Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wydajesię,żezrażonysporamiteologicznymiirozłamemwśród
kalwinówRejpowoliwycofywałsięzżyciawspólnotyinie
odprowadzałsumministromprotestanckim,jakniegdyśniepłacił
dziesięcin.PatronowałnatomiastzałożeniudrukarniMacieja
WirzbiętywKrakowie,wktórejtłoczyłpismanietylkoonsam,ale
takżezbórmałopolski,począwszyodpołowylatpięćdziesiątych.
Zgodniezobyczajemepokitoautorzyponosilikosztypublikacji.
PanzOkszy–człowiekmajętny–nieżałowałśrodkównawydanie
swoichdzieł,miałybowiemprzekazywaćnowąnaukę.Rejowi
przyświecałopragnienie,abypokazać,jakżyćmądrze,cnotliwie
idobrze,aponieważsamczułsięnasiłach,bynauczaćinnych,stał
sięświeckimkaznodzieją.
Dodaćtutrzeba,żejednoznacznerozpoznanieoblicza
wyznaniowegopisarzawpoczątkowejfazietwórczościjest
utrudnione.ZażyciaZygmuntaIStaregoniechętniejeszcze
spoglądanonanowinkireligijne.Argumenty,któreprzemawiać
majązaprzynależnościądookreślonegoKościoła,takżebywają
zwodnicze,np.protestancidośćdługozachowywaliniektóre
zwyczajeKościołakatolickiego(m.in.egzorcyzmyprzychrzcie,
podnoszeniechlebaiwinawczasieWieczerzyśw.,szatykościelne,
ołtarzezwizerunkamiświętych)[15].
Wlatach1563–1564Rejkorespondowałzbyłymmistrzem
krzyżackimAlbrechtemHohenzollernem.Pruskiksiążębył
przychylnienastawionydoKościołareformowanego.Ztego
powoduKupieczostałwydrukowanywznajdującymsiępodjego
rządamiKrólewcu,wktórymstudiowałtakżejedenzsynówpisarza,
prawdopodobnieAndrzej.
ProblembiografiiReja.ZŻywotaisprawpoćciwegoszlachcica
polskiegoMikołajaReja(utworudołączonegodoostatniegodzieła
Reja–Źwierciadła)podpisanegoprzezAndrzejaTrzecieskiego
dowiadujemysię,żeOkszyc„nażadnympiśmieswym[...]się
podpisać[...]niechciał”.Rzeczywiście,autornieujawniłsię
wKupcuiŻywocieJózefa,alewieleutworówogłosiłpod
pseudonimami(np.Krótkąrozprawęjako„AmbrożyKorczbok
Rożek”,PrzemowękrótkązeŹwierciadłapodpisał„Andrych
dworzanin,twójdobrytowarzysz”).Wdziełachnajwiększych:
Postylli,Źwierzyńcu,WizerunkuiŹwierciadle,niesposób
przeoczyć,ktojestichtwórcą,choćnakartachtytułowychbrakuje
nazwiskaautora.Wskazujągoportretydrzeworytoweiwiersze
