Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
80
DZIEDZICTWOARTURAIHENGESTA
bronią.Kilkukolejnychwładcówangielskichpotrafiłoutrzymaćżywiołwikińskiwszachu.
DopieroEthelredII,panującyprawie37lat,podszytytchórzem,opłacającsięiniepodej-
mującwalki,zachęciłichdoponownychpróbpustoszeniaAnglii.Toztegookresupochodzi
jedenznajwartościowszychzabytkówepickiejpoezjiangielskiej.BohaterskidowódcaEthel-
redaII,ealdormanEssexuByrhtnoth,wbrewpolitycekrólewskiej,odmówiłzapłaceniaokupu
wikingomipodjąłznimirozpaczliwąwalkę,dysponującwojskiempozbawionymwsparcia
głównejarmiikrólewskiejiginącostateczniepodMaldon(991).Anonimowyepos,poświę-
conybitwiepodMaldon,zachowałsięzaledwiewefragmencieliczącym325linii.
WikingomudałosięwkońcuprzegnaćEthelreda,któryw1013r.schroniłsię
wNormandii,skądpokrótkimczasiezdecydowałsięwrócićdoAngliiipodjąćwalkę
wtowarzystwieswegonieporównaniedzielniejszegosynaEdmunda,zwanegozpowodunie-
ustępliwościwbojuŻelaznobokim.W1016r.EthelredIIBezradnyzmarł.Edmundpodjął
wcaleskutecznąwalkęznawałąwikińską.MimozdradypodAshdownealdormanaEadryka
Streony,zięciaEthelredaII,EdmundzdołałwynegocjowaćzkrólemDaniiKanutemwAlney
w1016r.rodzajkompromisu,wwynikuktóregoAngliazostałapodzielonanaczęśćduńską
iangielską.Niewiemy,jakpotoczyłybysięlosytegoukładu,czynp.powstałybynaterenie
Angliidwatrwałeiniezależnepaństwa,skandynawskieiangielskie,ponieważwyczerpany
iporanionyEdmundniezdołałdopilnowaćwcieleniagowżycie,umierającwoboziewoj-
skowym30listopada1016r.Niemającjużprzeciwnika,KanutzagarnąłcałaAnglię,bez
trudutłumiąckilkaniewielkichpowstań.Zapoczątkowałtymsamympanowanieswej
krótkotrwałejdynastii,liczącejwrazznimzaledwie3kolejnychmonarchów:KanutaWielkie-
go(CanutetheGreat;panował1016-35),HaroldaZajęczostopego(HaroldHarefoot;1035-
-40)iKanutaTwardego(Hardecanute;1040-42).
EpokapanowaniawikingównadczęściąAnglii,Danelaw,inadcałymkrajem
wokresieuniianglo-duńskiej,pozostawiławażnenastępstwakulturowe,częstoniedocenia-
neprzezhistoryków.WprowadzającnaterytoriumBrytaniiswąkulturę,coprawdapobar-
barzyńskuibrutalnie,wikingowieprzerwaliwyraz
·niezarysowującąsiętendencjękultury
angielskiejdoizolacji.JeszczewczasachAlfredaWielkiegoAnglicypodwpływemwikingów
musieliprzypomniećsobiedawneumiejętnościżeglarskie,dziękiktórymprzedkilkustulecia-
miprzybylinawyspę.Alfred,byskutecznieprzeciwstawićsięflociewikińskiej,nakazałbu-
dowaniesławnychstatkówpościgowych,liczbowowprawdzieniebędącychwstaniepokonać
wikingów,aledziękinimuprawianorodzajwcaleskutecznejpartyzantkimorskiej.Następcy
Alfredarozbudowaliflotędostanu,wktórymprzezkilkadziesiątlatmogłaskutecznie
blokowaćekspansjęwikingów.Cowięcej,wielkaflotaangielskautrzymałasięnawetzapa-
nowanianieudolnegoEthelredaII,tyleżetennieumiałjejnależyciewykorzystać.Podpa-
nowaniemKanutaWielkiegowłaśniewspólnaflotaanglo-duńskapozwoliłananiebywałe
przyspieszeniewrozwojuhandluidobrobytumiast.Statkihandloweniepotrzebowałysię
odtądobawiaćgroz
·nychdługichłodzi.Ponadto,znakazukrólewskiegołodzieteczuwały,by
nakupcównienapadaliczytopiraciwalijscy,czyirlandzcy,atakżeniepodporządkowani
nikomumaruderzywikińscy,którychnigdynatychwodachniebrakowało.
NajmniejznanązasługąwikingówwAngliijestrozwójrolnictwa.WKroniceanglosa-
skiejczytamypodrokiem876(wrzeczywistości875),żejedenzpierwszychkrólówYorku,
znanynamjużHalfden,DnadzielałziemięNorthumbrii,ajegoludziezajęlisięorkąn
25
.
Za-
jęciesiępracąnaroli,zamiastgrabieżą,byłoniemałymprzełomemwżyciuwikingów.Nie
