Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
BRITANNIAANTIQUA
NazwaAlbionjestjednakstarsza,niżtekstprzytoczonyprzezPliniusza.Wywodzisię
zceltyckiegosłowaalblubalp,cowjęzykachceltyckichoznaczałoniegdyśjednocześnieDwy-
sokośćniDbieln.Wjęzykuszkocko-gaelickimznajdujemydodziśwyrazyalbiailb,mające
wciążtosamoznaczenie
11
.
PojęciealblubalpdałopoczątekwielunazwomgeograficznymEuropy,jaknp.Alpy,
góryznajdującesięwśrodkuEuropy,czymniejznanestarożytnegóryAlbionwDalmacji,
wreszciekilkakrain,spośródktórychostałasiędodziśAlbanianaPółwyspieBałkańskim,
choćwstarożytnościistniałajeszczeAlbaniapołożonamiędzyGruzjąaMorzemKaspij-
skim.Ponadto,uzaraniaśredniowieczapojawiłsięnakilkasetlatAlban,czylipóz
·niejsza
SzkocjazjednoczonapodpanowaniemKennethaMacAlpina,któregoprzodeknajwyraz
·niej
utworzyłswojenazwiskoodtegosamegoz
·ródłosłowu.
NajstarszymznanymprzykłademużycianazwyAlbionbyłprzypuszczalniewspom-
nianyjużperipluszVIw.p.n.e.WformiełacińskiejwystępujetaminsulaAlbionum,czyli
wyspaAlbionówalboAlbiończyków,położonanaprzeciwIrlandii,Dzprzeciwnejzaśstrony
leżysąsiedniawyspaAlbionówn
12
.
IrlandiabyłaokreślanawówczasjakoŚwiętaWyspa,zamieszkiwanaprzezplemię
Hiernów:
StąddoŚwiętejWyspy,jakjązowiąpierwotnimieszkańcy,
wczasiedwuobiegówsłońcastatekpokonujedrogę,
rozciągasięonawśródfalwielkimpolemtraw,
azamieszkujejąszerokoplemięHiernów
13
.
Możnazatembezobawowiększąpomyłkęwnioskować,żewdawnymgreckimory-
ginaleperiplusa,najakimopierałsięAvienus,nazwatabrzmiałaNe
ˆsosAlbionon.Nazwy
AlbionużywarównieżArystoteles.WzmocnilijejznaczenieRzymianie,kojarzącją
zprzymiotnikiemalbus(biały).Nastąpiłotozapewnewmomencie,gdypodczaspodboju
Galiidotarliporazpierwszydowybrzeżamorskiegoidostrzeglizoddalibiałe,kredowe
wybrzeżawokolicachdzisiejszegoDover.WstarożytnościnazwaAlbionbyłazatemrówno-
znacznazokreśleniemBrytaniilubpołudniowejBrytanii.Zchwiląprzybyciatuplemionan-
glosaskichwpoł.Vw.n.e.,zaczętotakokreślaćzajmowaneprzeznichterenyizczasem
utożsamiaćzAnglią,coutrwaliłosięwwiększościjęzykóweuropejskich.Wczasachnow-
szychnazwatastałasięśrodkiemstylistycznym,wzmacniającymstosunekemocjonalny,
szczególniepatos.Takieznaczenieodnajdujemywznanymtakżewjęzykupolskimokreśleniu
DdumnyAlbionn.Zeszczególnymupodobaniemponazwętęsięgalipoeci,m.in.William
Blake,któryużyłjejwtytułachdwóchswoichpoematówVisionsoftheDaughtersofAlbion
(WizjecórAlbionu;1793)iJerusalem.TheEmanationoftheGiantAlbion(Jerozolima-ema-
nacjapotężnegoAlbionu;ok.1804).WokresiewojennapoleońskichFrancuzinadali
Albionowiwydz
·więkironiczny,ukuwszyepitetDperfidnyAlbionn,stosowanypotemzupo-
dobaniemprzezpropagandęnazistowską.
TakotopodstawoweokreśleniageograficznedotycząceBrytaniizostałyukształtowa-
nedziękiGrekomiRzymianom.ZichkulturąrozpowszechniłysięwcałejEuropie,azczasem
wcałymświecie.
