Toksykologia współczesna

Witold Seńczuk

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

83-200-3445-0

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2006

Liczba stron:

993

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Seńczuk, Witold. Toksykologia współczesna. Red. . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2006, 993 s. ISBN 83-200-3445-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Seńczuk, W.

T1 Toksykologia współczesna

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

PP Warszawa

YR 2006

SN 83-200-3445-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 41533, author = "Seńczuk, Witold", editor = "", title = "Toksykologia współczesna", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2006", address = "Warszawa", isbn = "83-200-3445-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Seńczuk, Witold

ED -

TI - Toksykologia współczesna

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY - Warszawa

PY - 2006

SN - 83-200-3445-0

ER -

Netografia (standard APA):

Seńczuk, Witold. Toksykologia współczesna [baza danych online] Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2006 [dostęp: 03 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/toksykologia-wspolczesna-witold-senczuk-41533.

toksykologia, toksyczność, interakcje leków, zatrucia lekami, pestycydy

Trucizny od dawna towarzyszyły człowiekowi w życiu codziennym, ale w miarę rozwoju cywilizacji znacznie rozszerzyło się ich działanie na organizm człowieka. Współczesna nauka zajmuje się toksykologią poszczególnych związków chemicznych oraz ich wy...

Więcej

ISBN/ISSN:

83-200-3445-0

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2006

Liczba stron:

