Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
będąnici”),zdrobnieńizgrubień(„miejsięteżczasemdokoniczka,
dozbroiczki”)iwulgaryzmów,śmiałychmetaforipomysłowych
porównań(„nieumieinaczejmówić,jednojakobymurogatekijce
zgębypirzchały”).Rejironizuje,wygłaszapoglądyzrzekomą
powagąiparodiujesposóbwyrażaniasięisłownictwo
wykpiwanych,jaknp.księżowskiekazaniewKrótkiejrozprawie.
Kreślącobrazgłupcaidemaskującłotra,Rejwykpiwasłabości
iwskazujeludzkieprzywary,przyczymnajistotniejszymi
czynnikamikomizmusąprzerostiprzesada.Przezośmieszenie
pisarzdokonujezarazemdegradacjipostaci,atomabyćprzestrogą
dlaczytelnika,którywtensposóbprzekonasięoefektachzłego
postępowania.GromkiśmiechReja,któryrozbrzmiewa
wFiglikach,matakżeinneznaczenie.Żartyceniłonjakoczynnik
życiazbiorowego,uważałjewręczzaterapeutyczne,uważając,
żenadmiernapowagaismuteksąszkodliwedlazdrowia.
WkończącymApoftegmatawierszupt.Zamknieniedodobrych
towarzyszówdoszedłdowniosku:
Bokrotofilakażda,skądkolwiekprzypadnie,
Zafrasowanesercerozweselisnadnie,
Abowiemkażdyfrasunkiciału,iduszy
Barzoszkodzi,asmętnyduchikościsuszy.
Rejiretoryka.Rejjestpisarzemspecyficznym,odznaczasię
swoistymstylemijęzykiem,aleniejestartystą
prymitywnym[46].Wszczególnysposóboddziałujenajegotwórczość
takżeretoryka,boczęśćprozyorganizujeonwedługjejzasad.
Wskazująnatozjawiskarytmicznewystępującezwłaszcza
wPostylliiŻywocieczłowiekapoczciwego,chociażautor
wielokrotnienaichkartachodżegnywałsięod„farbowanych
acukrowanychsłówek”[47].Jegoniechęćwynikałazkilkupowodów.
ZaErazmemzRotterdamuuważał,żewartościmoralne
sąważniejszeniżestetyczne[48],zgodniezetykąprotestanckąsądził,
żeczłowiekprosty,tj.nienauczony„wykrętnejmowy”,może
wykładaćoprawdachwiary,wstrętbudziływnimrównież
„cukrowanesłówka”pogardzanychprzezeńprawników.Dodać
trzeba,żepróczwyjątków,niepociągałagoliteraturaklasyczna,
owaCirces,co„ludziomgłowyodmieniała”,iwtejmierzewydaje
siębyćspadkobiercąideiśw.Hieronimachristianus
