Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Klirensnerkowyzależyod:wielkościdiurezy,wieku(udzieciiosóbwpode-
szłymwiekujestmniejszy),płci(ukobietjestmniejszy),stanuzdrowia(jest
zmniejszonyprzyniewydolnościkrążenia),przyjętychleków.
Niektóresubstancjeobce,np.antybiotykiaminoglikozydowe,związkioło-
wiu,kadmu,rtęci,chromu,uranu,wczasiewydalaniaprzeznerkiuszkadzająkana-
likinerkowe,wywołującniewydolnośćnerek,anawetbezmocz.Wtakichprzypad-
kachkoniecznejeststosowaniedializypozaustrojowej(sztucznanerka)
lubmniejskutecznej,aleprostszejwwykonaniu,dializyotrzewnowej.
Zabiegitestosujesięrównieżwprzypadkachostrychzatrućniektórymilekami
inarkotykami(barbiturany,trankwilizery,bromki,salicylany)wceluszybszegoich
wydaleniazorganizmu.
5.5.2
Wydalaniezżółcią
Wątroba,zewzględunaswojefunkcjedetoksykacyjneizewnątrzwydzielni-
cze,odgrywarolęfiltruchroniącegoorganizmprzeddziałaniemwielutrucizn.Sub-
stancjewchłoniętewprzewodziepokarmowymzanimtrafiajądokrążeniaogólne-
go,przedostająsięwcałościprzezżyłęwrotnądowątroby.Wnarządzietymmogą
wiązaćsięzbiałkami,ulecbiotransformacjilubzostaćwydalonezżółciąwpostaci
niezmienionejlubjakometabolity.
Naczyniawłosowatetypuzatokowegowątroby–zprzestrzeniamimiędzyko-
mórkowymiośrednicy100nmwśródbłonkuiprzerywanąbłonąpodstawną–są
łatwoprzepuszczalneiumożliwiajątransportsubstancjiobcychzkrwidohepato-
cytówotaczającychkanalikiżółciowe.Dlategoteżzapomocądyfuzjibiernejlub
transportuprzenośnikowego(najczęściejaktywnego)przedostająsiędożółci.Przy-
puszczasię,żesubstancjewielkocząsteczkoweinierozpuszczalnewlipidachprze-
dostająsiędoświatłakanalikażółciowegobezpośrednioprzezprzestrzeniemiędzy-
komórkowe.
Przywydalaniusubstancjiobcychzżółciąwiększąrolęodgrywawielkość
cząsteczkiniżwłaściwościfizykochemiczne.Substancjeom.cz.powyżej300–
–500·103wydalająsięgłówniezżółcią,substancjeomniejszejmasiecząsteczko-
wejzmoczem.
Wartośćgranicznadlaposzczególnychgatunkówjestróżnaiwynosidla
szczurów325±50·103,dlaświnekmorskich440±50·103,dlakrólików475
±50·103.
Zżółciąwydalająsię:insektycydypolichlorowe,polichlorowanebifenyle,
dioksyny,wielopierścieniowewęglowodoryaromatyczne,hormonysteroidowe,fe-
noloftaleina,leki(tiorydazyna,amitriptylina,atropina,morfina,glutetimid,chloro-
tiazyd)orazpołączeniawieluzwiązkóworganicznychzglicyną,glutationem,kwa-
semglukuronowymisiarkowym.Niektórealkaloidy,jakchinina,strychnina,wy-
dalająsięwpostacipołączeńzkwasamiżółciowymi.Dometali,którewwiększym
stopniuwydalająsięzżółciąniżzmoczem,należą:mangan,srebro,połączeniaor-
ganicznertęci,miedź,ołów,arsen,cynk.Wtransporcieniektórychmetali(rtęć,
miedź,srebro,chrom)zkrwidożółcibierzeudziałglutation.
92