993

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

1. TOKSYKOLOGIA - RYS HISTORYCZNY - Anita Magowska17
1.1. Od empirii do pierwszych eksperymentów17
1.2. Kształtowanie nowoczesnej problematyki i metodyki19
1.3. Społeczny kontekst toksykologii20
1.4. Toksykologia a zbrodnie ludobójstwa22
1.5. Z dziejów polskiej toksykologii22
2. TOKSYKOLOGIA - ZAKRES DZIAŘANIA I KIERUNKI ROZWOJU - Jerzy Krechniak24
3. TRUCIZNY, ZATRUCIA I ICH PRZYCZYNY - Jadwiga Jodynis-Liebert28
3.1. Definicja trucizn29
3.2 Dawki32
3.3. Rodzaje zatruć33
3.4. Przyczyny i struktura zatruć34
4.1. Budowa chemiczna i właściwości fizykochemiczne38
4. CZYNNIKI WPŘYWAJĄCE NA TOKSYCZNOŚĆ KSENOBIOTYKÓW - Witold Seńczuk38
4.1.1. Budowa chemiczna39
4.1.2. Właściwości fizykochemiczne45
4.2. Czynniki biologiczne48
4.2.1. Przynależność gatunkowa48
4.2.2. Płeć49
4.2.3. Wiek50
4.2.4. Stan zdrowia50
4.2.5. Uwarunkowania genetyczne51
4.2.6. Inne czynniki biologiczne mające wpływ na zatrucie52
4.3. Czynniki środowiskowe53
5.1. Wprowadzenie55
5. ABSORPCJA, DYSTRYBUCJA, BIOTRANSFORMACJA I WYDALANIE TRUCIZN - Jerzy Krechniak55
5.2. Mechanizmy transportu przez błony komórkowe57
5.3. Wchłanianie63
5.3.1. Wchłanianie przez skórę64
5.3.2. Wchłanianie przez układ oddechowy67
5.3.3. Wchłanianie z przewodu pokarmowego72
5.4. Rozmieszczenie trucizn76
5.3.4. Inne drogi wchłaniania76
5.4.1. Przenikanie przez bariery wewnątrzustrojowe79
5.4.2. Wiązanie przez białka osocza82
5.4.3. Wiązanie przez białka narządów85
5.4.4. Kumulacja w tkance tłuszczowej86
5.4.5. Kumulacja w tkance kostnej87
5.5. Wydalanie trucizn88
5.5.1. Wydalanie z moczem88
5.5.2. Wydalanie z żółcią92
5.5.3. Wydalanie z powietrzem94
5.5.4. Wydalanie innymi drogami94
5.6. Biotransformacja trucizn96
5.6.1. Mikrosomalne reakcje oksydacyjno-redukcyjne102
5.6.2. Pozamikrosomalne reakcje oksydacyjno-redukcyjne115
5.6.3. Reakcje hydrolizy117
5.6.4. Reakcja sprzęgania119
5.6.5. Czynniki wpływające na biotransformację136
5.6.6. Indukcja i inhibicja enzymów mikrosomalnych139
5.7. Podstawy toksykokinetyki141
6.1. Wprowadzenie154
6. INTERAKCJE KSENOBIOTYKÓW - Barbara Zielińska-Psuja154
6.2. Rozważania teoretyczne i modele stosowane w ocenie interakcji ksenobiotyków155
6.2.1. Jakościowe aspekty interakcji ksenobiotyków155
6.2.2. Podstawy teoretyczne i modele ilościowe158
6.3. Modele doświadczalne i kierunki badań działania łącznego ksenobiotyków167
6.4. Mechanizmy odpowiedzialne za występowanie zjawiska interakcji (wybrane przykłady)170
6.4.1. Udział systemu oksydaz funkcji mieszanej w procesie występowania interakcji170
6.4.2. Utlenianie ksenobiotyków za pośrednictwem syntetazy prostaglandyny H (PHS)172
6.4.3. Interakcje leków173
6.4.4. Potencjacja hepato- i nefrotoksyczności indukowanej haloalkanami185
6.4.5. Narażenie wieloskładnikowe w środowisku pracy186
6.5. Podsumowanie189
7.1. Ksenobiotyk w sprawnie funkcjonującym organizmie191
7. MECHANIZMY DZIAŘANIA TOKSYCZNEGO - Mirosław M. Szutowski191
7.2. Znaczenie reaktywności substancji chemicznych w przebiegu zatrucia192
7.3. Znaczenie procesów biotransformacji w przebiegu zatrucia193
7.3.1. Stres oksydacyjny193
7.4. Współzależność różnych procesów w powstawaniu efektu toksycznego194
7.5. Interakcje z endogennymi cząsteczkami docelowymi196
7.5.1. Interakcje z materiałem genetycznym197
7.5.2. Haptenizacja białek199
7.6. Zaburzenia w funkcjonowaniu komórek200
7.6.1. Wpływ na procesy transkrypcji200
7.6.2. Wpływ na procesy przekazywania sygnału201
7.7. Zaburzenia aktywności komórkowej202
7.6.3. Modulacja stężenia cząsteczek sygnalizujących202
7.7.1. Zaburzenia aktywności komórek pobudzanych impulsami elektrycznymi202
7.7.2. Zaburzenia aktywności pozostałych komórek204
