Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
76
DZIEDZICTWOARTURAIHENGESTA
DoprzekładudziełaOrozjuszakról-zdającsobiesprawę,żezawartatamwiedza
geograficznadomagasięuzupełnień-kazałwprowadzićuzyskaneinformacje,m.in.odżeg-
larzyipodróżującychpoEuropiekupców.ByłwśródnichWulfstan,zresztąjednazwielu
postaciotymimieniuwdawnejAnglii.Wulfstan,którydotarłdowybrzeżyMorzaBałtyckie-
gowpobliżudzisiejszegoElbląga,wymieniaistniejącetamniegdyśmiastoTruso,coznalazło
sięwuzupełnionymdzieleOrozjusza.Drugifragmentdotyczypołudniowychobrzeżyziem
polskichirozpoczynasięodsłów:DnawschódzaśodziemiMorawianjestkrajwiślańskin.
Niestety,niepadajeszczenazwaPolska,gdyżdziałosiętonaponad60latprzedchrztem
MieszkaI.
DonajważniejszychprzedsięwzięćadministracyjnychAlfredanależałabudowalicz-
nychgrodów,takrozlokowanychnaterytoriumkraju,żeichobwarowaniauniemożliwiały
swobodnąpenetracjęterenuprzezwikingów.Zajegopanowanianastąpiłateżstabilizacja
hrabstw,istniejącychifunkcjonującychwsposóbdośćsłabyiwcześniej,aleniewszędzie.
Odtądangielskiehrabstwo-shire(staroang.scire),stajesiętrwałymelementemadministra-
cyjnegoporządkukraju.Odpowiedniąrangęzyskujeurzędnikzawiadującyhrabstwem
zramieniakróla,szeryf(sciregerefa,wnowszejpisownisheriff).Nadwiększymiterytoriami
władzęsprawujeealdorman,któryjestrównieżdowódcąlokalnegolubkrajowegofyrdu,czyli
pospolitegoruszeniaterenu,jakimzawiaduje.Tytułealdormanazanikniejednakwciągustu-
leciapopanowaniuAlfreda,wypartyprzezduńskiodpowiednikearl.Porazpierwszytytuł
earlapojawiasięjakookreślenierycerzadrużynykrólewskiejwpoemacieBitwapodBrunan-
burhz937r.WojownikówitowarzyszykrólewskichwpoczątkachpaństwowościAngliiokreś-
lanomianemgeneat.ZaczasówAlfredarycerza,azarazempanaziemskiegonazywano
thegn.Szybkojednakzacznierobićkarieręsłowokniht,oznaczającepoczątkowoparobka
lubmłodegochłopca.Krótkoprzednajazdemnormańskimkniht(póz
·niejknight)wyprze
thegna,choćprzezpewienczaswXIw.obapojęciafunkcjonowałyrównolegle.Oreformach
wwojskuiflociepiszemywinnymmiejscu.
Alfredmiałwyjątkowoudanepotomstwo.Przezprawiestuleciejegosynowieiwnu-
kowiezpowodzeniemrządziliAnglią.NajlepiejzapisalisięjegosynEdwardStarszy(pano-
wał899-924),któryodzyskałwielezziemzagarniętychwcześniejprzezwikingów,orazwnuk
Ethelstan(924-940),jedynywhistoriiwładcaAngliiużywającytytułucesarza-imperatora
(tylkokrólowaWiktoriauzyskałapotemtentytuł,alewodniesieniudoskolonizowanychIn-
dii,niezaśAngliiczyWielkiejBrytanii).Następnie,mimokonfliktównatlebenedyktyńskiej
reformyklasztorów,zainicjowanejwkontynentalnymCluny,aktórejsprzeciwiałasięznaczna
częśćduchowieństwaangielskiego,dobrybyłdlaAngliiokresrządówEdgaraSpokojnego
(959-975).DonajsłabszychwładcówtegookresunależałniewątpliwieEdwinPiękny(955-
-959),nieodpowiedzialnyikochliwymłokos,któryzasłynąłtym,żeprzerwałpokoronacyjną
audiencjęposłów,byoddaćsięwpobliskiejalkowieuciechomcielesnymzeswąnarzeczoną
ijejmatkąrównocześnie!OpatDunstanibiskupKinesige,byniespowodowaćkonfliktu
dyplomatycznego,doprowadzilikróladosalitronowejsiłą.Zemściłsię,skazującDunstana
nabanicję.InnymnieudacznikiembyłEthelredIIBezradny,doktóregotchórzostwawobec
wikingówjeszczewrócimy.Gdyzmarł,jedenzkronikarzyzłośliwiezauważył,iżbyłatonaj-
lepszarzecz,jakąuczyniłdlaAnglii.Iwestchnąłzżalem:Dszkoda,żetakpóz
·non.
