Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NajstarszekulturyBrytanii
19
nastegostulecia,dryfująckucentrumświata,Wyspytetworząprawdziwąforpocztęcywili-
zacji,ląddoskonały,awswoimczasieomallegendarnyn
1
.
NimjednakwyruszyływświatokrętyWalteraRaleighaiJamesaCooka,todoBry-
tanii,poczynającodczasówprehistorycznych,przybywalikoloniścizzewnątrz.Powytwo-
rzeniusięprzegrodymorskiejmiędzyEuropąaBrytanią,przezjakiśczasistniałojeszcze
połączeniezPółwyspemSkandynawskim.Zapewniałjeogromnylądolód,którymprawdo-
podobnieprzybyłtuzterenuDaniiludkulturymaglemoskiej.Określamyjątak,gdyżzwią-
zanezniąznaleziskaarcheologicznezterenuSeamarwhrabstwieYork,naobrzeżach
dawnego,nieistniejącegodziśjezioraPickering,awpobliżumiejscowościotejnazwie,przy-
pominająpodobne,alewcześniejsze,zMaglemosewDanii.Idącichśladami,możnaprze-
śledzićrozprzestrzenianiesiękulturymaglemoskiejwróżnychmiejscachhrabstwNorfolk,
HertfordiBerk.
Zpołudnia,byćmożewostatnichchwilachpołączenialądowego,amożeprzezist-
niejącetuprzezdłuższyczasprzestrzenie,przypominająceflorydzkiebagna(Everglades),
jeszczeniebędącemorzem,alejużniestałymlądem,dotarłydoBrytaniiwpływykultury
tardenoskiej,zwanejtakodznaleziskwefrancuskiejmiejscowościFe
‘re-en-Tardenois.
Kontynuacjekulturmaglemoskiejitardenoskiejwokresienastępnym,przypuszczal-
nieok.5500-4800latp.n.e.,wykazujątendencjedowzajemnegoprzenikaniasię.Prawie
wtymsamymczasierozwijasięnazachodnimwybrzeżuSzkocjikulturaobańska(Obanian
Culture),nazwanatakodwykopaliskprowadzonychwokolicachmiasteczkaOban
whrabstwieArgyll.JejodpowiednikiemwIrlandiibyłakulturalarneńska(LarnianCulture),
odmiastaLarnewhrabstwieAntrim.
Mniejwięcej4800-4500latp.n.e.obserwujemypoczątkikulturyneolitycznej,której
cechęszczególnąstanowiłowznoszenierozmaitychbudowli,zrazuziemnychizapewne
drewnianych,któresię,oczywiście,niezachowały,anastępniekamiennych.Najstarszymi
znanymibudowlami,wznoszonymiprzezprehistorycznegomieszkańcaBrytanii,byłyziemne
kopcegrobowelubkurhany,znanewarcheologiijakolongbarrows.Sąonezwykleszerokiena
kilkametrówidługienakilkadziesiąt.Znajdowanownichszkieletyludzkie,niekiedydo50
wjednymkopcu.Grobowcetegotypuulegałyzmianomkonstrukcyjnym,czegodowodem
pojawieniesiędodatkowejkomorypochówkowej,niegdyśzapewneoszalowanejdrewnianymi
belkami.Jeszczewyższestadiumrozwojulongbarrowsreprezentująkamiennekomorypo-
chówkowe,wtradycjijęzykówceltyckichokreślanejakocairn,carnlubcuirn,wEuropiezwa-
nepoprostugrobamimegalitycznymi.
Jednymznajbardziejimponującychgrobówmegalitycznychjestkopieczokrągłąko-
morągrobową,odnalezionynawyspieAngleseywWalii,wBrynn-Celli-Ddu.Podobnemoż-
naznalez
·ćwIrlandii.Większośćcairnsprzetrwałaepokę,zktórejsięwywodziły,czylineolit,
awepokachpóz
·niejszychnastępowałichrozwój,przejawiającysięm.in.wbogactwieozdób
wkamieniu,zwłaszczarytychwnimzygzakówispiral.Komoragrobowazostałapoprze-
dzonarodzajembramy,symbolizującejzapewneprzejścieczłowiekazeświatażywychdoświa-
tazmarłych.Ciałazmarłychbyłypalone,aprochychowanewurnach.Archeolodzyokreślają
tebudowlemianemgrobowcówprzechodnich(passagegraves).Około2000-700latp.n.e.
1
E.Wingfield-Stradford,TheHistoryofBritishCivilization,London1932,s.2.