7.8. Toksyczne uszkodzenie czynności życiowych komórki205
7.9. Niewydolność procesów naprawczych206
8. TOKSYKOMETRIA - Jadwiga Jodynis-Liebert, Witold Seńczuk208
8.1. Cel badań209
8.2. Kierunki badań209
8.3. Zależność dawka-efekt i dawka-odpowiedź210
8.4. Kryteria decydujące o podjęciu badań toksykometrycznych i ich zakresie216
8.5. Zakres badań217
8.6. Drogi narażenia218
8.7. Zwierzęta doświadczalne219
8.8. Badanie toksyczności doustnej221
8.8.1. Badanie toksyczności ostrej221
8.8.2. Zastosowanie metod in vitro do oceny toksyczności ostrej224
8.8.3. Badanie toksyczności kumulacyjnej i wyznaczanie współczynnika kumulacji226
8.8.4. Badanie toksyczności podostrej (test 28-dniowy)227
8.8.5. Badanie toksyczności podprzewlekłej (test 90-dniowy)227
8.8.6. Badanie toksyczności przewlekłej (test 2-letni)230
8.9. Badanie toksyczności inhalacyjnej231
8.9.1. Badanie toksyczności ostrej drogą inhalacyjną233
8.9.2. Badanie toksyczności inhalacyjnej wywołanej powtarzanym dawkowaniem233
8.10. Badanie toksyczności skórnej234
8.10.1. Badanie ostrej toksyczności skórnej235
8.10.2. Badanie toksyczności skórnej wywołanej powtarzanym dawkowaniem235
8.10.3. Badanie ostrego, drażniącego/żrącego działania na skórę236
8.10.4. Badanie ostrego działania drażniącego lub uszkadzającego oko237
8.11. Badanie działania uczulającego238
8.12. Ocena genotoksyczności239
8.13. Badanie działania rakotwórczego241
8.14. Badanie działania teratogennego244
8.15. Badanie toksycznego wpływu na płodność, rozrodczość i potomstwo245
8.16. Badanie opóźnionego działania neurotoksycznego247
8.17. Opis i dokumentacja badań248
8.18. Interpretacja i wykorzystanie wyników250
9. ZATRUCIA LEKAMI - Jadwiga Szymańska254
9.1. Przyczyny zatruć lekami255
9.2. Czynniki wpływające na toksyczność leków256
9.2.1. Wpływ wieku256
9.2.2. Wpływ biorytmów256
9.2.3. Czynniki genetyczne257
9.2.4. Wpływ chorób towarzyszących257
9.3. Reakcje alergiczne258
9.2.5. Wpływ zanieczyszczeń i produktów rozpadu leków258
9.4. Działanie odległe leków259
9.4.1. Działanie rakotwórcze259
9.4.2. Działanie teratogenne i embriotoksyczne259
9.5. Leki ważne w zatruciach ostrych261
9.5.1. Pochodne kwasu barbiturowego261
9.5.2. Inne leki o działaniu nasennym i uspokajającym267
9.5.3. Pochodne benzodiazepiny270
9.5.4. Leki przeciwpadaczkowe274
9.5.5. Pochodne fenotiazyny (trójpierścieniowe neuroleptyki pochodne fenotiazyny)277
9.5.6. Leki przeciwdepresyjne280
9.5.7. Leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne284
9.5.8. Leki działające na układ krążenia290
9.6. Inne leki294
9.6.1. Leki przeciwnowotworowe294
9.6.2. Witaminy298
9.6.3. Leki pochodzenia roślinnego302
9.6.4. Połączenia metali306
9.6.5. Związki nieorganiczne307
10. TOKSYCZNOŚĆ SUBSTANCJI UZALEŻNIAJĄCYCH - Ewa Florek, Wojciech Piekoszewski311
10.1. Pojęcia podstawowe i definicje312
10.2. Naturalne pochodne opium i opioidy syntetyczne312
10.2.1. Morfina i heroina313
10.2.2. Kodeina315
10.2.3. Metadon316
10.2.4. Inne opioidy317
10.3. Środki psychostymulujące319
10.3.1. Amfetamina i metamfetamina319
10.3.2. Efedryna320
10.4. Substancje halucynogenne322
10.4.1. Pochodne amfetaminy322
10.4.2. Pochodne konopi indyjskich323
10.4.3. Pochodne fenyloalkiloamin325
10.4.4. LSD327
10.5. Kokaina328
10.6. Anestetyki dysocjacyjne330
10.6.1. Ketamina330
10.6.2. Kwas y-hydroksymasłowy331
10.6.3. Fencyklidyna332
10.7. Alkohol etylowy333
10.8. Rozpuszczalniki organiczne336
10.9. Steroidy anaboliczne336
10.10. Działanie uzależniające wybranych leków337
10.11. Wyroby tytoniowe338
10.11.1. Informacje ogólne338
10.11.2. Palenie tytoniu w Polsce i na świecie339
10.11.3. Fizykochemiczne właściwości dymu tytoniowego340
10.11.4. Losy składników dymu tytoniowego w organizmie343
