Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kośćprzepływugazów,orazmanometru,mierzącegoichciśnienie.Dziesięćlat
późniejVanJusprzeprowadzałtestekspozycjizwierzątnapyłokrzemkowywcał-
kowicieszczelnejkomorze,wktórejpyłbyłrozpraszanyzapomocąinnowacyjnych
urządzeńmechanicznych.Wnastępnychlatachmetodabadaniaekspozycjinapył
zostałaudoskonalonam.in.wInstytucieHigienicznymwMonachiumiwamery-
kańskimUrzędzieGórnictwa.
1.3
Społecznykonteksttoksykologii
NaprzełomieXIXiXXw.nowy,rozległykontekstspołecznytoksykologii
uwidaczniałsięzwłaszczawproblematycezzakresuhigienyprzemysłowej.Skut-
kamipostęputechnologicznegobyłabowiemnietylkomożliwośćcorazintensyw-
niejszejeksploatacjizasobównaturalnych,alerównieżtworzenienowychmiejsc
pracy,awkonsekwencjiwzrostliczbywypadkówprzypracyorazwystępowanie
przewlekłychchoróbzawodowych.Corazczęściejwzakresproblematykibadaw-
czejtoksykologiiwchodziłoposzukiwanieprzyczynchoróbzawodowychiocena
skażeniaśrodowiskanaturalnego.
WAngliijużw1878r.podjętobadaniaryzykazdrowotnegozwiązanego
zemisjątoksycznychgazówprzemysłowychwdużychmiastach.Końcowyraport
komisjirządowejwzbudziłdużezainteresowanietakżewNiemczech,przyczynia-
jącsiędowzrostuznaczeniahigienyprzemysłowejwEuropieiUSA.Wartoodno-
tować,żewUSAw1915r.rozpoczętostandaryzacjęsystemuocenymedycznejza-
grożeńwprzemyśle,aczterylatapóźniejpowołanopierwszenaświecieczasopi-
smopoświęconetymzagadnieniom–nJournalofIndustrialHygiene”.Pionierem
nowejdyscyplinybyłprofesorDavidEdsall,dziekanWydziałuLekarskiegoUni-
wersytetuwHarvard,entuzjastawprowadzaniabiomedycynydohigienyprzemy-
słowej.Od1920r.jednoczesnezainteresowaniemedycynąprzemysłowąiśrodowi-
skowąprzyczyniałosiędozakładaniaamerykańskichszkółzdrowiapublicznego
(np.wJohn’sHopkinsUniversity,UniversityofPennsylwania),apotemdopodej-
mowaniaprzezniebadańlaboratoryjnychnadrównowagąchemicznąijejzaburze-
niamiwekrwi.Jednymzpierwszychrezultatówtychpracbyłowyjaśnieniemecha-
nizmuzatruciazwiązkamiołowiu.
PoIwojnieświatowejtoksykologiaprzemysłowawUSAstałasięważnym
polemwspółpracylekarzyzinżynierami,przejawiającejsięwdziałalnościlabora-
toriówoceniającychnarażenierobotnikównaczynnikiryzykazawodowego.
Wokresiemiędzywojennymwspomnianelaboratoriaprzekształconowinstytucje
państwowechroniącezdrowieobywateli,jakamerykańskieFoodandDrugAdmi-
nistrationczypowstaływ1948r.NationalCancerInstitute.
Jakwspomniano,najstarszebadaniawzakresiehigienyprzemysłowejdoty-
czyłytoksycznościgazówipyłówwystępującychwfabrykachorazkopalniach,ale
w1940r.zaczętowykorzystywaćpodobnemetodyiwyposażenielaboratoryjnedo
pomiarównarażeniazwierzątdoświadczalnychnarozpuszczalnikiorganicznesto-
sowanewprzemyśle.PodczasIIwojnyświatowejzakresproblematykibadawczej
20
