Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sztukaiarchitekturaanglosaska
73
Najazdywikingówjużw2poł.IXw.wykluczyływNorthumbriinadłużejbudowę
wyrafinowanychestetyczniekościołów.Myślanoraczejotym,jakjeprzekształcićwlokalne
twierdze.Niemiałyoneszansprzydużychnajazdach,alenamałeoddziaływikingów,nę-
kająceposzczególnemiejscowości,kościółzbasztąobronnąniekiedywystarczał.WXstu-
leciupojawiłysięzatemwniektórychmiejscowościachniewielkiekościołyzgrubymimurami
iokrągłymiwieżamiobronnymi.TakicharaktermakościółekwHaddiscoeThorpewNor-
folk.Osamotniony,stojącynieopodalwybrzeżamorskiegokościółekwBradwell-on-Seanie
maobronnejwieży,alewyjątkowogrubemuryimałeokienkanawysokościkilkumetrów
świadczą,żewchwilizagrożeniapełniłrolęrefugiumdlamiejscowejludności.Naodrzwiach
tychkościółkówwprzeszłościrozpiętoniejednąskóręzdartązwikinga,któregoudałosię
złapać.Tenokrutny,aledośćpowszechnyzwyczajstosowano,ilekroćmiejscowemufyrdowi
udałosięuporaćzjakąśmniejszągrupąwikińskichrabusiów.Niebyłatojedynaforma
upiększaniatychnadwyrazskromnychświątyń.Gdyprzychodziłdłuższyczaspokoju,sta-
ranosięozdabiaćmurykościołów,szczególnieichwież,m.in.przezpodkreślaniezwłaszcza
drzwiiokiencharakterystycznymDlamowaniemn,tj.lekkowystającymiprzezlicomuru
obramieniamiczyopaskami(quoining).Wokółkościołówlubnaplacachpublicznychwzno-
szonokrzyżenaostrosłupowychstipes,zapożyczonychzapewnezzastanejtudawnejtrady-
cjiceltyckiej.
Wykopaliskaniepozwalająnazrekonstruowaniegórnychczęściprostychwiejskich
chat.Jednakże,opierającsięnadotychczasowychustaleniach,możnaodtworzyćdośćdo-
kładnieichdolnączęść,zwyklewpuszczanąwziemięnagłębokość-zależnieodwielkości
budynku-ok.1,4-2,4m.Chatataka,określanawspółcześniejakosunken-floorhut,miała
zazwyczajdwuspadowydach,opadającydosamejziemi.Jejszczytywypełniałytrójkątne
ścianywykonanezprostychbeleklubdesek,znieskomplikowanymidrzwiami.Chatyte
byłypozbawioneokien.
Zarównomieszkańcybogategohallu,jakiskromnejchatywiejskiejposługiwalisię
różnorodnymisprzętami,awśródnichcharakterystycznymicebrami,wykonanymizklepek.
Ichdrewnianeczęściniezachowałysię,aleszczęśliwieprzetrwałymetaloweobręcze,wtym
górneznosidłemizkilkomacharakterystycznymitrójkątnymiwypustkamibiegnącymiwdół.
Podobnykubełzok.600r.odnalezionowMucking.Zwieńczeniaztrójkątnymiwypustkami
miałyteżinnenaczynia,wtymoryginalnekubkidopicia,wkształciekulizdrewna(!),
wydrążonejwśrodku.Zjednejtylkostronykulamiałaszerszyotwór,otoczonyowymDkoł-
nierzemnmetalowym.Identycznemetaloweobramowaniamiałyrogidopicia(drinking
horns).Wrezydencjachkrólewskichiarystokratycznychwcześniepojawiłysięgrubepuchary
szklane,zdośćprostymiozdobamiwpostaciDdoklejanychnnagorąconapowierzchnina-
czyniaDsopliniDłezn,zwanychwpolskiejterminologiibrodawkami.Częstoimportowanoje
zkontynentu,alewiemy,żepotrafionojewyrabiaćnamiejscu,m.in.wFavershamwhrab-
stwieKent.
Opróczszklarstwarozwijałysięinnedziedzinyrzemiosłaartystycznego.W1939r.
archeolodzynatrafilinaznakomiciezachowanygróbkrólewskiwSuttonHoo,nadrzeką
Deben,nieopodalWoodbridge,zawierającyprawdopodobnieszczątkisaksońskiegokróla
21
Ibid.,s.205-206.
