Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ryc.5.2.Modelbłonyelementarnej.
conesąhydrofobowymiłańcuchamiwęglowodorowymidosiebie,zgrupamipolar-
nymidootaczającejjefazywodnej,gdzieoddziałujązpolarnymicząsteczkami
białek,jonamiiwodą.Białkabłonowe(m.cz.5–250·103)mająrównieżcharakter
amfipatycznyisąosadzanewdwuwarstwielipidowej,awniektórychmiejscach
przenikająnawylotprzezcałądwuwarstwę.Białkatespełniająwielefunkcji
wbłonieidziałająjakpompy,kanały,przenośniki,receptoryienzymy.Naze-
wnątrzkomórekzwierzęcychwystępujewarstwaglikoproteiniglikolipidów,za-
wierającaresztycukrowe.Warstwatajestnośnikiemwłaściwościantygenowych
komórki,decydujetakżeojejładunkuelektrostatycznym,comadużeznaczenie
wtransporcieróżnychsubstancjidownętrzakomórki.
Hipotezabłonyelementarnejzostałarozwiniętawpostacimodeludynamicz-
nego,wktórymlipidyibiałkasązorganizowanewstrukturzemozaikowej(ryc.
5.3).Zgodnieztympodstawąbłonyjestdwuwarstwalipidowa,wktórejwróżnym
stopniusąosadzonebiałkaintegralneiperyferyjne.Białkaintegralnesądużymi
cząsteczkamiobudowiekulistej,osadzonyminajczęściejprzezcałągrubośćdwu-
warstwylipidowejbłony,zorientowanegrupamipolarnymiizjonizowanymikuśro-
dowiskuwewnątrz-izewnątrzkomórkowemu.Białkaperyferyjnesązwiązaneza
pomocąoddziaływańelektrostatycznychlubhydrofobowychzzewnętrznymipo-
wierzchniamibiałekstrukturalnych.
Składnikibłonykomórkowej,wzależnościodtemperaturyotoczenia,mogą
występowaćjakostrukturykrystalicznelubciekłe,mająceswójcharakterystyczny
punktprzejściafazowegociecz↔ciałostałe.Temperaturaprzejściafazowegobłon
jestuwarunkowanagłówniedługościąłańcuchaalifatycznegokwasówtłuszczo-
wych,wchodzącychwskładbłony,orazliczbąipozycjąpodwójnychwiązańnie-
nasyconych,atakżekonfiguracjącisitransłańcuchaalifatycznego.Zewzględuna
Ryc.5.3.Modelmozaikipłynnejbłonykomórkowej.
58
