Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
BRITANNIAANTIQUA
Niepokrywająkilówswychstatkówsosnąaniklonem,aniniewyginajączółenzjodły,jaktojestwe
zwyczaju,lecz-rzeczzadziwiająca-budująswestatkizeskórrazemzszytych,inatakimstatkuze
skóryczęstoprzemierzająrozległemorze
6
.
Cyna,przywożonazodległejinieznanejkrainy,spowodowała,żerejontenzaczął
byćokreślanyprzezGrekówjakoWyspyCynowe(NćsoiKassiterides).Pierwszyrazużył
tejnazwyojciechistoriografii,Herodot,żyjącywVw.p.n.e.WIIIksiędzejegoDziejów(His-
toriesapodeixis)znajdujemyinformacjęoWyspachCynowych:
OkrańcachzaśEuropynazachódnieumiemnicpewnegopowiedzieć.Anibowiemosobiścienie
przypuszczałem,żebybarbarzyńcynazywaliEridanemjakąśrzekę,uchodzącądoMorzaPółnocnego,
skądjakwieśćniesie,bursztynpochodzi,aniteżniewiemoistnieniuwyspKasyteryd,skąddonas
cynaprzybywa[...]choćusilniesięotostarałem,niemogęsiędowiedziećodżadnegonaocznego
świadka,czypozaEuropąnapółnocistniejemorze.Wkażdymraziezkrańcaziemiprzybywadonas
cynaibursztyn
7
.
Wchwili,gdyHerodotpisałtesłowa,cynadocieraładoGrecjiodponadtysiącajuż
lat.To,żeojciechistoriografii,wyjątkowodociekliwywbadaniuz
·ródełswychinformacji,nie
mógłsiędowiedzieć,skądjąprzywożą,świadczyonadwyrazskutecznymprzestrzeganiu
tajemnicyhandlowejprzezOstrymnidów,TartezyjczykówiostatecznieKartagińczyków.Wie-
my,żeKartagińczycydbalirównieżoto,byzniechęcaćdowypływanianaAtlantyktychżeg-
larzy,którzymoglibyewentualniezmylićczuwająceprzySłupachHerkulesastatkikar-
tagińskieipopłynąćpocynę,omijającpośredników.Wtymcelurozsiewanonaderprzesa-
dzonewieścioniebezpieczeństwachczekającychtamnaśmiałków.Fragmentytakiejoczywis-
tejpropagandyodnajdziemywewzmiankowanymjużperiplusie:
Niewiejątupomyślnewiatryaninajmniejszypowiewniesprzyjałodziom.[...]Powietrzespowija
nieprzeniknionamgłajakbypłaszczem,chmurywiszązawszenadotchłanią,przezcałydzieńzalega
gęstamgła[...]tuiówdzierozlewasiętylkopłytkawoda,ledwieprzykrywającapiaseknadnie,mnó-
stwowodorostówpokrywatęotchłań,azamulenieutrudniażeglugę,doczegoprzyczyniająsięjeszcze
swobodniepływającepotwory;strachprzednimizniechęcadotychwód.Potwierdzenietegoznajdu-
jemywstarychrocznikachpunickich
8
.
Wzmiankaokronikachpunickich,czylifenickich(Kartaginatonajsilniejszewówczas
państwofenickie),wyjaśnia,ktobyłzainteresowanywrozpowszechnianiuwieściotrudnoś-
ciachżeglugikumiejscom,wktórychmożnabyłokupićcynę.Znamynawetzperiplusajedne-
gozżeglarzyfenickich,bezpośredniorozsiewającegoteinformacje.ByłnimniejakiHimilkon
(Himilko),któregonazwiskoprzytaczawtymkontekścieAvienus.SamymKartagińczykom,
podobniejakwcześniejTartezyjczykom,anibrakwiatru,anipanującenaAtlantykumgły,ani
nawetpotworywżegludzepokornwalijskączyostrymnickącynęjakośnieprzeszkadzały.
InnymciekawymelementemdziełaHerodotajestpojawieniesiętamrzekiEridan,
czyliRenu.DługoteżdlastarożytnychGrekówiRzymianwłaśnieujścieRenustanowiło
głównypunktodniesienia,przyktórymlokalizowanonieznanąbliżejwyspęijejbudzących
lękmieszkańców:
Gdziepłynąckuzachodowi
faleRenudomorzawpadają-
strasznezastępyBrytonów
dziedzinamiswymiwładają
9
.
