Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ceumwchodziłm.in.jadżmii,stądinnanazwa–therionlubthyrion(odgreckiego
słoważmija),którawjęzykupolskimprzyjęłasięjakoteriaklubdriakiew.WIw.
n.e.składteriakuzostałposzerzonydo89składnikówprzezAndromachusa,leka-
rzaNerona.
Polatachpanowaniaplemionbarbarzyńskich,odIXdoXIIIw.Europępod-
porządkowywalisobieArabowie,tworzącoryginalnąwielokulturowącywilizację,
wiążącąosiągnięcianaukoweantycznejGrecjizduchowościąidoświadczeniami
Orientu.Wtejnowejrzeczywistościdużeznaczeniemiałaznajomośćtrucizn,po-
nieważstanowiłyonepodstawowąbrońwkonfliktachosobistychipolitycznych.
Wmanuskryptacharabskichautorów,np.HunaynaiMosesaMaimonidesa,nietyl-
kozostałoutrwaloneznaczenieteriaku,aletakżenanowozostałoujętedziałanie
trucizniodtrutek,wśródktórychuwzględnionośmiercionośneroślinyznanewIn-
diach,jakopisanywksięgachnAyurveda”pokrzykwilczajagoda(Atropabelladon-
naL.).Takoto,dziękikontaktomhandlowymArabów,byćmożeniecałkiemświa-
domie,przenikałydoformującejsięwłaśnienowożytnejnaukieuropejskiejele-
mentywiedzymedycznejHindusów.
Wśredniowieczuirenesansietrująceroślinyorazniektórezwiązkichemicz-
ne,np.arszenik,byływykorzystywanejakonarzędziapotajemnejwalkiowładzę;
doznanychtrucicielinależeliweFrancjiksiążęSaint-Simon,awPolscekrólowa
BonaSforza.
DatującysięnaXVIw.rozwójalchemiiprzyczyniłsiędolepszegopoznania
szkodliwegowpływuniektórychmetali,np.ołowiu,naorganizmczłowieka.Do
najważniejszychrenesansowychpracotakimznaczeniunależałydzieła:Agricoli
(nDeReMetallica”),Paracelsusa(nVonderBergsuchtundanderenBergkrank-
heiten”)iMartinaPansy(nConsiliumPeripneumoniacum”).Podichwpływem
wXVIIIw.radykalnieograniczonostosowanienaczyńołowianychdoprzechowy-
waniażywnościinapojówalkoholowych.
Dowykształceniaoryginalnejmetodykitoksykologiieksperymentalnejprzy-
czynilisięw1661r.członkowieRoyalSocietywLondynie,którzypodawalipta-
komcorazwiększedawkikulczybywronieoko(StrychnosnuxvomicaL.)ichlorku
rtęciowego,ażdostwierdzeniadawkiśmiertelnej.Czterylatapóźniejeksperymen-
towaliwpodobnysposóbzpodawaniempsomikotomolejowegoekstraktuztyto-
niu.W1675r.wBazyleiJohanJacobWepferwprowadzałzwierzętomperos
śmiertelnedawkiwodnegowyciąguzpietrasznikaplamistego(Coniummaculatum
L.),gorzkichmigdałów,kulczyby,antymonu,arszenikuirtęci,apośmiercisekcjo-
nowałzwłoki,byocenićzmianywposzczególnychnarządach.Rozgłoswzbudziły
dokonywanewlatach1760–1770eksperymentyWłocha,FeliceFontany,któryba-
dałnażabachdziałaniejadużmii,opiumisubstancjiużywanychdozatruwania
strzał,awceluuniknięciapochopnychwnioskówdojednejpróbyużywałnawet
300zwierząt.Wtensposóbstopniowodoskonalonopraktykęeksperymentalnąno-
wożytnejtoksykologii.
18
