Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
igodności,wczwartym,najbardziejróżnorodnym–pouczenia
iporady,obrazkizżycia,bajkizwierzęceikonstrukcje
emblematyczne.Przypowieściprzypadłe,późniejdrukowanejako
Figliki,toponaddwieściesamodzielnych,żartobliwych,
satyrycznych,nierzadkoniewybrednychepigramów.
WizerunkjestnajobszerniejszympoematempolskimXVIw.,
dziękiktóremuustaliłsięprymattrzynastozgłoskowcawepice
wierszowanej.UtwórjestprzeróbkąłacińskiegopoematuZodiacus
vitae(Zodiakżycia)autorstwawłoskiegohumanistyPieraAngela
ManzollegodelaStellatazwanegoPalingeniusem(Palingeniuszem).
Autortenanalizowałproblemyetykiireligiizperspektywy
racjonalizmu,pozostającwopozycjidonauczaniakościelnego.
Tłumacząciprzerabiającutwórposwojemu,Rejzagubiłgłębię
filozoficznąoryginału,zachowałjednakwielespostrzeżeń
dotyczącychwyborudrogiżyciowejiproblemówmoralnych
człowieka.SwoimzwyczajemwzbogaciłnatomiastWizerunk
opolskierealia,dołożyłwykładdotyczącywzorcówziemiańskich
orazpożytkówiurokówpłynącychzgospodarowanianawsi.
Rokprzedśmierciąwychodzidziełożyciapisarza
–Źwierciadło,wktórymwyłożyłonideologięszlachty
ziemiańskiej.Utwórskładasięzsiedmiuczęściwróżnymstopniu
powiązanychzesobą,pisanychproząiwierszem,ijestpomyślany
jakowielkiekompendiumencyklopedyczne,zbióranegdot,
opowieści,wierszy,radizaleceń.Adresatemdziełajestszlachcic
ziemianin,któregoautorpoucza,jakmażyć.Nauczateż
wsprawachpolityki,religii,etyki,udzielaporadgospodarskich
idomowych,główniejednakzachęcadocnotliwego,„poczciwego”
życia.
NajobszerniejszączęśćŹwierciadłastanowiŻywotczłowieka
poczciwego,składającysięztrzechksiąg.PrzedstawiłwnimRej
ideałszlachcicaziemianina,któregożycieukazujewdwóch
porządkach:odnarodzinpoprzezwiekdojrzałydostarościoraz
częściowowedlepórroku.WinnychczęściachŹwierciadła
(główniewPrzemowiekrótkiej)zająłsięzagadnieniami
politycznymi.Oceniająckondycjępaństwaijegoinstytucji,
przeprowadziłanalizęwadszlacheckich,upatrującmożliwości
uzdrowieniakrajuispołeczeństwawodnowiemoralnejobywateli.
WierszowaneApoftegmatasązbioremdrobniejszychutworów
isentencji.
