Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wzależnościodbudowyanatomicznej.Naczyniawłosowateośródbłonkuciągłym,
bezporów,występującenp.wmózgu,mięśniachsąmniejprzepuszczalne,nato-
miastnaczyniaośródbłonkuzwewnątrzkomórkowymiporami(nerki,kosmkijeli-
towe),azwłaszczanaczyniawłosowatetypuzatokowego(wątroba,śledziona)
zprzestrzeniamimiędzykomórkowymiwśródbłonkuiprzerywanąbłonąpodstaw-
nąsąłatwoprzepuszczalneiodgrywajądużąrolęwprocesachwchłanianiaiwyda-
lania.
5.4.1
Przenikanieprzezbarierywewnątrzustrojowe
Worganizmieistniejąobszaryoograniczonejprzepuszczalnościdlasubstan-
cjiobcych.Należydonicho.u.n.(ośrodkowyukładnerwowy),oddzielonybarierą
krew–mózg(ryc.5.9)orazbarierąkrew–płynmózgowo-rdzeniowy.
Ryc.5.9.Barierakrew–mózg.
Ksenobiotykimająutrudnionydostępdoo.u.n.ponieważ:1)wśródbłonku
naczyńwłosowatychmózguwystępująlicznestrefyzamykająceocharakterzeta-
śmowym,obejmującedużefragmentypowierzchnikomórek,2)komórkiśródbłon-
kowenaczyńwłosowatychmózguzawierająbiałkotransportoweP-glikoproteinę,
którazapomocątransportuaktywnegobardzowydajnieusuwazmózgudokrwi
wieleksenobiotyków,3)naczyniawłosowateo.u.n.sąotoczonekomórkamigwiaź-
dzistymiglejowejtkankiłącznej(astrocyty),4)stężeniebiałkawpłyniemózgowo-
-rdzeniowymjestowielemniejszeniżwosoczu.Utrudniatotransportlicznych
ksenobiotykówdomózguiichgromadzeniesięwpłyniemózgowo-rdzeniowym.
Niektóreczęścio.u.n.,np.koramózgu,jądrapodwzgórza,szyszynka,tylnypłat
przysadki,sązniewyjaśnionychdokońcaprzyczynlepiejprzepuszczalnedlakse-
nobiotykówniżpozostałe.
Głównymmechanizmemtransportuksenobiotykówdomózgujestdyfuzja
bierna.Lipofilnenieelektrolityprzenikająszybkoprzezbarierękrew–mózg.Sub-
stancjeczęściowozjonizowaneisłaborozpuszczalnewlipidachsątransportowane
znaczniewolniej.Substancjenierozpuszczalnewlipidach,całkowiciezjonizowane,
odużejcząsteczcelubpostaciezwiązanezbiałkaminieprzedostająsiępraktycznie
doo.u.n.
79
