sowietyzacja życia politycznego i społecznego571
7.1.1. Zimna wojna571
7.1.2. Powstanie PZPR573
7.1.3. Partie stowarzyszone579
7.2. Od Rzeczypospolitej Polskiej do PRL580
7.2.1. Mała konstytucja580
7.2.2. Reforma administracji terenowej582
7.2.3. Powstanie PRL584
7.2.4. Bolesław Bierut586
7.2.5. "Na froncie ideologicznym" - propaganda588
7.2.6. Aparat bezpieczeństwa w latach 50591
7.2.7. Sądownictwo593
7.3. Opór społeczny595
7.3.1. Rozbicie struktur WiN595
7.3.2. Procesy pokazowe595
7.3.3. Likwidacja podziemia niepodległościowego598
7.3.4. Kościół katolicki599
7.4. Emigracja604
7.4.1. Konsekwencje zimnej wojny604
7.4.2. Dekompozycja rządu polskiego na emigracji604
7.5. Gospodarka w służbie ideologii607
7.5.1. Nowa wizja gospodarcza607
7.5.2. Plan Sześcioletni608
7.5.3. Załamanie gospodarcze612
7.6. Polski Czerwiec i Październik 1956 r615
7.6.1. Odwilż615
7.6.2. Poznański Czerwiec 1956 r617
7.6.3. Polski Październik 1956 r619
Rozdział 8. Polska Rzeczpospolita Ludowa po przełomie październikowym(1956-1970)622
8.1. W socjalistycznym obozie622
8.1.1. Stosunki polsko-radzieckie622
8.1.2. Polskie inicjatywy dyplomatyczne626
8.1.3. Problem niemiecki628
8.2. Władza i opozycja632
8.2.1. PZPR w latach 60632
8.2.2. Rewizjoniści, "partyzanci" i "technokraci"634
8.2.3. "Ludowa demokracja"637
8.2.4. Służba Bezpieczeństwa641
8.2.5. Reformatorzy systemu642
8.2.6. "Komandosi"646
8.2.7. Opozycja katolicka649
8.2.8. Kościół katolicki a władza651
8.2.9. Milenium656
8.2.10. Marzec 1968 r657
8.2.11. Opozycja po Marcu 1968 r666
8.2.12. Grudzień 1970 r667
8.3. Zmiany społeczne w latach 60669
8.3.1. Procesy demograficzne669
8.3.2. Narodowości i wyznania671
8.3.3. Materialne warunki życia675
8.3.4. Ideologizacja życia społecznego682
8.4. Gospodarka planowa684
8.4.1. Nowy model gospodarczy684
8.4.2. Finanse PRL687
8.4.3. Przemysł688
8.4.4. Rolnictwo692
Rozdział 9. Dekada Edwarda Gierka (1970-1980)695
9.1. Otwarcie na świat695
9.1.1. Normalizacja stosunków Polska-RFN695
9.1.2. Polska polityka zagraniczna w dobie odprężenia696
9.1.3. ZSRR i blok wschodni698
9.2. Nieudana próba modernizacji systemu władzy700
9.2.1. Próba zmian systemowych700
9.2.2. Obóz władzy702
9.2.3. Administracja rządowa705
9.2.4. Reforma administracji terenowej707
9.2.5. Nowa fala ideologizacji710
9.3. "Druga Polska" - nowa polityka gospodarcza i społeczna712
9.3.1. Reforma gospodarcza712
9.3.2. Modernizacja714
9.3.3. Zmiany społeczne716
9.3.4. Kryzys 1976 r721
9.4. Opozycja lat 70724
9.4.1. Stosunki państwo-Kościół724
9.4.2. Jan Paweł II726
9.4.3. KOR727
9.4.4. ROPCiO730
9.4.5. NOWA732
9.4.6. Wolne Związki Zawodowe732
9.4.7. Odrodzenie emigracji politycznej733
Rozdział 10. "Solidarność" i rozpad systemu komunistycznego (1980-1989)735
10.1. NSZZ "Solidarność" i komunistyczna władza 1980-1981735
10.1.1. "Regulacja" cen735
10.1.2. Strajki lipcowe737
10.1.3. Strajki sierpniowe na Wybrzeżu738
10.1.4. Porozumienia sierpniowe741
10.1.5. Nowa ekipa rządowa742
10.1.6. NSZZ "Solidarność"743
10.1.7. Wojciech Jaruzelski746
10.1.8. Konfrontacja749
10.2. Stan wojenny750
10.2.1. Przyczyny750
10.2.2. 13 grudnia 1981 r752
10.2.3. Strajki grudniowe754
10.2.4. Izolacja międzynarodowa756
10.2.5. Opór społeczny757
10.2.6. Dylematy władzy760
10.2.7. PRON762
10.2.8. Zniesienie stanu wojennego763
10.3. Stracone lata 80764
10.3.1. Marazm władzy764
10.3.2. Zbrodnie systemu766
10.3.3. Próby przełamania impasu politycznego767
10.3.4. Nastroje społeczne769
10.3.5. Załamanie gospodarcze772
10.4. Załamanie systemu komunistycznego w Polsce775
10.4.1. Imperatyw zmian775
10.4.2. Przełom 1988 r778
10.4.3. Okrągły Stół781
10.4.4. Wybory 1989 r782
10.4.5. Rząd Tadeusza Mazowieckiego783
10.4.6. Plan Balcerowicza784
Rozdział 11. Oświata, nauka i kultura w Polsce Ludowej786
11.1. Oświata i nauka786
11.1.1. Szkolnictwo powszechne786
11.1.2. Szkolnictwo wyższe790
11.1.3. Organizacja nauki793
11.1.4. Nauki humanistyczne i społeczne798
11.1.5. Nauki matematyczno-przyrodnicze803
11.2. Kultura w Polsce Ludowej807
11.2.1. Zmiany kulturowe807
11.2.2. Literatura809
11.2.3. Teatr814
11.2.4. Muzyka817
11.2.5. Architektura818
11.2.6. Sztuki plastyczne821
11.3. Kultura masowa826
11.3.1. Film826
11.3.2. Radio i muzyka rozrywkowa831
11.3.3. Telewizja Polska833
11.3.4. Sport835
11.4. Dziedzictwo Polski Ludowej837
Rozdział 12. Rzeczpospolita Polska 1990 r841
12.1. Pluralizm polityczny841
12.2. Droga do Europy843
12.3. III Rzeczpospolita843
Tablica synchroniczna846
Bibliografia907
Indeks nazwisk935
Indeks nazw geograficznych979
Spis map991
Spis tabel992

CezurakońcowaXXw.budzikontrowersjezewzględunaotwartepytanieomoż-

liwośćanalizyhistorycznejdlaokresu,wktórymbrakujedystansuhistorycznegoinie-

możliwejestzastosowaniecharakterystycznegodlahistoriiczasuprospektywno-retro-

spektywnego.Granicatawhistoriinajnowszejciągleprzesuwasiędoprzodu.Jednak

odejściejużdoprzeszłościPRL-uorazzmianywywołaneupadkiemZwiązkuRadzieckie-

go,apotemodzyskaniemsuwerennościprzezkrajeEuropyŚrodkowo-Wschodniej,wy-

raźniewytyczająnalata1989–1990koniecepokizapoczątkowanejIwojnąświatową

irewolucjamiwRosji,apotemukształtowaniemdwubiegunowegoświata.DlaPolski

tacezurajestrównieżwpełniuzasadnionapowrotemdosuwerennejpolitykiniepod-

ległegopaństwa.Wtymzakresiemożnauznaćkonieclat80.XXw.zazamknięciecałej

epokihistorycznej,conajmniejwswoichbezpośrednichskutkach,awięcdającejsięjuż

analizowaćmetodamihistorycznymi,anietylkopolitologicznymiczysocjologicznymi.

ZdzisiejszejperspektywyXXw.byłdlaPolskiinarodupolskiegookresemprzeło-

mowym.Potrwającej123lataniewoliPolacyodzyskalinapoczątkunowegostulecia

niepodległość,wykorzystującdotegosprzyjającąkoniunkturępolityczną,stworzoną

wwynikuIwojnyświatowej.Nieznaleźlisięwgronietychnarodówhistorycznych,które

wzawieruszedziejówstraciłybezpowrotnieswojąpaństwowąniezawisłość.Odrodze-

niePolskiw1918r.możnaporównaćtylkozbudowąpaństwapiastowskiegowXw.,

ponownymjegoscaleniemwwiekuXIIIczystworzeniemRzeczypospolitejObojgaNaro-

dównaprzełomieXViXVIw.Odzyskanieniepodległościpostawiłojednocześnieprzed

rządzącymikrajemzadaniesamodzielnegorozstrzygnięcia,jakimistrategicznymicelami

politycznymibędąsiękierowaćwpolitycezagranicznejijakiewizjepolityczne,społecz-

neiekonomicznebędąstaralisięrealizowaćwpolitycewewnętrznej.Problemprzejęcia

odpowiedzialnościzaprzyszłośćwłasnegonaroduipaństwaokazałsięnajważniejszy

wpolskiejpolityceXXw.Ciągletrzebabyłoodpowiadaćnafundamentalnepytanie,któ-

rezdeterminowałodziejePolskiwtymstuleciu–jakiesągranicesuwerennościpaństwa

polskiego?Wśladzatymprzezcałestulecietoczyłasiędyskusjadotyczącazasad,na

którychmiałasięodbywaćbudowaodrodzonejPolski,zapewnieniejejbezpieczeństwa,

atakżedającychgwarancjedobrobytumaterialnegoobywateli,bezobawyprzekrocze-

niaprzytymgranicwytyczonychprzezzasadęsolidaryzmuspołecznego.

NapoczątkunowegostuleciaPolskazachowaławsprawachwewnętrznychwie-

lepozostałościswojejprzedrozbiorowejsuwerenności.Wprawdzietylkowpostaci

rosyjskiegoprotektoratu,aleprzetrwałojednak,choćbyznazwy,KrólestwoPolskie,

wGalicjiistniałystabilne,autonomicznestrukturypodtrzymującenarodowąświado-

mośćhistoryczną,wzaborzepruskimrozwijałysiępolskieorganizacjepolityczne,

społeczneikulturalne.Funkcjonowałyjęzykpolskiikulturapolska,anawetjeżelibyły

rugowanezżyciaoﬁcjalnegowpaństwachzaborczych,toistniałyciąglewdomach

Polakówwewszystkichtrzechzaborach.KolejnegeneracjePolakówmarzyłyjednak

otym,czegowramachpaństwzaborczychniemożnabyłozrealizować–ouzyskaniu

pełnejniezależnościwsprawachwewnętrznychinaareniemiędzynarodowej.Stałosię

toideą,którąbyłoprzenikniętecałeXIXstulecie,przekazanąwdziedzictwiepokole-

niu,któremuprzyszłotęniepodległośćodzyskać.Pojęciesuwerennościpaństwowej

jednaknaświecieXXw.zasadniczosięzmieniło.Państwa,takiejakPolska,mogły

zachowaćgwarancjeswejsuwerennościwstosunkachmiędzynarodowychtylkodzięki

Brak wyników

Historia Polski 1914-1989

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra