Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KulturaCeltów
27
żeBrytaniazawszebyłaojczyznąróżnorodnychtożsamości,ludówinarodów,cowostatnim
okresieponowniepodkreślaprzywrócenieparlamentówSzkocjiiWaliin.Dyskusjirozpoczętej
nałamachDAntiquitynbynajmniejtoniezakończyło,aodwrotnie,nadobrejąrozpętało.
WchwilipisaniatejksiążkitrwanadalprzeniesionadoInternetuidoodnoszącychsiędo
niejcoraztonowszychartykułówiksiążek
5
.
Błądtegotypupolemikpoleganatym,żewspółczesnepojęciaetnicznościinarodu
stosujesiędoczasówiludów,któretychpojęćnieznały.Dyskusjatajestzarazemdowodem,
jakdalekosiężnebywająkontrowersjenatematprzeszłości.Okazujesię,żewielkiedebaty
historyczne,takniekiedyunaskrytykowanezanadmierneskupianiesięnazaszłościachza-
miastnawspółczesności,niesątylkopolskąspecyfikąiżetocząjespołeczeństwawskazy-
waneunaszawzórracjonalnościichłodnegotraktowaniawłasnychdziejów.
JeślinachwilęprzyjąćzadobrąmonetępoglądyDceltosceptykówn,żeCeltowiebry-
tyjscynietworzylijednorodnejzbiorowościhistorycznej,tonarzucasiępytanie,jakwytwo-
rzyłasięichwspólnota,dostrzegalnagołymokiemnakażdejwystawieceltyckichwyrobów
artystycznych?Skądjednośćstyluichsztuki?Dlaczegoludytemówiłyjęzykamitejsamej
rodziny,któredodziścechująsięgłębokimipodobieństwami,anawetmająelementyiden-
tyczne?Czyzfaktu,żedruidzibrytyjscyodprawialisweegzekwiepoddrzewemjarzębiny,
akontynentalnipoddębami,możnawysnućwniosek,iżbyłytoinneludy?Wydajesię,że
skłóconychnaukowcówmożnapogodzićpoglądemwyrażonymprzedkilkudziesięciujeszcze
latyprzezirlandzkiegoceltologaProinsiasaMacCanę,który,niemającprzecieżdostępudo
badańDNA,twierdził,żewspólnotakulturowaCeltówniekonieczniemusiałamiećcharakter
etniczny.ZdaniemMacCany,dookreśleniatożsamościceltyckiejwystarczawspólnotakul-
tury,podobniejakwwypadkustarożytnychGreków,którzyrozumielistworzonezresztą
przezsiebiepojęcieetnosuniejakotożsamośćkrwi,lecztożsamośćjęzyka,religiiiobyczaju:
JednośćCeltówstarożytnychbyłaraczejjednościąkulturyniżrasy.Teludy,którebyłyznaneGrekom
iRzymianomjakoCeltowie,bezwątpieniawywodziłysięzróżnychetnicznychkorzeni,alewocenie
obserwatorówzzewnątrzmiaływystarczającowielewspólnychcechwjęzykuinazewnictwie,insty-
tucjachspołecznychipolitycznych,czyteżwogólnymsposobieżycia,byokreślaćjejakodostrzegal-
nieodrębnynaród
6
.
ZpewnościąokreślenieCeltówprzezMacCanęmianemnarodu(nation)jestprze-
sadą.Byłtoraczejkonglomeratnarodów,jeślisłowonaródwogólemożnaodnieśćdo
ówczesnychlicznychinaderwojowniczychplemion,awpóz
·niejszejfaziekrólestwceltyckich.
Nieuleganatomiastwątpliwości,żesłabościąCeltówbyłbrakjednorodnejstrukturypań-
4
M.Chapman,TheCelts.TheConstructionofaMyth,London-NewYork1992;J.D.Hill,CanWeRecognise
aDifferentEuropeanPast?AContrastiveArchaeologyofLaterPrehistoricSettlementsinSouthernEngland,DJournalofEuro-
peanArchaeologyn1993,nr1,s.57-75;N.Merriman,ValueandMotivationinPrehistory;theEvidencefor)CelticSpirit)[w:]
TheArchaeologyofContextualMeanings,ed.I.Hodder,Cambridge1987,s.111-116.
5
Najważniejszegłosywtejdyskusjizob.:J.V.S.Megaw,M.R.Megaw,AncientCeltsandModernEthnicity,DAnti-
quityn1996,nr267,s.175-181;krytykategoartykułu:S.James,Celts,PoliticsandMotivationinArchaeology,DAntiquityn
1998,nr275;odpowiedz
·:J.V.S.Megaw,M.R.Megaw,TheMechanismof(Celtic)Dreams?APartialResponsetoOurCritics,
DAntiquityn1998,nr276;zob.teżomówienieposzczególnychgłosówwdyskusjiwInternecie,CelticWebPages-celticpast.
txt.Zpozycjiksiążkowychnajważniejsząwydajesię,jakdotąd,S.Jamesa,TheAtlanticCelts.AncientPeople,orModern
Invention?,London1999.
6
P
.MacCana,CelticMythology,London-NewYork-Sydney-Toronto1975,s.11.