10.11.5. Palenie bierne347
10.11.6. Efekty zdrowotne narażenia na dym tytoniowy w badaniach eksperymentalnych i testach in vitro347
10.11.7. Choroby przyczynowo związane z aktywnym paleniem tytoniu u ludzi348
10.11.8. Markery narażenia na dym tytoniowy351
10.11.10.Interakcje dymu tytoniowego z lekami352
10.11.9. Regulacje prawne dotyczące zawartości substancji szkodliwych w papierosach352
10.12. Wpływ leków na zdolność do prowadzenia pojazdów354
10.12.1. Charakterystyka wybranych grup leków w aspekcie ich wpływu na sprawność psychomotoryczną kierowcy355
10.12.2. Regulacje prawne związane z prowadzeniem pojazdów mechanicznych pod wpływem leków357
10.13. Regulacje prawne dotyczące substancji psychotropowych358
11. TOKSYCZNOŚĆ METALI I PÓŘMETALI (METALOIDÓW) - Jadwiga Chmielnicka360
11.1. Antymon362
11.2. Arsen364
11.3. Beryl370
11.4. Chrom374
11.5. Cyna382
11.6. Cynk386
11.7. Glin389
11.8. Kadm399
11.9. Mangan407
11.10. Miedź410
11.11. Nikiel412
11.12. Ołów417
11.13. Rtęć427
11.14.Selen435
11.15. Wanad440
11.16. Żelazo442
12.1. Tlen447
12. TOKSYCZNOŚĆ NIEMETALI I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH - Witold Seńczuk447
12.2. Ozon450
12.3. Związki tlenu z węglem451
12.3.1. Tlenek węgla451
12.3.2. Ditlenek węgla458
12.4. Związki cyjanowe459
12.4.1. Cyjanowodór i cyjanki459
12.4.2. Cyjanamid wapnia463
12.5. Azot i jego związki464
12.5.1. Azot464
12.5.2. Tlenki azotu465
12.5.3. Azotany(IH) i azotany(V) (azotyny i azotany)468
12.5.4. Amoniak471
12.6. Siarka i jej związki nieorganiczne472
12.6.1. Siarka472
12.6.2. Tlenki siarki472
12.6.3. Kwas siarkowy i jego sole475
12.6.4. Siarkowodór476
12.7. Fluorowce477
12.7.1. Fluor i jego związki478
12.7.2. Chlor i jego związki482
12.7.3. Brom i jego związki484
12.7.4. Jod i jego związki486
12.8. Fosfor i jego związki488
12.8.1. Fosfor488
12.8.2. Fosforowodór489
12.9. Bor i jego związki490
12.10. Substancje pylicotwórcze491
12.10.1. Ditlenek krzemu492
12.10.2. Talk494
12.10.3. Azbest494
12.10.4. Węgiel498
13. TOKSYCZNOŚĆ ROZPUSZCZALNIKÓW - Jadwiga Jodynis-Liebert500
13.1. Alkohole alifatyczne501
13.1.1. Alkohol metylowy501
13.1.2. Alkohol etylowy503
13.1.3. Alkohole propylowe505
13.1.4. Alkohole butylowe506
13.1.5. Alkohole amylowe507
13.2. Glikole509
13.2.1. Glikol etylenowy509
13.3. Węglowodory aromatyczne i pochodne511
13.2.2. Glikol propylenowy511
13.3.1. Benzen511
13.3.2. Toluen514
13.3.3. Ksylen516
13.3.4. Etylobenzen517
13.3.5. Nitrobenzen519
13.3.6. Anilina521
13.4. Chlorowane węglowodory alifatyczne523
13.4.1. Chloroform523
13.4.2. Tetrachlorek węgla524
13.4.3. Trichloroetylen526
13.5. Ropa naftowa i produkty jej destylacji528
13.6. Aceton531
13.7. Cykloheksan532
13.8. Dioksan533
13.9. Disiarczek węgla534
13.10. Eter etylowy536
14.1. Wprowadzenie538
14. TOKSYKOLOGIA PESTYCYDÓW - Jacek Brzeziński, Mirosław M. Szutowski538
14.2. Zagrożenie dla ludzi i zwierząt541
14.3. Zapobieganie zatruciom pestycydami i leczenie zatruć543
14.4. Podział pestycydów546
14.4.1. Podział pestycydów w zależności od kierunku zastosowania546
14.4.2. Podział chemiczny pestycydów546
14.4.3. Klasyfikacja toksykologiczna pestycydów547
14.5. Toksykologia szczegółowa pestycydów549
14.5.1. Insektycydy (środki owadobójcze)549
14.5.2. Piretroidy syntetyczne580
14.5.3. Herbicydy (środki chwastobójcze)583
14.5.4. Fungicydy (środki grzybobójcze)589
14.5.5. Pestycydy nowych grup chemicznych593
15. TOKSYCZNOŚĆ TWORZYW SZTUCZNYCH - Jerzy Krechniak, Jadwiga Jodynis-Liebert596
15.1. Problemy toksykologiczne związane z produkcją tworzyw sztucznych598
15.2. Problemy toksykologiczne związane z zastosowaniem tworzyw sztucznych599
15.3. Rozkład termiczny tworzyw sztucznych w aspekcie toksykologicznym601
