Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
językauczuciowegoipotocznegosłownictwa[51].Wykazywał
zarazemupodobaniedoszczegółuorazwrażliwośćnadetale,
odktórychodwykłczytelnikwspółczesny.
PolszczyznaRejaodzwierciedlaówczesnyjęzykmówiony,stąd
upodobaniepisarzadowyrażeńpotocznych,przysłówipowiedzeń,
używaniawulgaryzmów,frazeologiiśrodowiskowej.Okszycpisał
osprawachuniwersalnych,mającprzedoczymaswójstaniwłasne
doświadczenia.Odwoływałsięzarazemdożyciacodziennego
czytelników,dlategowielukwestiinieobjaśniał,uważałbowiem
pewnerzeczyipostępowaniezaoczywiste.Tospowodowało,
żechętniebyłczytanyprzezwspółczesnych,którzyżylitymi
samymisprawamiiużywalitegosamegojęzyka,chwytaliwlot
aluzjeirozumielikrążącepowiedzenia.Tozarazemsprawia,żedziś
Rejniejestjużczytywany,wrazzkolejnymipokoleniamiznikał
bowiemszlacheckiświat,którytakdobrzeznałipojmowałpisarz
zNagłowic.Reja,typowegoprzedstawicielaswegoczasu,pociągało
to,cotrwałeiniezmienne.Nielubiłrzeczyprzeznaczonychtylko
dojednorazowegoużytku.Stądniecokonserwatywnepodejście
domodyinowinek,upodobaniedożyciawsposóbtradycyjny,
odwoływaniesiędodawnychwzorówiwagaautorytetuprzeszłości,
czemudałwyraznakartachnajwiększychdzieł.
Brakiakademickiejwiedzy,klasycznegowykształcenia
inieznajomośćteorii,zwłaszczazzakresupoetykiistylistyki,
wynagradzajęzykReja:jędrnyidosadny,polszczyznabarwna,
żywiołowaioryginalna.Wyróżniająsentencjonalizm,zdrobnienia,
charakterystyczna,niecoskomplikowanaskładnia,dowciporaz
epickirozmach.Powtarzanietychsamychmyśliisłówwiążesię
zprzeznaczeniemutworówdogłośnejlektury[52],natomiast
używanieutartychsformułowań,drobiazgowewyliczenia,skłonność
dozdrobnień,wplatanieprzysłówipowiedzeńwtokwypowiedzi
utwierdzawprzekonaniu,żeRej(wyjąwszyczęściowoprozę
religijną)pisałtak,jakmówił.Dziękitemuwytworzyłspecyficzny,
swoistyirozpoznawalnystyl,własnymodeljęzykapoetyckiego,
aniemalprzysłowiowestałysięjegogęgającegąski,wrzeszczące
jagniątkaczybiegająceprosiątka,którezczułościąopisuje
wŻywocieczłowiekapoczciwego.
Licznezwrotydoadresataniesątylkoprzejawemdążności
donawiązaniaipotrzymywaniakontaktuzczytelnikiem.Wskazują
takżenainnezjawisko:wyłaniającysięzkartdziełRejaświatjest
