Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
BRITANNIAANTIQUA
wiająsięozdobnemozaiki,przedstawiającescenymitologicznelubzaczerpniętezliteratury.
MozaikawwilliwBramdeanwHampshireilustrujepraceHeraklesa.WillawLowHamma
mozaikęzescenamizEneidyWergiliusza,willaodkopananieopodalLeicester-mozaikęze
scenamizOwidiusza.Wbudynkachpowstającychwschyłkowymokresiepanowaniarzym-
skiegoznajdująsięniekiedymozaikiłączącedawnątematykępogańskązchrześcijańską,np.
wEastCokrewSomerset.Niestety,romanizacjaczęścispołeczeństwabrytońskiegoutrud-
niała,aniekiedycałkowicieeliminowałarozwójrodzimejsztukiocechachceltyckich.
Większośćzabytkówarchitekturyisztukiokresupanowaniarzymskiegonosicechyśród-
ziemnomorskie.ArtystycznedziedzictwoCeltówiRzymianniewykazujeistotniejszychcech
zbliżenia.
Logicznajasnośćsztukiśródziemnomorskiejniepasowaładowybujałejwyobraz
·ni
celtyckiej.DGdybyBrytonzetknąłsięzklasycznąsztukągrecką,bizantyjskączyarabską,mo-
głobytoożywićjegoumysłnowymiideamilinearnychwzorów,alerzymskasztukaniemiała
niczegowtymrodzajudozaoferowania[...].ArtystycznaromanizacjaBrytaniijest[...]histo-
riąsmutną,niedlatego,żeRzymowinieudałosięnarzucićjejswychkanonów-udałosięto
ażnazbytdobrze-niedlatego,żeBrytaniibrakowałoartystycznychuzdolnień-bomiałaich
wystarczającodużo-aledlatego,żedążenianauczycielaiuczniabyłyrozbieżnen
19
.
ChoćBrytanianiestanowiarcheologicznegoeldoradosztukirzymskiej,pośródwielu
nieudolnychdziełmieszającychwpływyrzymskiezceltyckimi,jaknp.jedenznagrobków
odnalezionywpobliżuGloucesteriukazującyTrakaprzebijającegoleżącegonaziemiBry-
tona,pozostałotujednakwielewartościowychzabytków.Zaliczyćdonichnależym.in.
ekspresyjnąserięgłówimperatorówrzymskich,wtymKlaudiusza,zCamulodunum,iKon-
stantynaWielkiego,atakżekapitelświątynizCorinium(dziśCirencester)czywreszciefron-
tonświątyniSulMinerwypatronkiAquaSulis(dziśBath).Wtejostatniejmiejscowości
Rzymianiestworzylirodzajkurortuwokółciepłychz
·ródeł.Podziemneujęciawodnemożna
oglądaćjeszczeteraz.DoBath,podobniejakdowieluinnychmiastrzymskich,prowadziła
siećznakomitychdróg,brukowanychprzezlegiony.Niektórezodcinkówprzetrwałydodziś.
NajwiększymzabytkiemarchitekturyrzymskiejwBrytaniijestoczywiściesławnyMur
Hadriana,któregobudowęzainicjowałcesarzotymimieniu,wizytującyswąbrytońskąpro-
wincjęw120r.Murzacząłpowstawaćwkrótcepotejwizycie,wceluzabezpieczeniaBrytanii
przedinfiltracjąwciążniepodbitychplemionpółnocnejBrytanii.Łączyonzachodniewy-
brzeżeBrytaniizewschodnim,międzydzisiejszymNewcastleuujściarzekiTyneaSolway
FirthniecopozaówczesnymLuguvallum(dziśCarlisle).Długośćmuruwynosi123km.
Wbrewnazwieniejesttoprostymurobronny,leczrozwiniętysystemfortyfikacji.Wymiary
murusąróżnenaróżnychodcinkach.Jegogrubośćwynosiod3,6do4,5m.Grubość
upodstawwahasięod3do6m.Cojednąrzymskąmilę,czyli1481,5m,murmiałstrażnicę,
rodzajmałegofortumieszczącego35żołnierzy.Międzydwiemastrażnicamibyły2wieże
obronno-strzelnicze.Cokilkamil,zależnieodkonfiguracjiterenu,znajdowałsięsilniejszy
garnizon.Murodstronypółnocnejzabezpieczałrówgłębokiprzeciętnienaok.5,5miszeroki
na9m.Odstronypołudniowejmurubiegładroga,zapewnesłużącakomunikacjiwojskowej
izaopatrzeniuarmiistrzegącejfortyfikacji.
RzymianiedługonierezygnowalizposzerzeniaswegoImperium,czegowyrazem
byłapróbawzniesieniapodobnegomuru,wysuniętegojeszczebardziejnapółnoc.W143r.
gubernatorBrytanii,LolliusUrbicus,zapoczątkowałbudowęfortyfikacji,któraodpanujące-