15.4. Recykling tworzyw polimerowych604
15.5. Monomery i substancje pomocnicze605
15.5.1. Chlorek winylu607
15.5.2. Styren608
15.5.3. Akrylonitryl609
15.5.4. Metakrylan metylu610
15.5.5. Diizocyjanian toluenu611
15.5.6. Epichlorohydryna613
15.5.7. Fenol614
15.5.8. Ftalan di-2(etyloheksylu)615
15.5.9. Trikrezylofosforan617
16. BEZPIECZEŘSTWO WYROBÓW KOSMETYCZNYCH - Bogumiła Urbanek-Karłowska, Kazimierz Karłowski620
16.1. Wymagania dla surowców kosmetycznych623
16.2. Ocena toksykologiczna surowców kosmetycznych624
16.3. Ocena bezpieczeństwa wyrobu gotowego631
16.4. Charakterystyka wyrobu gotowego632
17. PROBLEMY TOKSYKOLOGICZNE ZWIĄZANE Z ŻYWNOŚCIĄ - Kazimierz Karłowski, Bogumiła Urbanek-Karłowska636
17.1. Substancje dodatkowe637
17.2. Zanieczyszczenia640
17.2.1. Metale644
17.2.2. Mikotoksyny646
17.2.3. Azotany(V) i azotany(III)649
17.2.4. Aminy650
17.2.5. Chloropropanole650
17.3. Ocena toksykologiczna substancji dodatkowych i zanieczyszczeń652
17.4. Ocena ryzyka654
17.3.655
17.5. System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt (Rapid Alert System for Food and Feed - RASFF)655
17.6. Żywność genetycznie zmodyfikowana657
18.1. Podstawowe pojęcia661
18. TOKSYKOLOGIA ŚRODOWISKOWA - Jerzy Krechniak661
18.2. Skażenie środowiska naturalnego665
18.3. Chemiczne zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego667
18.3.1. Chemiczne zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach mieszkalnych678
18.4. Chemiczne zanieczyszczenia wód680
18.5. Chemiczne zanieczyszczenia gleby690
18.6. Szacowanie ryzyka zdrowotnego w warunkach narażenia środowiskowego na substancje chemiczne695
19.1. Wprowadzenie704
19. TOKSYKOLOGIA PRZEMYSŘOWA - Jerzy K. Piotrowski704
19.2. Ocena toksyczności substancji przemysłowych705
19.3. Nadzór nad stanem zdrowia załóg robotniczych705
19.4. Ocena narażenia na substancje zawarte w powietrzu705
19.4.1. Najwyższe Dopuszczalne Stężenia (NDS)706
19.4.2. Merytoryczne podstawy ustalania Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń: substancje o działaniu progowym708
19.5. Ocena narażenia na substancje rakotwórcze710
19.5.1. Identyfikacja kancerogenów chemicznych710
19.5.2. Ocena potencjału rakotwórczego kancerogenów713
19.6. Ocena narażenia na mieszaniny substancji714
19.7. Metodyka analiz powietrza715
19.7.1. Pobieranie próbek powietrza715
19.7.2. Analiza laboratoryjna pobranych próbek powietrza716
19.8. Biomarkery717
19.8.1. Biomarkery ekspozycji718
19.8.2. Biomarkery efektu720
19.8.3. Biomarkery wrażliwości721
19.9. Choroby zawodowe722
19.8.4. Praktyczne zastosowania biomarkerów722
19.10. Ocena ryzyka zdrowotnego wywołanego działaniem substancji chemicznych730
20.1. Rola toksykologii sądowej w interdyscyplinarnej strukturze badań medycyny sądowej732
20. TOKSYKOLOGIA SĄDOWA - Roman Wachowiak732
20.2. Aktualna struktura zatruć - współczesne toksykomanie, podział zatruć notowanych w kazuistyce734
20.3. Badania pośmiertne w przypadku śmierci gwałtownej - specyfika oględzin, sekcji zwłok i ekshumacji. Sposób zabezpieczania i przechowywania materiału biologicznego oraz dowodów rzeczowych do badań toksykologiczno-sądowych737
20.4. Diagnostyka śmierci z zatrucia - badania pośmiertne, zabezpieczenie materiału do badań chemiczno-toksykologicznych739
20.5. Wykładniki patomorfologiczne zatruć i ich znaczenie diagnostyczne w ocenie toksykologiczno-sądowej (ex post)742
20.6. Tanatochemia - wykładniki autolizy i gnicia, ich znaczenie w diagnostyce chemicznej zatruć744
20.7. Toksykologia stosowana i jej wykorzystanie w interpretacji przypadków zgonów z udziałem ksenobiotyków748
20.7.1. Alkohol etylowy jako najczęściej notowany ksenobiotyk w kazuistyce zatruć śmiertelnych w medycynie sądowej748
