Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BritanniaRomana
49
puliAulusDydiuszGallus(52-57)zaledwiezdołałutrzymaćrzymskistanposiadania.Impe-
riumtymczasemdomagałosięposzerzeniaswychgranicwBrytanii.NowynamiestnikVera-
niusNepos(57-59)obiecałNeronowi,żew2latapodbijecałąwyspęizaprowadziwBrytanii
porządek,aleprawiedokładniewdrugąrocznicętejobietnicynaglezmarł,niepotrafiwszy
pokonaćustawiczniebuntującychsięSylurów.
Sytuacjęopanowałdopiero,choćzdużymwysiłkiem,SwetoniuszPaulinus.Postano-
wiłnajpierwrozprawićsięzSylurami,którzynietylkoprzeciwstawialiRzymowiustawiczną
partyzantkę,aleskupiwszyswesiłynatereniezachodniejBrytaniistaralisięodbudowaćzbu-
rzonąprzezRzymianstrukturędruidyzmu.NawyspieMona(dziśAnglesey),oddzielonejod
Brytaniiwąskącieśniną,powstałocośnakształtduchowejstolicyBrytonów.Swetoniuszprzy-
byłtuzeswąarmiąizałożyłnieopodal,uujściarzekiDeedoMorzaIrlandzkiego,silnygar-
nizon.Równocześnieprzygotowywałdesantzapomocąogromnejliczbypłaskodennychłodzi
okonstrukcjizapożyczonejodCeltów,prawdopodobniewtypieznanychnamjużcurrucos.
Desantnastąpiłzkońcem61r.SzturmwyspyzakończyłsięwymordowaniemprzezRzymian
wszystkichpojmanych.Ściętotakżedruidów,chcącraznazawszepozbawićBrytówichdu-
chowychprzywódców.Tacytpozostawiłdramatycznyopistegowydarzenia:
Uwybrzeżastałygęstorzędyuzbrojonychmężów,podczasgdykobiety,ubranejakFuriewczarne
suknie,biegałymiędzywojownikamizrozwianymiwłosamiipochodniamiwrękach.Druidzizbici
wkołoskładaliofiaryswymbogom,wznoszącręcekuniebiosomirzucającstraszliweklątwyna
najez
·dz
·ców.Żołnierzeprzerażeniniezwykłościątegowidokustanęlijakwryci[...].Dopieroponagle-
niadowódcówiwzajemnepodtrzymywaniesięnaduchu,byniebaćsiętegooddziałukobiet
ifanatyków,spowodowały,żeniosącsweznakibojowerunęlinastojącychnaprzeciwko[...].Potem
wziętozwyciężonychpodstraż,azadniaścięto
17
.
NiebyłodanedokończyćSwetoniuszowipacyfikacjicałejMony,gdyżnaspienionym
koniupojawiłsięposłaniec,donoszącyonowymzarzewiubuntuwśródIcenów.Powstanie
wybuchłowskuteknieroztropnościDecianusaCatusa,likwidatoracesarskiego,który,tużpo
śmiercikrólaIcenówPrasutagusa,postanowiłprzejąćjegomająteknarzeczImperium.Zła-
małtymsamymukładdającyIcenomwzględnąautonomięjakosojusznikomRzymu.Ponad-
to,Decianusdopuściłdozłupieniapałacukrólewskiego.Podczasrabunkuzostałyzgwałcone
dwiecórkikrólewskie.DotkniętatymdożywegożonaPrasutagusa,Boudika,wezwałaswój
naróddopowstania.
Odzewokazałsięnatychmiastowy,dużabowiemczęśćIcenów,zwłaszczaarystokra-
cji,byłazapożyczonaurzymskichlichwiarzyiobawiałasię,iżDecianusprzystąpidozaj-
mowaniaichmajątków.NajwiększesumypożyczałBrytonomsławnyfilozofSeneka.Ten
zjednakowymzapałemgłosiłzarównoszczytneetyczneideały,jakibezlitośnieściągałna-
leżnościswychnietylkobrytońskichdłużników.KrólowaBoudikazgromadziłaarmięliczącą
ok.80tys.ludzi-wojownikówitaboryzichrodzinami-zktóryminajechałanajpierwna
Camulodunum,którezostałospalone,anastępnieskierowałasięnaLondyn.Swetoniusz,
wyruszającnaodsieczLondynu,dałtymsamymTacytowisposobnośćdopierwszego
15
CorneliiTacitiOpera.Annalium,exrecensioneI.A.Ernesti,t.XII,Lipsiae1801,s.670-671.
16
DioCassius,Fragments,90,cyt.za:Ch.W.Ch.Oman,EnglandBeforetheNormanConquest,BeingaHistoryofthe
Celtic,RomanandAnglo-SaxonPeriodDowntotheYearAD1066,London1929,s.71.
17
Tłum.R.LipońskawgCorneliiTacitiOpera,t.XIV
,s.869-870.
