Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
68
DZIEDZICTWOARTURAIHENGESTA
angielskiegookreślamyDchrześcijaństwemceltyckimn(CelticChristianity).Różnicezostały
zatartedopieropodczassynoduwKellsw1152r.Obaośrodkichrześcijańskie-brytoński
iirlandzki-przezpewienczasskłaniałysiękusobie,czującoczywistepokrewieństwoceltyc-
kie,aleostatecznieBrytoniszybciej,bojeszczewVIIIw.,zaczęliuznawaćrzymskitypton-
suryisposóbobliczaniaterminówświątwielkanocnych.
DlaAnglosasównajważniejszymcentrumchrystianizacjistałosięjednakarcybiskup-
stwowCanterburyipodległemuwkrótceklasztorywJarrow,WearmouthiStreaneshalch.Ten
ostatnizostałwkrótceprzemianowanynaWhitby,gdzieteżpodczaslokalnegosynoduw664r.
doszłodoporozumienia,wwynikuktóregoAngliamiałabyćodtądchrystianizowananie
przezmnichówzIrlandii,leczanglosaskich.Tuteżdoświadczyłnatchnieniapoetyckiegopa-
robekCaedmon,zatrudnionywklasztornejstajni.Ukazałmusiębliżejnieokreślonywysłan-
nikniebios,DQidamn(Ktoś),ipoprosił:DCaedmoniezaśpiewajcośdlamnie.Odpowiedział:
Nieumiemśpiewać[...].Postać,mówiącdoń,odpowiedziała:Zaśpiewajcokolwiek.Cóżmam
przetośpiewać?[...]Zaśpiewajmipoczątekwszelkiegostworzenia.Wkrótcepotemzaczął
śpiewaćpieśńnachwałęPana,strofyisłowa,którychnigdywcześniejniesłyszałn
11
.
JedynymzachowanymwierszemCaedmona,któryznamy,jestHymnodzieleStworze-
nia(HymnofCreation),powstały,jakpiszeBeda,Dwjęzykuwłasnym,tojestangielskimn.
Informacjatajestważna,odnotowanybowiemprzezBedętekstzachowałsięwjęzykułaciń-
skim.NaszczęściestaroangielskietłumaczeniekronikiBedy,dokonanenażyczeniekrólaAl-
fredaWielkiego,zawierarównieżjegotekststaroangielski.Składasięonzaledwiez9wierszy:
BędziemyterazchwalićPanaKrólestwaNiebieskiego,
potęgęStworzycielaimyśljego,
praceOjcaChwały,którykażdegozcudów,
WiecznyPan,ustanowiłpoczątek.
Onnajpierwstworzyłsynomludzkim
niebojakodach,ŚwiętyStwórca,
potemziemskipadół,opiekunrodzajuludzkiego
WiecznyBóg,następniestworzył
ludowiziemię,Bógwszechmogący
12
.
DrugimznanymzimieniapoetąjestCynewulf,żyjącywNorthumbriinaprzeł.
VIIIiIXw.Swojenazwiskozaszyfrowałwpostaciznakówrunicznychwjednymzeswych
wierszy.Pozostawiłposobiewieleutworówotematycebiblijnejidewocyjnej,jakElene,po-
ematpoświęconyHelenie,uznanejzaświętąmatceKonstantynaWielkiego.Innymijego
utworamisąTheFatesoftheApostles(Dziejeapostolskie),ChristiJuliana.Przypisywano
muniegdyśjedenznajpiękniejszychzabytkówreligijnejpoezjistaroangielskiejDreamof
theRood(SenoKrzyżu).Dziś,pobadaniachstylistyki,wiemy,żenieongonapisał:
Słuchajcie,opowiemwamnajdroższyzesnów,
którymiałemopółnocy,gdywszyscyśmiertelni
pogrążenisąweśnie.Wmymwidzeniuzobaczyłem
cudownedrzewostrzelającewgórę,
najjaśniejszyzkrzyżyotoczonyblaskiem
jakświatłoprzewodnie,wymoszczonyzłotem,
drogiekamienieozdabiałygoustóp,
pięćinnychnaramionachskrzyłosięwprzepychu.