20.8. Ocena toksykologiczna analitycznych metod badawczych stosowanych w rutynowej diagnostyce zatruć760
20.8.1. Rola nowoczesnej analizy toksykologicznej w diagnostyce zatruć761
20.8.2. Wyniki badań diagnostycznych a uwarunkowania interpretacyjne761
20.8.3. Homogeniczne metody analityczne stosowane w diagnostyce zatruć764
20.8.4. Metody heterogeniczne potwierdzające skriningowe wyniki badań immunochemicznych767
21. TRUCIZNY POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO - Witold Seńczuk779
21.1. Gady780
21.2. Płazy783
21.2.1. Żaby783
21.2.2. Salamandry786
21.3. Owady787
21.3.1. Pszczoły miodne787
21.3.2. Osy, trzmiele, szerszenie788
21.3.3. Mrówki i komary788
21.4. Pajęczaki789
21.4.1. Pająki789
21.5. Ryby790
21.4.2. Skorpiony790
22.1. Rośliny toksyczne794
22. SUBSTANCJE TOKSYCZNE POCHODZENIA ROŚLINNEGO - Jan Kozłowski794
22.2. Biogeneza roślinnych substancji toksycznych795
22.3. Podział substancji toksycznych na grupy797
22.3.1. Oleje797
22.3.2. Olejki eteryczne798
22.3.3. Glikozydy803
22.3.4. Alkaloidy809
22.3.5. Roślinne substancje toksyczne zaliczane do innych grup chemicznych823
23.1. Źródła i rodzaje promieniowania jonizującego829
23. SZKODLIWE DZIAŘANIE PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO - Andrzej Sapota829
23.1.1. Źródła promieniowania jonizującego831
23.2. Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią832
23.2.1. Oddziaływanie promieniowania jonizującego na żywą tkankę834
23.3. Dawki promieniowania, metody ich określania i jednostki stosowane w ochronie radiologicznej835
23.3.1. Metody pomiaru837
23.4. Następstwa zdrowotne ekspozycji na promieniowanie jonizujące838
23.4.1. Skutki stochastyczne838
23.4.2. Skutki deterministyczne840
23.4.3. Niszczenie komórek i krzywe przeżywalności in vitro840
23.5. Rodzaje ekspozycji na promieniowanie jonizujące i ich nadzorowanie w świetle zaleceń ICRP841
24. BOJOWE ŚRODKI TRUJĄCE - Marek Kowalczyk847
24.1. Charakterystyka najważniejszych bojowych środków trujących o działaniu śmiertelnym850
24.1.1. Paralityczno-drgawkowe środki trujące850
24.1.2. Parzące środki trujące856
24.2. Charakterystyka najważniejszych środków obezwładniających860
24.3. Charakterystyka najważniejszych środków nękających862
25.1. Wprowadzenie865
25. BEZPIECZEŘSTWO CHEMICZNE - PODSTAWOWE ZASADY - Jerzy Majka865
25.2. Podstawowe zasady bezpieczeństwa chemicznego867
25.3. Współczesny system wprowadzania substancji chemicznej do obrotu870
25.4. Polskie i wspólnotowe przepisy prawne w dziedzinie bezpieczeństwa chemicznego875
25.5. Międzynarodowa współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa chemicznego877
25.6. Badania substancji i preparatów chemicznych przed ich wprowadzeniem do obrotu878
25.7. Nowa strategia Unii Europejskiej wobec chemikaliów880
26. PIERWSZA POMOC W OSTRYCH ZATRUCIACH - Tadeusz Bogdanik, Zbigniew Kołaciński882
26.1. Nagłe zatrzymanie czynności serca i resuscytacja krążenia i oddychania885
26.2. Zasady leczenia ostrych zatruć887
26.2.1. Leczenie objawowe888
26.2.2 Intensywna opieka888
26.2.3. Intensywna terapia891
26.2.4. Leczenie przyczynowe901
26.3. Odtrutki905
26.3.1. Związki chelatujące905
26.3.2. Odtrutki, które powodują przemianę trucizny w związki rozpuszczalne911
26.3.3. Reaktywatory912
26.3.4. Związki redukujące915
26.3.5. Odtrutki witaminowe917
26.3.6. Odtrutki blokujące przemianę metaboliczną trucizn918
26.3.7. Odtrutki zmieniające szlak metaboliczny919
26.3.8. Odtrutki działające przez blokowanie receptorów920
26.3.9. Inne, najczęściej stosowane odtrutki921
26.3.10.Odtrutki nieswoiste923
SKRÓTY I AKRONIMY926
27. GLOSARIUSZ - Jan K. Ludwicki929
28. ZAŘĄCZNIKI941
SKOROWIDZ976

4.2.3

Wiek

Pourodzeniuiwewczesnychokresachżyciastabilnośćorganizmuludzkie-

goizwierzęcegoznacznieodbiegaodustabilizowanejhomeostazywiekudojrzałe-

go.Głównympowodemjestbrakwieluenzymówmikrosomalnychlubichmała

aktywnośćworganizmienoworodków.Stwierdzononp.,żeaktywnośćmikroso-

malnychenzymówutleniającychwzrastaszybkoponarodzeniu,osiągającunie-

mowlątpo8tygodniachżyciapełnypoziom.Uniemowlątzarejestrowanomałąak-

tywnośćenzymówredukującychzwiązkinitroweiazowe,atakżebiorącychudział

wprocesachdeaminacji,dealkilacjiireakcjachsprzęganiazglicyną,cysteiną

ikwasemglukuronowym.Niedobórenzymówkatalizującychsprzęganiebilirubiny

zkwasemglukuronowymwywołujeuniemowlątprzewlekłążółtaczkę.

Brakniektórychenzymówwokresieniemowlęcymbywakorzystnydlaorga-

nizmu,ponieważwpewnychzatruciachnietworząsięmetabolitybardziejtoksycz-

neodsamejtrucizny.Istniejąlicznedoniesienianaukowepozwalającestwierdzić,

żemłodeorganizmyludzkieizwierzęcesąbardziejnarażonenadziałanietrucizn

niżosobnicydojrzali.Głównąprzyczynątegostanujestbraklubmniejszawydol-

nośćukładówenzymatycznychunowonarodzonych(p.rozdz.9.2.1).

Wpodeszłymwiekuzagrożeniezatruciemteżzdecydowaniewzrasta.Naj-

ważniejszeprzyczynytozmienionymetabolizmiwolniejszewydalaniezorgani-

zmu,zczymwiążesięwzrostkumulacjitruciznylubjejmetabolituworganizmie,

zaburzeniakrążeniakrwi,czegoefektembywaniedotlenienieorganizmuizmiany

hormonalne.Szczególnądolegliwościąpodeszłegowiekujestniedobórenzymów

mikrosomalnychwątroby,m.in.cytochromuP-450.Ustarszychosóbobserwujesię

czasamiwzroststężeniaksenobiotykówlubichmetabolitówwekrwi,comożebyć

efektemzmniejszeniacałkowitejilościwodyworganizmie,atakżezmniejszenie

ilościtkankitłuszczowej.Wolniejszeprzesączanieiwydzielanieksenobiotyków

iichmetabolitówmożebyćspowodowanewzrostemciśnieniaioporównerko-

wych.

Wiekmarównieżwpływnaprzebiegwchłanianiatrucizndrogąoddechową,

pokarmowąiprzezskórę.Przyczynymogąbyćróżne,np.zmniejszenieobjętości

oddechowejpłucwwiekustarszym,innaflorabakteryjnawprzewodziepokarmo-

wymniemowląt,innauludzistarszych,zmianyskórnecharakterystycznedlawieku

starszego.

4.2.4

Stanzdrowia

Naprzebiegzatruciawpływmająchorobyniezależnieodtego,czysątodo-

legliwościdziedziczne,czynabyte.Chorobyzmieniająprocesyfizjologicznewor-

ganizmie,mogąteżpowodowaćzmianyanatomiczne,dlategowpływająnadziała-

nietrucizn.Zmianydziałaniaksenobiotykówmogąwystępowaćwewszystkichfa-

zachkontaktuzorganizmem.Wchłanianietrucizndrogąpokarmowąmożebyć

mniejsze(krótsze)wbiegunkach.Wprzypadkuciężkichzmianbłonyśluzowejjelit

iwzaparciachnawetzwiązkisłaborozpuszczalnewwodziemogąulegaćwzmożo-

Brak wyników

Toksykologia współczesna

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra