Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wystosowałwówczasultimatum,żądającezaprzestaniategouzbrajania
ochotniczychoddziałówniemieckich,którezostałoodrzuconeprzezrząd
wBerlinie.WówczasMoraczewskizdecydowałsię15grudnianazerwanie
stosunkówdyplomatycznychzNiemcamiiwprowadzeniedoSejmuUsta-
wodawczegodotychczasowychpolskichposłówdoparlamentupruskie-
goiparlamentuRzeszy.Oznaczałotootwartykonfliktpolsko-niemiecki
oWielkopolskę.
DowybuchupowstaniawykorzystanoprzejazdprzezPoznańI.Pade-
rewskiego,podążającegodoWarszawywcelupodjęciarozmówzPiłsud-
wybuchpowstania
skimnatematsformowanianowegorządu.Mimobrakuzgodynapobyt
wstolicyWielkopolskiPaderewskizatrzymałsięwpoznańskimHotelu
Bazar.Nawielkiejmanifestacji,którazostałazorganizowana26grudnia
1918r.wPoznaniunacześćpianisty,pojegoprzemówieniunaulicach
wywieszonoflagipolskie,francuskie,brytyjskieiamerykańskieorazhasła
żądająceprzyłączeniaziemzaborupruskiegodoPolski.Tosprowokowało
wystąpienianiemieckie.Dzieńpóźniejwybuchłopolskiepowstanie.Roz-
poczęłosiępodemonstracjisiły,jakąurządziliNiemcy.Regularnyoddział
wojskowyprzemaszerowałprzezmiasto,zdzierającwywieszoneflagi
alianckieipolskie.KiedydoszłodoostrzelaniaHoteluBazar,wktórym
nadalprzebywałPaderewski,dowalkiwystąpiłyoddziałypolskiejStraży
Ludowej.WieczoremzmuszonoNiemcówdoopuszczeniacentrumPozna-
nia,anastępnegodniazajętocytadelęiarsenałorazaresztowanodowód-
cówniemieckiegogarnizonu.Kilkadnipóźniejudałosięprzejąćkontrolę
nadciąglezagrażającymmiastulotniskiemŁawicaizagarnąćstacjonujące
tamsamoloty.JednocześniezwydarzeniamiwPoznaniupowstaniewy-
buchłonaterenieprawiecałejprowincjipoznańskiej,poskierowaniudo
oddziałówpolskichwezwaniadorozpoczęciawalkizNiemcami.
OdrazunapoczątkupowstaniaujawniłsiękonfliktmiędzyNRL
aPOW
.PoprzekazaniudowództwaprzezwydziałwykonawczyRadRo-
botniczychiŻołnierskichwPoznaniuKomendzieMiasta,naczelezJanem
Maciaszkiem,NRLwydałaodezwęwzywającądospokoju.JednakPOW
niechciałauznaćwładzyzdominowanegoprzezendecjęośrodkawładzy.
DopieropowołanieprzezKomisariatNRLKomendyGłównejPowstańczej,
zmjr.StanisławemTaczakiemnaczele,zażegnałorozwijającysięrozłam.
Wdniu8styczniaKomisariatNRLmianowałnanaczelnegowodzapo-
wstaniagen.J.Dowbora-Muśnickiego,byłegodowódcęIKorpusuPolskie-
naczelnywódz
gowRosji,któryustaliłtakżewarunkiwspółpracyzrządemwWarszawie
J.Dowbor-Muśnicki
irozpocząłtworzenieregularnychpolskichoddziałówwojskowych.
Zajmowaniekolejnychmiastwielkopolskichprzezpowstańców
skłoniłorządRzeszydowysłania29grudniaspecjalnejdelegacjido
Poznania,wktórejznaleźlisięprzedstawicieleMinisterstwaWojny
iMinisterstwaSprawWewnętrznych.RozmowyprowadzonezNRLnie
doprowadziłyjednakdozaprzestaniawalk.Pozwycięstwie30grudnia
wbitwiepodZdziechowąrozszerzonopowstanienaKujawy.Następ-
95