Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przyspieszonekrążeniekrwiwczasiewysiłkusprzyjateżzatruciomzachodzącym
wróżnychokolicznościach.
Zmienionyobrazzatruciamożnatakżeobserwowaćwidiosynkrazji,tj.
wzwiększonejreaktywnościnaokreślonyksenobiotyk.Odmiennareakcjanakse-
nobiotykjestzwiązanazindywidualnąwrażliwością,wynikającązodrębnościbio-
chemicznej,dlategoniejestobjawemuczulenia(alergii).Idiosynkrazjamożebyć
nabytajakostanprzejściowyalbobyćuwarunkowanagenetycznieiwówczasjest
stanemtrwałym.Zjawiskoidiosynkrazjitłumaczysięczasamirzadkospostrzegany-
milubniezauważalnymizaburzeniamifunkcjonowanianerekalbowątroby.
Rytmybiologicznesezonowe,aszczególniedobowe,mogąwpływaćnaprze-
biegzatrucia.Fakttenmaznaczeniezwłaszczawrozpatrywaniuzagrożenianaza-
trucialudzipracującychwdobowymsystemietrójzmianowym(p.rozdz.9.2.2).
Częsteużywanieokreślonychlekówuwieluludziprowadzidoprzyzwycza-
jeniaokreślanegojakoadaptacja.Zjawiskateniezawszesądostateczniepoznane.
Podobnie,aleznacznierzadziejodnosisiętodotrucizn.Sąosoby,tzw.arsenofadzy,
którzyprzyjmującprzezpewienczaswzrastającedawkiarszeniku,przekroczyli
znacznie,bezefektówzatrucia,nawetdawkęśmiertelnąwynoszącądlaludzi
0,07–0,3g.
Należypodkreślić,żeopisanezjawiskadotyczątylkookreślonejdrogiwchła-
niania.Adaptacjiorganizmudookreślonejtruciznyjestcechąujemną,ponieważpo
pewnymczasiemogąujawnićsięinnemechanizmydziałaniatoksycznego,jak
wprzypadkuzwiązkówarsenu,kiedypodłuższymokresiebezobjawowegonaraże-
niapowstajązmianynowotworowe(p.rozdz.11).Wolnorozwijającasięadaptacja
organizmuwywołujeczasamiobjawyngłodu”,np.unarkomanówialkoholików(p.
rozdz.10).
4.3
Czynnikiśrodowiskowe
Wśrodowiskużyciaczłowiekawystępujączynnikifizycznemającewpływ
naprawidłowefunkcjonowanieorganizmu.Ważniejszeznichtotemperaturaśro-
dowiska,ciśnienieatmosferyczne,hałas,światło,promieniowaniejonizujące,che-
micznezanieczyszczeniaśrodowiska.Wymienioneczynnikiulegająstałymwaha-
niom.Poprzekroczeniuokreślonychnormamigranicpowodująnawetpoważneza-
kłóceniawprawidłowymfunkcjonowaniuorganizmówżywych,comanifestujesię
teżosłabieniemodpornościnazatrucia.
Większośćwymienionychwyżejczynnikówmożewpływaćniekorzystniena
przebiegzatrućzapośrednictwemróżnychmechanizmów,najczęściejpowodując:
zwiększeniewentylacjipłuc(wysokatemperatura,zwiększonywysiłekfizyczny),
przyspieszanielubzwalnianiekrążenia,(wysokatemperatura,zmianaciśnieniaat-
mosferycznego,hałas,wibracje),nagrzanieskóryinawilżenie,cosprzyjawzrosto-
wiwchłanianiatądrogąlotnychtrucizn(wysokatemperaturaiwilgotnośćpowie-
trza).Szczególnieniekorzystnewzatruciachsązmianyhemodynamiczneprowa-
dzącedoniedotlenieniainiedożywieniaważnychnarządów,ograniczającich
53
